You are here

Gökçeada - Osmanlı devri mimarisi

Gökçeada - the Ottoman period architecture

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Located in the North-West part of Aegean Sea, Gokceada has an exceptional place due to its strategic position. Island with a historical background as old as ancient times was ruled by various civilizations such as Greek, Roman, Byzantine and Ottomans respectively. This study includes architectural evolution of the island under Ottoman rule, compromising of vast cultural wealth. The objective of this study is to research and introduce architectural structures of the island reflecting urban settlements and settlement texture of the island during Ottoman rule which lasted for 450 years, such as residences, shops, fountains, laundry, mill, church, chapel, mosque and different workshops and to hand down this material culture heritage to next generations as well as providing contribution in connection with the gap that exists due to lack of the studies on Ottomans. Within this context, priority was given to review of literature and archives and then data required for field research fundamental to this study was collected. Data collected as a result of literature review and field research were assessed to complete this research. In this study, attempt was made to provide importance of structures in terms of general characteristics and their place in settlement texture upon selecting certain examples in accordance with the type of structures rather than introducing structures of the island one by one. At the same time, influence of Anatolia on Gokceada architecture which is subject to traditions of Aegean Islands was emphasized and reflection of both different cultures on architecture was addressed. In conclusion, it was seen that important part of the island’s settlements showing local characteristics of rural areas were established during the Ottomans and these settlements based on conventional architecture accommodate a rich architectural culture where Anatolian styles are existent as well.
Abstract (Original Language): 
Ege Denizi’nin kuzeydoğusunda bulunan Gökçeada, stratejik konumu nedeniyle ayrıcalıklı bir yere sahiptir. Tarihi geçmişi ilk çağlara kadar uzanan ada sırasıyla Yunan, Roma, Bizans ve Osmanlı gibi farklı uygarlıkların egemenliğine girmiştir. Bu çalışma, çeşitli kültürel zenginlikleri bünyesinde barındıran adanın Osmanlı dönemindeki mimarini gelişimini kapsamaktadır. Çalışmada, yaklaşık 450 yıl Osmanlı hâkimiyetinde kalan adadaki kentsel yerleşimler ve yerleşim dokusunu oluşturan konut, dükkan, çeşme, çamaşırhane, değirmen, kilise, şapel, cami ve çeşitli imalathaneler gibi mimari yapıların araştırılarak tanıtılması ve bu maddi kültür mirasının gelecek kuşaklara aktarılmasının yanında, Gökçeada üzerine yapılan araştırmalardaki Osmanlı dönemine ait boşluğun da bir nebze doldurulması amaçlanmıştır. Bu amaçla, öncelikli olarak literatür ve arşiv taramaları yapılmış, sonrasında çalışmanın temelini oluşturan alan araştırması yapılarak gerekli veriler toplanmıştır. Literatür ve alan çalışması sonucunda elde edilen veriler değerlendirilerek bu çalışma oluşturulmuştur. Çalışmada, adadaki yapıları tek tek tanıtmak yerine, yapı türlerine göre belirli örnekler seçilerek bunların genel özellikleri ve yerleşim dokusundaki yerleri ortaya konmaya çalışılmıştır. Aynı zamanda, Ege adaları geleneğine bağlı olduğu görülen Gökçeada mimarisindeki Anadolu etkileri üzerinde de durulmuş ve iki farklı kültürün mimariye yansıması da irdelenmiştir. Sonuç olarak, adadaki kentsel yerleşimlerin önemeli bir kısmının Osmanlı döneminde oluşturulduğu, geleneksel mimariye dayalı bu yerleşimlerde Anadolu üsluplarının da görüldüğü zengin bir mimari kültürün varlığı ortaya konmuştur.
553-570

REFERENCES

References: 

