ORMANDA BAZI EKSTREM YETİŞME MUHİTİ MÜNASEBETLERİ VE GEREKLİ TEDBİRLERİ

Bilindiği üzere, yeryüzünde genel olarak bitki örtüsünün ve hususiyle orman vejetasyonunun yetişme ve gelişmesi her şeyden önce yetişme muhiti diye adlandırdığımız klimatik, fizyografik, edafik ve biyotik faktörler grubunun müşterek tesiri istikametinde vukubulmakta ve orman vejetasyonunun kendi bünyesi içinde lokal olarak muhtelif orman cemiyetleri halinde şekillenmesi gene yetişme muhitinin bu sentetik tesirleri altında meydana gelmektedir. Bundan dolayı bir ormanın orman cemiyetleri itibariyle çeşitliliği her şeyden önce o mmtakada hüküm süren yetişme muhiti şartlarının lokal değişiminin bir neticesi ve gözle görünen bir işareti sayılmaktadır. Bu şekilde bir yetişme mıntakasında, bitki hayatına tesir eden genel yetişme muhiti şartları ile mevcut bitki örtüsü arasındaki karşılıklı tesir münasebetlerine göre muayyen yetişme muhiti envanteri ve verim gücü ile karakterize edilen muayyen yetişme muhiti tipleri ayırdedilmekte ve bu tabiî şartlara en iyi intibak kabiliyeti gösteren stabil ve optimal kuruluştaki bitki örtüsüne göre de nihaî ve klimaks vejetasyon tipleri vücut bulmaktadır. Tabiatiyle bu yetişme muhiti ve vejetasyon tipleri bir arada tabiat tarafından ahenkleştirilmiş ve akord edilmiş bu^ lunan karşılıklı tesir muvazenesi içerisinde bitki ekolojisi ve sosyolojisi bakımından stabil bir ünite teşkil etmektedirler. Yetişme muhiti ve vejetasyon tipleri arasındaki bu tabiî muvazenenin vejetasyon örtüsüne yapılan sun'î müdahalelerle bozulması halinde yetişme muhitlerinde degradasyon başlamakta ve bu değişmeler bazı intikal safhalarına ait modifikasyon tiplerini takibederek zamanla yetişme muhitlerinin degradasyon tiplerine inkilabetmektedirler. Meselâ klimaks bir bitki cemiyeti olarak yapraklı ağaç ormanlarının hâkim bulunduğu yetişme muhitlerine sun'î şekilde saf lâdin kültürleri ikame edildiği takdirde; bu yetişme muhitlerinde zamanla ladinin sebep olduğu toprak podsolleşmesi başgösterecek, eski orman için verimli olan esmer orman toprakları yerlerini fakir ve fizyolojik sığ olan podsol topraklarına terkedecek ve netice itibariyle yapraklı ağaç ormanları için artık elverişli ve prodüktif olmayan degrade yetişme muhiti tipleri meydana gelecektir. Bu hal gösteriyor ki yetişme muhitleri ihtiva ettikleri klimaks bitki örtüleri ile ekolojik bakımdan kaynaşmış kapalı bir sistem teşkil etmektedirler.