You are here

DÜRZÎ MEZHEBİNİN TEŞEKKÜLÜNDE HASAN B. HAYDARA el-FERGANÎ VE MUHAMMED B. İSMÂİL NEŞTEKİN ed-DEREZİ’NİN ROLÜ

The Role of Hasan B. Haydarah Al-Farghanı and Muhammad B. Ismail Nashtakın Ad-Darazı in The Formation of The Druze Sect

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
In the 408/1017th year with the announcement of the divinity of Hakim b. Biamrillah the seeds of Druze sect were being planted. It is being accepted that Hamza bin Ali is the founder of Druze sect. But in the historical sources, Hasan b. Haydarah al-Farghanî an Nashtakin ad-Darazi 's claims of divinity of Hakim Biamrillah is prior to of Hamza bin Ali. Al-Farghani, after being killed of, the leadership of Druze sect was probably being undertaken by Nashtakin and later by Hamza bin Ali. Although the name of the sect is associated with Nashtakin ad-Darazi and the intellectual basis was made by al-Farghani, the construction of the sect is made by Hamza bin Ali. Then the movement will have been institutionalized and Hamza bin Ali will have been the only leader.
Abstract (Original Language): 
Dürzî mezhebinin tohumları 408/1017 yılında Hâkim Biemrillâh’ın ulûhiyyetinin ilan edilmesiyle ekilmiş oluyordu. Dürzîliğin kurucusu Hamza b. Ali olduğu kabul edilmesine rağmen tarihî kaynaklarda, Hâkim’in ulûhiyyetini ortaya atanlar arasında önceliği, Hasan b. Haydara el-Ferganî ve Neştekin ed-Derezî almakta, Hamza b. Ali daha sonra gelmektedir. el-Ferganî, öldürüldükten sonra davetin liderliğini Neştekin ed-Derezî sonra da Hamza b. Ali üstlenmiştir. Mezhebin ismi, Neştekin ed-Derezî’yle anılmasına ve fikrî temeli el-Ferganî tarafından atılmış olmasına rağmen, mezhebin inşası Hamza b. Ali tarafından yapılarak hareket kurumsallaşacak ve o hareketin vazgeçilmez yegâne lideri olacaktır.
71-88

REFERENCES

References: 

