You are here

SUDI'NIN BOSTAN ŞERHİNDE UYGULANAN ŞERH YÖNTEMİ V E ELEŞTİRİ

ANNOTATION METHODOLOGY USED IN SUDI'S ANNOTATED WORK O F BOSTAN AND ITS CRITIQUE

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5352
Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Classical Turkish poetry is a practice of language based upon discourse and inference and dependent on piles of words and and artistical usage of uttarance. Traditional literary art of concealing meaning and embellishing texts with figures of speech and poetic devices has found a considerable place for practicum in our classical literature, particularly in poetry. Annotated texts have been written for the hidden layers of meaning to be comprehended and explained. Annotated work of Bostan was written in accordance with the traditional theory of annotation. The studies conducted on literary text annotations were the researches conducted for the purpose of determining the theory of annotation widely held in the period concerned. Annotations added to Bostan start with the definitions of affixes and move on to grammatical analyses of words. Considerably wide explanations are made concerning verbs, nouns, adjectives, pronouns and adverbs. It mainly focuses on the affixes' gramatical meaning and the meaning it inherits throughout the text. The wrong usage of affixes on texts written even before itself and why he does it the right way is pointed out in Bostan's Annotations. Sûdî refers to verces from Quran and rehearses hadithes, quotes Arabic, Persian and Turkish poems. From time to time he points out to the sources of the annotation in hand, initiates examples to a published scientific work. If a certain information was stated previously in order to not fall into repetition of explanation, it is diverted to the previous statement. Figures of speech in the pairs of lines are mentioned. The Annotation which continues with the translation of the sentences, is maintained by the annotations of the remaining verses. Sudi criticizes the previous annotators of Bostan, flags all the appointed mistakes from words to sentences and also cites his favourite ones.
Abstract (Original Language): 
Klasik Türk şiiri şiiri söz ve anlam üzerine kurulu, kelime istifi ve sanatlı söyleyişe dayalı bir dil uygulamasıdır. Manayı gizleme, söz ve anlam sanatlarıyla süsleme geleneği klasik edebiyatımızın şiir türünde en iyi uygulama alanı bulan bir konudur. Gizlenen anlam katmanlarının anlaşılması ve açıklanması amacıyla şerhler yazılmıştır. Bostan Şerhi klasik şerh teorisine göre yazılmıştır. Edebî metin şerhi üzerinde yapılan çalışmalar dönemin şerh teorisini tespite yönelik araştırmalardır. Bostan Şerhi eklerin tanımlanması ile başlar kelimenin gramer incelemesiyle devam eder. Bu şerhte fiiller, isimler, sıfatlar, zamirler ve zarflar hakkında geniş açıklamalar yapılır. Eklerin gramer anlamları ile metinde kazandıkları anlamaları üzerinde durur. Kendisinden önce yazılan Bostan Şerhlerinde eklerin kullanmasıyla ilgili yanlışlıkları belirtir ve neden kendisinin doğru kullandığını açıklar. Sûdî yeri geldikçe ayetler, hadisler nakleder, Arapça, Farsça ve Türkçe şiirlerden iktibaslar yapar. Bazen de şerhte geçen bilgiler ile igili kaynaklar gösterir, bilimsel bir eser neşri hakkında örnekler sunar. Bir bilgi hakkında daha önceden açıklama yapılmışsa tekrara düşmemek için açıklama yapılan yere göndermelerde bulunulur. Beyitte geçen edebî sanatlardan bahsedilir. Cümle tercümesi ve yorumu ile devam eden şerh, aynı yöntemle diğer beyitlerin şerh edilmesiyle sürdürülür. Sûdî kendinden önce Bostan'a şerh yazmış şârihlere reddiyeler yazar, kelime hatalarından cümle hatalarına kadar tespit ettiği bütün yanlışlara işaret eder, beğendiği şerhleri de belirtir.
1933
1968

REFERENCES

References: 

