You are here

Çocuk Yazarı – Emin Abid

CHILDREN'S WRITER-EMIN ABİD

Journal Name:

Publication Year:

Abstract (2. Language): 
Emin Abid is mostly recognized as a scientist vvhereas his contri-butions to children's literatüre did not get remarkable attention. After Azerbaijan got its independence for the second time, people showing much respect to na¬tional values started publishing Emin Abid's stories dedicated to ehil dren and remembering his names while considering children's literatüre. At the beginning of the 20th century national revival brought its influence upon children's literatüre as also observed in other fields. Together with the publi-cation of the works of children's literatüre by older and experienced vvriters in the newly launehed joumals such as "Debistan" and "Mekteb", students started be-coming motivated to be involved in literary activities. A 13 year old student from the Alexander the Third Boys Lyceum in Baku published his first work, using nom de plume Abid Mutellibzadeh in the 1911 is-sue of the joumal "Mekteb". He firstly sent the translations of the proverbs that he had heard, and the aneedotes and short stories he had read in Russian and de-seriptions of the pictures he had seen to newspapers and joumals for publication. Those materials were vvritten in his mother language and Abid was becoming an expert in children's literatüre. Though his tens of works were published in the joumals "Mekteb" and "Dirilik" and in the nevvspaper "ikbal", most of his works in children's literatüre were proteeted and reserved in ANSA1 in Aliabbas Muznibi's arehive (fonds 23). These works belong to the period 1911-1918. The writer who also published works under nom de plume Emin Abid went to istanbul in 1919 to pursue higher educa-tion, and his poems and stories for children since then are not available. However, a final word may not be said in this regard given the fact that we do not possess his entire archive belonging to the period between 1919 and 1938. Only published scholarly works of Emin Abid, starting in 1925 and onwards, are available. Emin Abid's literary works, published under nom de plumes Abid, Abid Mutellibzadeh, Abid Mutelliboglu and others can be divided into three groups: 1. His translations from Russian and European writers; 2. Borrowings and scientific-technical stories; 3. VVriter's original stories and poems. In his original works published either as translation or borrowing, or under his own name the main theme is patriotism. As observed in his scientific works, his literary works as well reflect Pan-Turkism which stili makes his vvorks remain current in our times.
Abstract (Original Language): 
Emin Abid, çoğu zaman bir âlim-bilim adamı gibi tanıtılmıştır. Onun çocuk edebiyatındaki hizmetleri ise uzun yıllar dikkate alınmamıştır. Azerbaycan ikinci defa istiklaline kavuştuktan sonra millî değerlere ihtiram gösterenler Emin Abid'in çocuk hikâyelerini basmaya, çocuk edebiyatından bahsederken onun da adını anmaya başlamışlardır. 20. yüzyılın başlarında millî uyanış bütün alanlarda olduğu gibi çocuk edebiyatında da etkisini gösterdi. Yeni neşre başlayan "Debistan", "Mekteb" gibi dergilerde yaşlı ve tecrübeli yazarların çocuklarla ilgili eserleri yayımlanmakla beraber öğrencileri de bediî yaratıcılığa heveslendirmeye başladılar. Bakü'deki Üçüncü Aleksandr Erkek Lisesinde öğrenim gören 13 yaşındaki Emin Abid'in de "Mekteb" dergisinin 1911 yılındaki sayısında Abid Mütellibzade imzası ile ilk yazısı yayımlanır. Önce işittiği atasözlerini, latifeleri, Rusça okuduğu küçük hikâyeleri, gördüğü resimlerdeki tasvirleri ana dilindeki gazete ve dergilere gönderen Abid gittikçe bir çocuk edebiyatçısı gibi yetişmeye başlamıştır. Onun "Mekteb", "Dirilik" dergilerinde, "İkbal" gazetesinde onlarca yazısı yayımlansa da çocuk edebiyatı ile ilgili yazılarının büyük bir kısmı AMBA Elyazmalar Enstitüsü'nde Aliabbas Müznib'in arşivinde (Fond 23) korunup saklanmıştır. Bunlar 1911-1918 yılları arasındaki eserlerini kapsamaktadır. 1919 yılında İstanbul'a yüksek öğrenim tahsil etmeye gittikten sonra Emin Abid imzası ile eserler yayımlayan yazarın çocuk hikâye ve şiirlerine rastlanmamıştır. Yazarın 1919-1938 yıllarını kapsayan arşivinin elimizde tamamen olmaması bu konuda kesin fikir söylememize imkân vermiyor. 1925 yılından sonra matbuatta Emin Abid'in yalnız ilmî eserlerine rastlıyoruz. Emin Abid'in Abid, Abid Mütellibzade, Abid Mütelliboğlu ve başka imzalarla basılan bediî yazılarını üçe ayırmak mümkündür: 1. Rus ve Avrupa yazarlarından tercüme ettikleri; 2. İktibaslar ve ilmî mazmunlu fennî hikâyeleri; 3. Yazarın orijinal hikâye ve şiirleri. İster tercüme, ister istiare, isterse de kendi adıyla yayımladığı orijinal eserlerinde işlediği ana tema vatanseverliktir. İlmî eserlerinde olduğu gibi bediî eserle¬ rinde de Türkçülük hâkimdir. Bu da yazarın eserlerinin bu gün de güncel olmasını sağlamıştır.
65-78

