SHIA PROPAGANDA ON A COIN OF MONGOL KHAN OLCAYTU
KHAN, INCLUDED IN MARDIN MUSEUM
Journal Name:
- Turkish Studies
Key Words:
Keywords (Original Language):
| Author Name | University of Author |
|---|---|
Abstract (2. Language):
In this article, two coins, which we detected during a research in
Mardin Museum, have been studied. One of such coins was made of
silver, and the other one was made of copper. When the inscriptions on
such coins were read, it was seen that they belong to the Mongol Khan
Öljaitü. The coin inscriptions are in parallel with the periodical resources
giving information about the life of Öljaitü Khan. The resources of the
period have told the process of Öljaitü Khan becoming Muslim in a very
detailed manner. The silver coin in the museum, dated 704/1304, was
minted after Öljaitü Khan had become Muslim. On this coin, names of
Caliph Rashid (4 caliphs) were mentioned, they were saluted, and
accordingly an attitude of followers of sunnah was put forward. However,
such Sunni attitude did not last long within colourful religious life of
Öljaitü Khan, and the adventure of preferring the Shia sect started soon.
The second coin, which is copper, bears the clues of practices made
after Öljaitü Khan become Shia. Öljaitü Khan transformed such coin into
a Shia propaganda material with the statement of Aliyyenveliyullah.
Resources of the period state that Öljaitü Khan not only wrote
Aliyyenveliyullah on the coins, but also added “Hayye ale’l-Hayrü’l Amel”
statement in the adhan, by means of imperial orders sent to all
dominated regions. He excluded the name of companion of Prophet
Mohammed from the coins, and wrote names of 12 Shia imams.
The reason why Öljaitü Khan transformed his imperial powers into
Shiah propaganda is that he wanted to change his subjects just like his
own transformation. But Mongol subjects were mainly Sunni, and such
kind of actions were perceived by the people as power pressure. As a
result of such force into change of sect, the people resisted severely in
important centres such as Baghdad and Shiraz.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Bu makalede, Mardin Müzesi’nde yaptığımız araştırma da karşılaştığımız iki sikke ele alınmıştır. Biri gümüş, diğeri bakır olmak üzere iki farklı madenden imâl edilmiş sikkelerin yazıtları okunduğunda, bunların Moğol Kağanı Olcaytu Han’a ait oldukları anlaşılmıştır. Bu yazıtların, Olcaytu Han’ın yaşamına dair bilgiler veren dönem kaynaklarındaki anlatımlarla da paralellik arz ettiği görülmüştür. Dönem kaynakları Olcaytu Han’ın Müslüman olma sürecini ayrıntılı ele almışlardır. Bu bağlamda ilk tanıttığımız 704/1304 tarihli gümüş sikke Olcaytu Han’ın Müslüman oluşundan sonra basılmıştır. Ve bu sikkede Raşid halifenin (4 halife) isimleri anılmış, onlara selam edilmiş, böylece Ehl-i Sünnet (Sünnî) bir tavır ortaya konulmuştur. Fakat Olcaytu Han’ın renkli dini hayatı içinde Sünnî anlayışı çok uzun sürmemiş, çok yakın bir zamanda Şiî mezhebini tercih serüveni başlamıştır.
İkinci tanıttığımız bakır sikke ise, Olcaytu Han’ın Şiî olduktan sonraki uygulamalarının ipuçlarını taşımaktadır. Olcaytu Han bu sikke üzerine yazdırdığı “Aliyyenveliyullah” ibaresiyle, sikkeyi adeta bir Şiî propaganda malzemesine dönüştürmüştür. Dahası dönem kaynakları, Olcaytu Han’ın sadece paralara Aliyyenveliyullah yazdırmakla yetinmeyip, hâkim olduğu beldelerde dört bir tarafa gönderdiği fermanlarla Ezana “Hayye ale’l-Hayrü’l Amel” ibaresini eklenmesini emrettiğini, sikkelerin üzerinden sahabenin adını çıkartarak, 12 Şiî imamının isimlerini yazdırdığını da nakletmiştir.
Konu ayrıntılı incelendiğinde, Olcaytu Han’ın hanedan gücünü bir Şiî propagandasına dönüştürme hedefinin temelinde -kendi mezhebi evrilişi gibi- tebâsının da değişmesini arzulaması yattığı görülmektedir. Fakat Moğollar ekseriyeti Sünnî olan bir tebâya sahiptiler ve bu gibi eylemler halk tarafından üzerlerinde iktidar baskısı olarak algılanmıştır.Hatta bu mezhep değişikliğine zorlama sonucunda halk Bağdat ve Şiraz
gibi önemli merkezlerde, sert direnişle karşılık vermiştir.
FULL TEXT (PDF):
- 35