AĞABABA, Naile, (2006), Ortaçağ Türk Dil Bilim Adamları, Ahenk Yayınevi, İstanbul.
Ahterî, Mustafa b. Şemseddin el-Karahisarî, (1310), "eş-Şerh", Ahterî-i Kebîr, İstanbul: Matbaa-i Amire.
AKAR, Metin, (1994), Su Kasidesi Şerhi, Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.
AKSAN, Doğan, (1993), Şiir Dili ve Türk Şiir Dili. Ankara: Şafak Matbaası.
AKSOYAK, İ. Hakkı, (2002), "Metin Şerhi", Eski Türk Edebiyatı El Kitabı, Grafiker Yayınları, Ankara.
ALPARSLAN, Ali, (1981), Ali Nihat Tarlan Üzerine, Ord. Prof. Dr. Ali Nihad Tarlan, Edebiyat Meseleleri, İstanbul.
BİLKAN, A. Fuat, "Şerh Geleneği", Yayınlamamış Makale.
BUHARALI, G. (2007). "Bir Sanatçının Günlüğü" (Mehmet Kaplan'la söyleşi), (hzl. Sema Uğurcan), 20 Yılın Ardından Mehmet Kaplan, Dergâh Yayınları, İstanbul.
CEYLAN, Ömür, (2007), Tasavvufî Şiir Şerhleri, Kapı Yay., İstanbul.
ÇAVUŞOĞLU, Mehmet. (2006), Divanlar Arasında, Kitabevi Yay., İstanbul.
ÇAVUŞOĞLU, Mehmet. (2001), Necati Bey Divanı'nın Tahlili, Kitabevi Yay., İstanbul.
ÇAVUŞOĞLU, Mehmet, (1984), Türk Dili Dergisi, "Mazmûn", S. 388 -389, Ankara.
ÇELEBİOĞLU, Amil. (1989), "Yunus'un Şiirleriyle İlgili Şerhler", Türk Edebiyatı, S. 193, s.28, İstanbul.
ÇOBANOĞLU, Şaban, (2012), İlhan Berk'in Şiir Dilinde Sapmalar ve Deformasyon, İÜ. Sos. Bil. Ens. Türk Dili Edebiyatı Anabilim Dalı Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı, Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul.
DEMİR, Nurettin, (2010), "Türkçede Varyasyon Üzerine", Türkoloji Dergisi, Cilt 17, S. 2. Ankara.
DEMİREL, Şener, (2009), "VII. yüzyıl Klasik Türk Şiirinin Anlam Boyutunda Meydana Gelen
Üslûp Hareketleri: Klasik Üslûp-Sebk-i Hindî- Hikemî Tarz- Mahallileşme", Turkish Studies İnternational Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish of Turkic Wolüm 4/2 Winter.
DOĞAN, Gürkan, (2013), Şiir Dili, Bağıntı ve Zayıf Sezdirimler, Bilig Dergisi, S. 6 4.
DOĞAN, Muhammed Nur, (1999), "Metin Şerhi Üzerine", Osmanlı Divân Şiiri Üzerine Metinler, (hzl. Mehmet Kalpaklı), YKY., İstanbul.
El-Müncid (fi'l-lügat ve'l-a'lâm), (2005), Beyrouth-Liban: Dâr el-Machreqsarl Publishers.
ERDOĞAN, Mustafa, (1997), Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.1, Manisa.
İbn Manzur, (1410/1990), Lisânu'l-Arab, Beyrut, Daru'l Sadır, C.V
Hüseyin Kâzım Kadri, (1943) "Şerh", Türk Lügati, c. 3, Maarif Matbaası, İstanbul.
HOCA,Nazif M., (1980), Sûdî, Hayatı, Eserleri ve İki Risalesinin Metni, İÜ ŞarkiyatEnstitüsü, İstanbul.
KAYA, İbrahim, (2008), "Şerh-i Divan-ı Hafız (Sûdî) Kelimeler-Remizler-Kavramlar", Basılmamış Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 8/9 Summer 2013