REFERENCES

References: 

"Azerbaycan" gazetesi, 1918 (Hicri 1335), 11 Noyabr (1 Teşrini sanı), Bakü.
Abid Emin (2007) Seçilmiş Eserleri (Tertip edeni ve ön söz müellifi: Filolologiya
elmler doktoru Bedirhan Ahmedov), "Şark-Garp" Neşriyatı, Bakü. Abid Emin. İntikam (şer), "Dirilik" dergisi, 1914, sayı 5, s.67. Azerbaycan Blımler Akademisi Arşivi, fond 39, E.A. Ahmedov'un şahsi işi.
Ahmedov Bedirhan. (2003) Bir İstiklal Yolcusu.(Emin Abid: hayatı, muhiti, yaratıcılığı), "Elm" Neşriyat, Bakü.
AMBA Elyazmalar Enstitüsü Aliabbas Müznib'in arşivi, fond 23.
Azerbaycan Klasik Uşak Edebiyatı Antolojisi (1998) [Arap grafikasından translitrasiya edenler, tertipçi ve ön söz müellifleri: Prof. Memmed Memmedov, Doç. Tayyar Salmanoğlu, Doç.Yagub Babayev] Bakü.
Azerbaycan Milli Tehlükesizlik Nazirliyinin Arşivi, E.A.Ahmedovun İstintaq İşi, 32796.
Azerbaycan Milli Tehlükesizlik Nazirliyinin Arşivi. Nafie Tevfik Taner (Hem de Şükri Ehmed) kızı Ahmedovanın İstintak İşi, 269342.
Gülen Adam. Serbest Şer Hakkında İlk Söz, "Maarif İşçisi" dergisi, 1929, sayı 1.
Gültekin-Emin Abid.(1999). Buzlu Cehennem, (Neşre hazırlayan ve ön söz müellifi. Ali Şamil) "Güneş" Neşriyatı, Bakü.
Hüseyinoğlu Ali Şamil.(1999) Emin Abid'in Hikâyesi İle İlgili Kesin Çizgiler. "Bilge" dergisi, sayı 21, Ankara.
Hüseyinoğlu Ali Şamil.(2002).Türk Edebiyatı Araştırmacısı Emin Abid, "Türk Dünyası" (Dil ve Edebiyat dergisi), güz, sayı 14, Ankara.
Mütellibzade Emin Abid. (2007). Seçilmiş Eserleri (Neşre hazırlayan ve ön söz müellifi. Sona Hayal), "Nurlan" Neşriyatı, Bakü.
Şahbazov Ali. İstanbul Darülfünunda Azeri Edebiyatı Tarihi (Türkiye mektupları). "Yeni Fikir" gazetesi, Tiflis, 1926, 9 yanvar.
Şamil Ali. (1998). Nafie Hanımın Acı Talihi, Kadimliğimiz-Diriliğimizdir, AMBA Nizami adına Edebiyat müzesinin tetkikatlar ilmi toplusu. Bakü

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com