You are here

RÜYA TEMALARI ÖLÇEĞİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

DEVELOPMENT, VALIDITY AND RELIABILITY OF THE DREAM THEMES SCALE

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS1290

Keywords (Original Language):

Abstract (2. Language): 
The aim of the study was to develop and examine the validity and reliability of the Dream Themes Scale (DTS) also to make a comparison between healthy and the diagnosed psychiatric outpatients. The total sample of the study is consisted of a total of 270 subjects, 135 randomly selected patients diagnosed with depression, anxiety and somatoform according to the diagnosis criteria of DSM in the Psychiatry Clinics of the Faculty of Medicine, Gaziosmanpaşa University and also 135 subjects in similar characteristics to the experimental group of the study. Healthy subjects are adults who have no pyschiatric, neurologic or physical conditions to the day of study. The mean age for the patients was 34 years old and 69% (n=185) of them were females. Cronbach Alpha Internal Consistency Coefficient for 29 items DTS is .94, which is quite satisfactory. The item-scale total correlations were between .34 and .72. According to the results of Explanatory Factor Analysis the scale has construct validity and it was found that 58% of the variation in data is explained by 29 items, loaded on five sub scales. Pearson Product Moments Correlation Coefficient between the subscales ranged from .40 to .68, indicating medium level relations between the subscales. As another evidence of scale’s validity, the healthy individuals and psychiatric outpatients’ dream themes scores were significantly different from each other according to the results of several independent groups t tests (p<.001) In conclusion, on the basis of data obtained from the analyses of this study, DTS is a valid and reliable measurement tool for measuring the dream themes of individuals.
Abstract (Original Language): 
Bu çalışmada Rüya Temaları Ölçeği (RTÖ) geliştirilerek geçerlik ve güvenirlik çalışmasının yapılması ve bireylerin rüya temalarının psikiyatrik tanı almış bireyler ve sağlıklı bireyler açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu araştırmanın çalışma grubunu Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Polikliniği’ne başvuran ve DSM – IV tanı ölçütlerine göre depresyon, anksiyete bozukluğu ve somatoform bozukluk tanısı almış hastalardan rastgele seçilen 135 denek ile hastalarla yaş ve cinsiyet yönünden benzeşen 135 sağlıklı denek olmak üzere toplam 270 birey oluşturmaktadır. Sağlıklı denekler için çalışmaya alma ölçütleri, erişkin yaşta olmaları, yaşamları boyunca herhangi bir psikiyatrik, nörolojik ya da bedensel hastalıkları ve sürekli kullandıkları bir tedavinin bulunmamasıdır. Yaş ortalamasının 34 olduğu çalışmada katılımcıların % 69’u kadındır. RTÖ’nün 29 maddelik güvenirlik analizleri sonucunda Cronbach Alfa iç tutarlık katsayısı .94 olarak bulunmakla birlikte madde toplam korelasyonlarının .34 ve .72 arasında olduğu görülmüştür. Ölçeğin yapı geçerliği AFA (Açıklayıcı Faktör Analizi) ile gerçekleştirilmiş ve toplam varyansın %58’ini temsil eden 5 faktörlü yapıya ulaşılmıştır. RTÖ’nün alt boyutları arasında yapılan Pearson korelasyon testinde .40 ile .68 arasında değişen anlamlı düzeyde korelasyon değerleri elde edilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliğine diğer bir kanıt olarak, sağlıklı bireyler ile psikiyatrik tanı almış bireylerin rüya temalarına ait puanları karşılaştırılmış ve puanlar arasında anlamlı fark olduğu bulgusuna ulaşılmıştır (p<.001). Sonuç olarak, bu araştırmanın analizlerinden elde edilen verilere dayanarak RTÖ’nün bireylerin rüya temalarını ölçmede geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu söylenebilir.
293-308

REFERENCES

References: 

