SUR LA NOTE DE L'AMBASSADEUR H.SPITZMULLER A PROPOS DU «27 MAI 1960» EN TURQUIE
Journal Name:
- İstanbul Üniversitesi Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları Dergisi
| Author Name | University of Author |
|---|---|
Abstract (2. Language):
Que peut on conclure au sujet du rapport de l'ambassadeur Spitzmuller? Il faut souligner tout d'abord l'esprit d'impartialité et d'objectivité de l'ambassadeur français. Il se laisse entendre clairement qu'il n'a aucune sympathie pour le coup d'état; c'est un phénomène politique qu'il réfuse catégoriquement, sans entrer dans les détails. Mais, M.Spitzmuller est conscient de sa mission. C'est un diplomate et un témoin devant l'histoire. En insistant pour présenter les deux faces de la médaille, M. Spitzmuller fait des observations qui de nos jours peuvent surprendre.
L'intérêt de ces observations est qu'elles sont en contradiction avec les idées et les préjugés répandus actuellement dans le domaine des sciences sociales. Aujourd'hui on est plutôt enclin à ne voir que le coté interventioniste,montre que les jeunes officiers de l'Armée ont maintes fois joué un role prépondérant dans la moderenisation du pays. Le 27 Mai 1960 ne fut pas l'exception.
Comme le note clairement M. Spitzmuller, la démocratie, les droits de l'homme, la Constitution démocratique sont des gains acquis d'en haut en Turquie; comme Y étaient les autres acquis du passé: la République, la laicité, le multipartisme etc.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Her türlü askeri müdahalenin eleştirildiği Türkiye'nin AB'ye yönelik müzakerelerin başlatılması için askeri kişilerin Ordu dışındaki tüm devlet kuruluşlarından tasfiye edildiği günümüz koşullarında, dönemin Fransa elçisini 27 Mayıs 1960'daki askeri müdahale hakkında 24 Ekim 1961'de kaleme aldığı rapor özel bir anlam kazanmaktadır. 1958-1962 yılları arasında Türkiye'de görev yapan ve doğal olarak dönemin yetkilileri ile birçok kez temas etmiş bulunan elçi M. Henri Spitzmuller, 1961 Anayasası'nın referanduma sunulup kabul edilmesinden ve 15 Ekim 1961'de genel seçimlerin yapılmasından sonra Paris'e yolladığı "Askeri Rejimin 17 Ayı" başlıklı raporunda Demokrat Parti'nin devrilişini ve Askeri Yönetimin etkinliklerini özetledikten sonra şu sonuçları açıkça çıkarır:
-Askerler demokratik bir Anayasa hazırlayarak verdikleri sözü tuttular.
-Askerler ekonomiye planlama kavramı getirdiler.
-Eski rejimin sorumlularının yargılanması, bir bütün olarak ele alınırsa, olağan koşullarda cereyan etti.
Bu öğelerin, 1960'ların başında BatTya egemen olan demokrasi anlayışına birebir denk düştüğü açıktır. O nedenle, 27 Mayıs'ı bugünden bakarak değil, o günden bakarak incelemek ve değerlendirmek tek doğru yoldur.
Elçi Spitzmuller'in Fransız Dışişleri Arşivi'nde yer alan bu raporu, döneme ışık tutacak niteliktedir.
FULL TEXT (PDF):
- 5
1-12