el-Antâkî, Yahyâ b. Saîd (458/1066), Târih, thk. L. Şeyho-B. Carra de Vaux, Beyrut, 1909.
Assad, Sâdık A., The Reign of al-Hâkim Bi Amr Allah, Beyrut, 1974.
Bedevî, Abdurrahman, Mezahîbü’l-İslâmiyyîn, I-II, Beyrut, 1971.
Bouron, Narcisse, Les Druzes –Histoire du Liban et de la Montagne Haouranaise, Paris, 1930.
Bryer, David, “The Origins of the Religion”, Der Islam, 52 (1975), ss. 239-262, 53(1976), ss. 5-27.
Daftary, Farhad, Muhalif İslâmın 1400 Yılı İsmâîlîler -Tarih ve Kuram-, çev. Ercüment Özkaya, Ankara, 2001.
ed-Devâdarî, Ebû Bekr b. Abdillah b. Aybek (713/1313), Kenzü’d-Dürer ve Câmiu’l-Gurer, thk. Selahhaddin el-Müneccid, Kahire, 1380/1961.
ed-Dubeysî, Yûsuf Selim, Ehlü’t-Tevhîd (ed-Durûz), I-V, yrz. 1992.
Dürzî Risâleleri; 1, 2, 9, 10, 15, 16, 17, 18, 19,21, 26. Risâleler.
Ebû’l-Fidâ, İmâduddîn İsmâîl (732/1331), el-Muhtasar fî Ahbâri’l-Beşer (Târîhu Ebî’l-Fidâ), I-IV, Beyrut, 1968.
Ebû Sâlih, Abbâs-Sami Makarem, Târîhu’l Muvahhidîn ed-Durûz es-Siyâsî fî’l-Meşriki’l-Arab, yrz, trz.
Firro, Kais M., A History of the Druzes, Leiden, 1992.
Galib, Mustafa, Mecmûâtü Resâili’l-Kirmânî, Beyrut, 1982.
Guys, Henry, Beirout et le Liban, I-II, Paris, 1850.
______, Theogonil des Druses; on Abrege de Leur Systeme Religieux, Paris, 1863.
Hatîb, Muhammed Ahmed, Akîdetü’d-Durûz, (Arz ve Nakz), Ammân, 1980.
Hitti, Philip, The Origins of the Druze People and Religion, New York, 1928.
F.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi 17:2 (2012) 89
____________________________________________________________________________
______, Siyasî ve Kültürel İslâm Tarihi, çev. Salih Tuğ, I-IV, İstanbul, 1995.
Hodgson, Marshall G. S., İslâm’ın Serüveni, Bir Dünya Medeniyetinde Bilinç ve Tarih, çev. Metin Karabaşoğlu, I-III, İstanbul, 1993.
Hüseyin, Muhammed Kamil, Tâifetü’d-Durûz –Târîhuha ve Akaiduha-, Kahire, 1962.
İbn Asâkir, Ebû’l-Kâsım Ali b. el-Hasen (571/1176), Târihu Medineti Dımeşk,,thk. Selâhaddîn el-Müneccid, I-II, Dımeşk, trz.
İbn Hallikân, Şemseddîn b. Muhammed (681/1282), Vefâyâtü’l-A’yân ve Enbâu Ebnâi’z-Zemân, thk. M. Muhyiddîn Abdulhamîd, Kahire, 1948.
İbn Tağriberdî, Cemâleddîn Ebü’l-Mehâsin Yûsuf(874/1469), Nucûmu’z-Zâhire fî Mülûki’l-Mısr ve’l-Kâhire, , I-XVII, Kahire, 1971.
İbn Zâfîr, Cemâleddîn Ali (613/1216), Ahbâru’d-Düveli’l-Munkatia, thk. Andoria Ferre, Kahire, 1972.
İbnü’l-Cevzî, Ebû’l-Ferec Abdurrahman b. Ali (597/1200), el-Muntazam fî Târîhi’l-Mülûk ve’l-Ümem, V-X, Haydarabat, 1357.
İbnü’l-Cevzî, Yûsuf b. Kızoğlu (654/1256), Mir’âtü’z-Zemân fî Vefâyâti’l-Fuzûlâ ve’l-A’yân, İslâm Eserleri Müzesi, Nu: 2134.
İbnü’l-İmâd, Abdülhayy b. Ahmed el-Akrî (1089/1679), Şezerâtü’z-Zeheb fî Ahbâri men Zeheb, Beyrut, trz.
İmâdüddîn İdris el-Kureşî(872/1467), Uyûnu’l-Ahbâr, thk. Mustafa Galib, IV-VI, Beyrut, 1984.
______, Zahru’l-Meânî, thk. Ivanow, Ismâil Tradition Concerning the Rise of the Fadimids (Bombay 1942) içinde ss. 47-80.
İnan, Muhammed Abdullah, Hâkim Biemrillâh ve Esrâru’d-Da’veti’l-Fâtimiyye, Kahire, 1932.
İzmirli, İsmâil Hakkı, Dürzî Mezhebî, Şehzâde Başı Evkaf-ı İslâmiyye Matbaası, İstanbul, 1926.
el-Kirmânî, Hüccetü’l-Irakeyn Ahmed Hâmîdüddîn(411/1020), Râhatü’l-Akl, thk. M. Kamil Hüseyin-M. Mustafa Hilmi, Kahire, 1953.
______, er-Risâletü’d-Dürriyye, thk. M. Kamil Hüseyin, Kahire, 1952.
______, Mesâbih fî İsbâti’l-İmâme, thk. Mustafa Galib, Beyrut, 1969.
______, “Risâle Mebâsimü’l-Beşârât bi’l-İmâm Hâkim Biemrillâh”, Mecmûatü Resâili’l-Kirmânî, thk. Mustafa Galib, Beyrut, 1982, içerisinde, ss. 113-133.
______, “er-Risâletü’l-Vâize fî’r-Reddi alâ’l-Ahrâm el-Ferganî”, Mecmûatü Resailü’l-Kirmânî, thk. Mustafa Galib, Beyrut 1982, içerisinde ss. 134-147.
Macid, Abdülmünim, Hâkim Biemrillâh, Hilâfetü’l-Müfterâ Aleyhi, Kahire, 1959.
Makarem, Sami, The Druze Faith, New York, 1974.
______, Meslekü’t-Tevhîd, Beyrut, 1980.
Yrd. Doç. Dr. Ahmet BAĞLIOĞLU
____________________________________________________________________________
90
el-Makrîzî, Takıyüddîn Ahmed b. Ali (845/1441), el-Mevâiz ve’l-İtibar bi Zikri Hıtat ve’l-Âsâr, Bulak 1270.
______, İgâsetü’l-Umme bi Keşfi’l-Gumme, thk. M. Mustafa Ziyade-Cemâleddîn eş-Şeyyal, Kahire, 1957.
______, İtti’âzu’l-Hünefâ bi Ahbâri’l-Eimmeti’l-Fâtımiyyîn el-Hulefâ, I. cilt thk. Cemâleddîn eş-Şeyyâl, II ve III. cilt thk. M.Hilmi Muhammed Ahmed, Kahire, 1967-1973.
______, Kitâbü’l-Mukaffâ el-Kebîr, thk Muhammed el-Yağlavî, Beyrut, 1987.
______, el-Müntekâ min Ahbâri Mısr li İbn Müyesser, thk. Eymen Fuad Seyyid, Kahire, 1981.
Mez, Adam, Onuncu Yüzyılda İslâm Medeniyeti- İslâm Rönesansı, Çev. Salih Şaban, İstanbul, 2000.
en-Nüveyrî, Ahmed b. Abdülvahhab(732/1332) Nihâyetü’l-Ereb fî Fünûni’l-Edeb, thk. M. Muhammed Emin-M. Hilmi Muhammed Ahmed, , I-XVIII, Kahire, 1992.
Öz, Mustafa, “Dürzîlik”, M.Ü.İ.F.D., sayı:7-10, yıl:1989-1992, ss.485-518.
______, “Dürzîlik”, T.D.V.İ.A., X, ss.39-48.
______, “Hâkim Biemrillâh”, T.D.V.İ.A., XV/199-201.
de Sacy, Antoine Isaac Silvestre, Expose de la Religion des Druzes, I-II, Paris, 1838.
es-Suyûtî, Abdurrahman b. Ebî Bekr (855/1451), Tarîhu’l-Hulefâ, Kahire, 1305.
Tamir Arif, Hâkim Biemrillâh –Halîfe ve İmâm ve Muslih, Beyrut, 1982.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com