c
1968
Halil Ibrahim OKATAN
KORKMAZ, Ramazan, (2002), İkaros'un Yeni Yüzü: Cahit Sıtkı Tarancı. Akçağ Yayınları, Ankara.
KORTANTAMER, Tunca, (1993), "Gül Kasidesi", Eski Türk Edebiyatı Makaleler, Akçağ
Yayınları, Ankara.
KORTANTAMER, Tunca, (1994), "Teori Zemininde Metin Şerhi Meselesi", E.Ü. Türk Dili ve
Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, C. VIII, İzmir. LEVEND, Agâh Sırrı, (1984), Eski Türk Edebiyatı Tarihi, TTK. Basımevi, Ankara.
MENGİ, Mine, (2000), "Metin Şerhi, Tahlîli ve Tenkîdi Üzerine", Dîvân Şiiri Yazıları, Akçağ
Yayınları, Ankara.
Mütercim Asım Efendi, (1304), Kâmûs Tercümesi, İstanbul, Matbaa-i Amire, c.I
OKATAN, H. İbrahim, (2012), "Sûdî'nin Şerh-i Bostan'ında Geçen Arkaik Kelimeler", Turan Stratejik Araştırmalar Dergisi, c.XIX, Kars Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü, Kars.
OLGUN, Tahir, (1943), Edebiyat Lügatı, Tebrik ve Teşekkürler, Önsöz.
ONAY, Ahmet Talat, (1992), Eski Türk Edebiyatında Mazmûnlar ve İzahı, hzl. Cemâl Kurnaz, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., Ankara.
ÖZDEMİR, Emin, (2002), Yazınsal Türler, Bilgi Yay., Ankara.
PALA, İskender, (1999), "Mazmûn'un Mazmûnu", Osmanlı Divan Şiiri Üzerine Metinler, (hzl.
Mehmet Kalpaklı), YKY, İstanbul.
REDHOUSESir James W., (2011), "Şerh", A Turkish and English Lexicon, Türkçe-İngilizce Sözlük, Çağrı Yayınları, İstanbul.
SARAÇ, Yekta, (1999), "Divan Tahlilleri Üzerine", İlmî Araştırmalar 8, İstanbul.
SAYAR, Filiz- TURAN, Figen, (2012), "Okuma Gelişiminde Üst Dil Farkındalığı, Sesbigisel Süreçler ve Bellek Süreçlerinin Etkisi: Kısa Süreli Bellek ve Çalışma Belleği" A. Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Degisi, c. 13, S. 2, Ankara.
SÛDÎ, (1871), Şerh-i Bostan, Matabaa-i Amire, İstanbul.
SÛDÎ, (1871), Şerh-i Gülistan, Matbaa-yı Amire, İstanbul.
SÛDÎ, (1834), Şerh-i Divan-ı Hafız, Bulak, İskenderiye.
TARLAN, A.Nihad, (1981), Edebiyat Meseleleri, Metin Şerhine Dair, İstanbul.
TARLAN, Ali Nihad. (1992), Necatî Beg Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara.
TARLAN, Ali Nihad. (1964), Şeyhî Divanı'nı Tetkik, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları No: 1070, İstanbul.
TÖKEL, Dursun Ali, (1996 ), "Ontolojik Analiz Metodu ve Bu Metodun Bakî'nin Bir Gazeline Uygulanışı", Yedi İklim, C. 11, S. 74, s. 53 -59.
Türkçe Sözlük, (2005), Türk Dil Kurumu Yay., Ankara.
YILMAZ, Ozan, (2008), 16. YÜZYIL ŞARİHLERİNDEN SÛDÎ-İ BOSNEVÎ VE ŞERH-İ
GÜLİSTAN'I (İNCELEME-TENKİTLİ METİN), Marmara Üniversitesi Türkiyat
Araştırmaları Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı, Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com