WILD ANIMALS AND PREDATORY BIRDS IN THE CHAGHATAI
POETRY
Journal Name:
- Turkish Studies
Keywords (Original Language):
| Author Name | University of Author |
|---|---|
Abstract (2. Language):
The Age of the Chaghatai Turkish has an important position in
the history of Turkic Languages. This age, which had been a common
literary language age that had reached its climax since fourteenth
century, by the contributions of Ali Shir Nawayi, forms the most
important stage of the eastern branch of Turkish Language i n literature.
This literature, for researchers, is still too important from the point of
wiev of the numbers of its sources and their qualities and it deserves
researchs and studies about it.
The Living of Human with the nature reflects on his language. The
Turks, as we know, since the first periods of history, subsisted on
hunting and lived nomadic life. Their transferring to the settled life had
begun after the ninth century. Because of their these pecularities, we
observe that the Turkish naming, concerned with nature, is rich. The
nouns of plants and animals had been enriched by metaphors as a
result of narrating based on the nature. To personify human
characteristics and transferring them to animals, or on the contrary, to
unify some characteristics of animals with human, had ornamented the
Turkish vocabulary of the phrases and metaphors with the matchless
treasuries. The separate and different studies on the periods of the
Turkish Language will help to bring out these treasuries on the light.
This study, which deals with the wild animals and predatory birds in
the poems of the Chaghatai Period, enables us to see variety of Turkish
Language i n metaphors and using of the words outside of their real
meanings.
In this study we denoted that how the poets explain their
expressions by the elephant, how they allude The Prophet Moses and
his staff and how they express human soul using the Word "dog'
Similar studies and researches on the other periods of the Turkish
Language will show the map of the historical adventure of the words
and meanings, and it enables us, to understand and remark the
richness of our language.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Türk Dili tarihinde Çağatay Türkçesi Dönemi özel bir yer tutar. Ali Şîr NevÂyî ile zirvesine ulaşan, 14. Yüzyıldan başlatılan müşterek Orta Asya edebi yazı dili olan bu dönem, Türk Dilinin doğu kolunun edebiyatta en önemli aşamasını oluşturur. Bu edebiyat, gerek eserlerinin sayısı ve gerekse bu eserlerin niteliği ile araştırmacılar için önemini koruyan; hâlâ üzerinde çalışılması büyük önem arz eden bir dönemdir.
İnsanın doğayla iç içe bir yaşam sürmesi, onun diline de yansımıştır. Türkler tarihin ilk çağlarından beri bildiğimiz kadarıyla avcılıkla geçinmişler ve göçebe bir hayat sürmüşler, yerleşik hayata geçmeleri 9. Yüzyıldan sonra başlamıştır. Türklerin bu özelliklerinden dolayı Türk dilinde doğayla ilgili adlandırmaların zengin olduğunu görmekteyiz. Bitki ve hayvan adları, doğaya dayalı anlatımın bir sonucu olarak mecaz anlamlar, kişileştirmelerle genişlemiştir. İnsanın özelliklerini kişileştirme ile hayvanlara aktarım ya da tam tersi hayvanların bir takım karakteristik özelliklerini insanla birleştirme yolu, Türk dilinin deyim ve mecaz yapısını eşsiz hazinelerle donatmıştır. Türk dilinin tarihi dönemleri üzerine yapılacak ayrı ayrı çalışmalar, bu hazinenin gün ışığına çıkmasına yardımcı olacaktır.
Çağatay Türkçesi Dönemine ait şiirlerde vahşi hayvanlar ve yırtıcı kuşlar üzerine yapılan bu çalışma, Türk dilinin söz konusu konuda zenginliğini ve sözcüklerin kendi anlamlarının dışında yüklendikleri yan ve mecaz anlamların çeşitliliğini görebilmemize imkan sunmaktadır. Bu çalışmada şairlerin şiir kudretlerini fil ile anlattıklarını, ejderha ile Hazret-i Musa'nın asasına telmihte bulunduklarını, it sözcüğü ile insanın nefsini ifade edebildiklerini ortaya konuldu.
Türk dilinin diğer dönemleri üzerinde yapılacak benzer çalışmalar, bize sözcük ve anlamın tarihsel macerasının haritasını gösterecek, dilimizin zenginliğinin farkına varmamızı sağlayacaktır.
FULL TEXT (PDF):
- 9