AKHISM AND POLITIC
Journal Name:
- Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
Keywords (Original Language):
| Author Name | University of Author | Faculty of Author |
|---|---|---|
Abstract (2. Language):
Akhism community is an important organization that has had political, social, economical and religious-moral functions in Seljuks of Anatolia arid Ottoman Empire beginning from 12th to 20'1' century.
Akhism, besides its other functions, had an important place in politics. They always stuck by the state and helped it at all points. They served the state as statesmen and soldiers as may be required. The necessary precautions were taken for the peace of the community in the anarchy times when the order spoiled. In Seljuks of Anatolia, I. I. Gıyaseddin Keyhüsrev (1192- 1196), tzzeddin Keykavus (1211¬1220), Alaaddin Keykubat (1220- 1237) joined Akhism wearing the baggy trousers and belt of Futuwwa that the caliph of Abbasi sent. These Sultans protected Ahi community and Ahi leaders.
As Seljuks of Anatolia passed under the yoke of Mongols, political disorders began and considerable changes occurred in the civic life. In this period of disorder and chaos, an Ahi leader took the charge of the city. So, Ahİ community protected their own city and insured the public peace of the neighboring community at the same time. In absentia of political stability, the cities tried to be self-sufficient relying on Akhism and trade guilds in terms of civil government and administration. From time to time, they protected the public peace like constabulary. Ahi community always followed the policy of the emperor except for some exemptions and they were always on his side.
They also served critically for the foundation of Ottoman Empire. Osman Beg (1299-1326) Orhan Beg (1326-1361), I. Murad (1361-1389) who were the first leaders of the Ottoman Sultanate were the members of Ahi Community. They always stood in the forefront in the foundation and development of Ottoman Empire. Akhism community carried out crucial functions both in war and peace. When the central authority of Ottoman Empire got strength decently, there wasn't any need for the support of Ahİ community anymore, and the political function of the organization remained in the background.
Akhism in Anatolia was established on the four functions that we mentioned above. However, its main function was the economic function by its very nature. As the central authority developed weakness in Seljuks of Anatolia and Ottoman Empire, the political function of Akhism organization occurred; as the central authority got strength, the political function of the organization disappeared.
Akhism organization is a very important institution that has provided crucial services for Seljuks of Anatolia and Ottoman Empire for ages.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Ahilik teşkilâtı, XII. yüzyıldan başlayarak, XX. Yüzyıla kadar Anadolu Selçuklu ve Osmanlı devletinde siyasî, sosyal, iktisadi ve dinî- ahlakî fonksiyonu olan önemli bir kurumumuzdur.
Ahilik diğer fonksiyonlarının yanında siyasî hayatta da önemli bir yere sahip olmuştur. Her zaman devletin yanında olmuşlar, devlete her yönüyle yardımcı olmuşlardır. Yeri geldiği zaman idareci, yeri geldiği zaman asker olarak devlete hizmet etmişlerdir. Düzenin bozulduğu anarşi ortamlarında, toplumun huzuru için gereken tedbirler alınmıştır. Anadolu Selçuklu Devleti'nde I. Gıyaseddin Keyhüsrev (1192- 1196), İzzeddin Keykavus (1211- 1220), Alaeddin Keykubat (1220- 1237) Abbasi halifesinin gönderdiği Fütüvvet şalvarı ve kuşağını giyerek, Ahiliğe girmişlerdir. Bu sultanlar Ahileri ve Ahi liderlerini himaye etmişlerdir.
Anadolu Selçuklu Devleti, Moğol tahakkümüne girince siyasî düzensizlikler başlamış ve şehir hayatında da Önemli değişiklikler meydana gelmiştir. İşte bu düzensizlik ve kargaşa dönemlerinde şehrin idaresini bir ahi lideri eline almıştır. Bu sayede ahiler hem kendi şehirlerini hem de çevrelerinin emniyet ve asayişini korumuşlardır. Siyasî istikrar olmayınca şehirler ahiliğe ve esnaf birliklerine dayanarak hiç olmazsa belediye ve idare bakımından kendilerine yetmeye çalışmışlardır. Zaman zaman polis teşkilâtı gibi çevrenin asayişini de korumuşlar. Ahiler Selçuklular döneminde bazı istisnalar hariç devamlı hükümdarın izlediği siyaseti izlemişler ve onun yanında olmuşlardır.
Osmanlı Devleti'nin kuruluşunda da büyük hizmetleri olmuştur. Osmanlı Beyliği'nin ilk yöneticileri Osman Bey (1299-1326) Orhan Bey (1326-1361), I. Murad (1361-1389) Ahi teşkilâtının bire üyeleriydi. Osmanlı Devleti'nin kuruluşunda ve gelişmesinde her zaman birinci planda olmuşlar. Savaşta ve barışta Ahilik teşkilâtı önemli fonksiyonlar icra etmiştir. Osmanlı Devleti'nin merkezi otoritesi yeterince güçlendiği zaman, Ahi teşkilâtının desteğine gerek kalmamış, teşkilâtın siyasî fonksiyonu geri planda kalmıştır.
Anadolu'daki Ahilik yukarıda kastettiğimiz dört fonksiyon üzerine kurulmuştur. Asıl fonksiyonu ise tabiatıyla iktisadi fonksiyonudur. Anadolu Selçuklu ve Osmanlı Devleti'nde merkezi otorite zayıfladığı zaman, Ahilik teşkilâtının siyasî fonksiyonu ortaya çıkmış; merkezi otorite kuvvetlenince Ahiliğin siyasî fonksiyonu ortadan kalian ıştır.
Ahilik teşkilâtı Anadolu Selçuklu ve Osmanlı devletlerinde vatanına, devletine ve milletine bağlı, asırlarca çok önemli hizmetler veren önemli bir kurumumuzdur.
FULL TEXT (PDF):
- 2