ATKINSON. R.L., ATKINSON, R.C., SMITH, E.E., BEM, D.J. & HOEKSAMA, S.N. (2002). Psikolojiye Giriş. (Çev: Y. Alogan). Ankara: Arkadaş Yayınevi.
BECK, A.T. (2004). Cognitive patterns in dream and daydreams. Rosner, R.I., Lyddon, W.J. & A Freeman (Ed). Cognitive Therapy And Dreams (ss. 27-30). New York: Springer.
BECK, A.T. & ALFORD, B.A. (2009). Depression: Cause and Treatment (2. Ed.). Philadelphia: University of Pennsylvanisa Pennsylvania Press.
BECK, A.T. & WARD C.H. (1961). Dreams of depressed patients: Characteristic themes in manifest content. Archives General Psychiatry; 5: 462-467.
BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetim, 32: 470-483.
BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem.
CHING-YU, C.K. (2008). Typical dreams experienced by Chinese people. Dreaming, 18(1): 1-10.
CHURCLAND, P.M. (1999). Eliminative Materialism and The Propositional Attitudes (2. Ed.), W.G. Lycan (Ed.) Mind and Cognition: An Anthology (ss. 120-132). Australia: Wiley-Blackwell.
CLARK, D.A., BECK, A.T. & ALFORD, B.A. (1999). Scientific Foundations of Cognitive Theory and Therapy of Depression. Canada: Wiley Publisher.
COOLIDGE, F.L. (2006). Dream interpretation: As a psychotherapeutic Technique. UK: Radcliffe.
COSTELLO, A.B & Osborne, J.W. (2005). Best practices in exploratory factor analysis: Four recommendations for getting the most from your analysis. Practical Assessment, Research & Evaluation, 10 (7): 1-9.
308
Ahmet GENÇ-Recep KOÇAK-Feryal Çam ÇELİKEL-Gülşah BAŞOL
DSM-IV-TR. Tanı Ölçütleri. Başvuru El Kitabı (2001) (Çev. E. Köroğlu). Ankara: Hekimler Yayın Birliği (Orijinal eserin yayın tarihi 2000).
DOMHOFF, G.W. (2010). Dream content is continuous with waking thought, based on preoccupations, concerns, and interests. Sleep and Clinic, 5(2): 203-215.
DOMHOFF, G.W. (2002). The scientific study of dreams: Neural networks, cognitive development, and content analysis. Washington: APA.
DOMHOFF, G.W. (1996). Finding meaning in dreams: A quantitative approach. New York: Plenum.
ERSEVIM, İ. (2005). Freud ve Psikanalizin Temel İlkeleri. İstanbul: Assos.
HEBBRECHT, M. (2007). The dream anno 2007. Tijdschrift voor Psychiatrie, 49(12): 877-86.
HILL, C. (1996). Working with Dreams in Psychotherapy. New York: Guilford.
HOBSON, A. & KAHN, D. (2007). Dream content: Individual and generic aspects. Consciousness and Cognition, 16(4): 850-8.
KING, D.B. & Decicco, T.L. (2007). The relationships between dream content and physical health, mood, and self-constural. Dreaming, 17(3): 127-139.
ROSNER, R.I. (2004). Aaron T. Beck’s dream theory in context: An introduction to his 1971 article on cognitive patterns in dreams and daydreams. Rosner, R.I., Lyddon, W.J. & Freeman, A. (Ed.) Cognitive Therapy and Dreams (ss. 69-88). New York: Springer.
NUNALLY, J.C. & BERNSTEIN, I.H. (1994). Psychometric Theory (3. Ed.), New York: McGraw-Hill.
ÖZDAMAR, K. (1999). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi. Eskişehir: Kaan.
SCHREDL, M. (2010). Dream content analysis: basic principles. International Journal of Dream Research, 3(1): 65-73.
SCHREDL, M. & HILDEGARD, E. (2001). Dreaming and psychopathology: Dream recall anddream content of psychiatric inpatients. Sleep And Hypnosis, 3(1): 44-54.
STEVENS, J. (1996). Applied Multivariate Statistics for The Social Sciences. USA: Lawrence Erlbaum.
ŞENCAN, H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerli, Ankara: Seçkin.
TABACHNICK, B.G. & FIDELL, L.S. (2001). Using Multivariate Statistics. Boston: Allyn&Bacon.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com