"JIGI JIGI"
AN EXAMPLE OF WORD MIGRATION TO TURKEY
FROM TURKISTAN
Journal Name:
- Turkish Studies
Keywords (Original Language):
| Author Name | University of Author | Faculty of Author |
|---|---|---|
Abstract (2. Language):
Words in a language progress differently. One way of the various progressions are words formed by poets.Thus there are novel expressions that are accepted by the society as well as refused. The "jigi jigi" word in the three ghazel of Karamanlı Ayni in "sevdücegüm cigi cigi" rhyme stands out as single usage and has not found a common ground in the vocabulary of the Turkey Turkish. After the determination of the time and place of this word in Turkey Turkish, its usage in different dialect of Turkish has been determined. The word jigi jigi originates from the border regions of Uzbekistan, Turkmenistan and Afghanistan including Tirmiz which is the birth place of the poet Karamanlı Ayni. It was used by Karamanlı Ayni as individual expression. Originating from the homecountry of the poet, it has been carried into Turkey with personal efforts. This word, common in the written and spoken Uzbek and Turkmen Turkish dialects as well as dictionaries, displays the relationship between Persian and Turkish language. The word "jigi jigi" may be considered as an example of localisation of a loan word in Turkish (Uzbek and Turkmen dialects) and of reborrowing in terms of Persian. The word is mainly used as reduplication. The meaning of the word is "I beg you, please, for God's sake, Oh my flirtatious darling" rather than "freshly" as determined by Mermer who studied in the poem of Ayni.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language):
Dilin söz varlığında görülen kelimeler farklı seyirler izler. Bu seyirlerden birisi, şair tarafından alışılmamış bağdaştırma şeklinde toplumun beğenisine sunulan kelimelerin seyridir. Bu seyirde, toplum tarafından beğenilmiş ve bir yenilik olarak kabul edilmiş ifade kalıplarının yanı sıra, toplum tarafından yadırganmış ve bir yenilik olarak kabul edilmemiş ifade kalıpları da bulunmaktadır. Karamanlı Ayni'nin "sevdücegüm cigi cigi" redifli üç gazelinde geçen "cigi cigi" kelimesi, Türkiye Türkçesinin söz varlığında uzun ömürlü olmamış münferit bir kullanımdır. "cigi cigi" kelimesinin Türkiye Türkçesinin söz varlığı içerisinde "Nerde, ne zaman kullanılmıştır?" sorusunun cevabı tespit edildikten sonra, diğer Türk yazı dillerindeki kullanımı ortaya konulmuştur. Kelime aslen, Karamanlı Ayni'nin doğum yeri olan Tirmiz'in de içinde yer aldığı Özbekistan, Türkmenistan ve Afganistan'ın sınır bölgelerini içeren bir alana aittir. Karamanlı Ayni tarafından münferit bir ifade olarak kullanılmıştır. Kelime, şairin kendi bölgesine ait olup, Türkistan'dan Türkiye'ye şahsi gayretle sonradan göç ettirilmiştir. Türkçenin Özbek ve Türkmen lehçelerinin sözlükleri ile yazılı ve sözlü metin örneklerinde rastladığımız bu kelime, Farsça Türkçe dil ilişkisinin bir boyutunu da göstermektedir. "cigi cigi" kelimesi, Türkçe (Özbek ve Türkmen Lehçeleri) açısından bir mahallileştirme örneği, Farsça açısından ise bir ödünçleme örneği olarak değerlendirilebilir. Kelime esas itibariyle ikileme olarak kullanılmıştır. Kelimenin anlamının Mermer'in Ayni'nin şiirine atfen verdiği "taze taze" anlamı yerine, "Yalvarırım, Ne olur, Allah aşkına, Ey cilveli sevgili" anlamları verilmelidir.
FULL TEXT (PDF):
- 9