Ağaryılmaz, İ. - Polat, E.O. (2002). “Gökçeada Yerleşim Yerleri ve Mimarisi”. Gökçeada-Yeşil ve
Mavinin Özgür Dünyası…, 95-117. Gökçeada.
Ali Cevad. (1313). Memâlik-i Osmâniye’nin Tarih ve Coğrafya Lûgati. İstanbul.
Blom, L.H. (1999). The Windmills of the Greek Islands. Bibliotheca Molinologica, Volume 14.
Netherlands.
Boissonade, J.F. (ed.). (1844). Anecdota Nova. Paris.
Cuinet, V. (1892). La Turquie D’asie. Paris.
Demircan, Y. (1997). “Kanûnî’nin Vakıflarından İmroz ve Semendirek (16. ve 17. Yüzyıllar)”. Türk
Kültürü, Yıl:XXXV, Sayı:415, 649-656. Ankara.
Dukas. (1956). Bizans Tarihi. (Çeviren: VI. Mirmiroğlu). İstanbul.
Eldem, S.H. (1955). Türk Evi Plan Tipleri. İstanbul.
Emecen, F.M. (2002). “İmbros’tan İmroz ve Gökçeada’ya: Bir Adanın Tarihi Geçmişi”. Gökçeada-
Yeşil ve Mavinin Özgür Dünyası…, 53-68. Gökçeada.
Erhat, A. (1962). Mavi Yolculuk. İstanbul.
Günay, R. (1998). Türk Ev Geleneği ve Safranbolu Evleri. İstanbul.
Harmankaya, S. – Erdoğdu, B. (2000). “Prehistoric Survey at Gökçeada, Turkey in 1999”.
Archaeological Reports, 28-35.
Hüryılmaz, H. (2006). Kuzey Doğu Ege Denizi’nin Rüzgârlı Bahçesi: Gökçeada. Çanakkale.
İlter, F. (1994). “Bazı Örneklerle Osmanlı Dönemi Mimarlığında XIX. Yüzyıl Ege Bölgesi Kiliseleri:
Gökçeada (İmroz),-Ayvalık-Selçuk ‘Şirince(Kırkıca) Köyü’”. XI. Türk Tarih Kongresi, 1987-2000.
Ankara.
Karaca, Z. (2001). İstanbul’da Osmanlı Dönemi Rum Kiliseleri. İstanbul.
Kritovulos. (1967). İstanbul’un Fethi. (Çeviren: Karolidi). İstanbul.
Kuban, D. (1995). Türk “Hayat”lı Evi. İstanbul.
Küçükerman, Ö. (1996). Kendi Mekânının Arayışı İçinde Türk Evi. İstanbul.
Oğuz, M.Ö. – Metin, E. – Mormenekşe, F. (2007). Türkiye’de 2003 Yılında Yaşayan Geleneksel Mimari.
Ankara.
Orhonlu, C. (1971). “Gökçe Ada (İmroz)”. Türk Kültürü, Yıl:X, Sayı:112, 223-229. Ankara.
Ousterhout, R. – Held, W. (1997). “Antik ve Bizans ve Çağı Anıtları Hakkında 1995 Yılında
İmbros/Gökçeada’da Yapılan Yüzey Araştırması”. XIV. Araştırma Sonuçları Toplantısı, II. Cilt,
61-69. Ankara.
Ousterhout, R. – Held, W. (1999). “Forschungen auf Imbros/Gökçeada 1997”. XVI. Araştırma
Sonuçları Toplantısı, I. Cilt, 61-74. Ankara.
Ousterhout, R. – Held, W. (2000). “İmbros/Gökçeada 1998”. 17. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 1.
Cilt, 127-136. Ankara.
Öngör, S. (1960). “İmroz Adasında Tipik Bir Yerleşme Şekli Hakkında”. Türk Coğrafya Dergisi, Yıl:
XVI, Sayı: 20, 72-77. İstanbul.
Özbek, Ç. (2008). “Antik Çağda Gökçeada”. Çanakkale İli Değerleri Sempozyumları - Gökçeada Değerleri
Sempozyumu, 59-67. Çanakkale.
Özhan, N. (2006). Anadolu’nun Geleneksel Konutlarında Ahşap Kullanımına Ait Bir Derleme. Gazi
Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
Pekak, S. (1999). “18-19. Yüzyıllarda Niğde ve Çevresinde Hıristiyan Dini Mimarisi”. XVI.
Araştırma Sonuçları Toplantısı, I. Cilt, 25-48. Ankara.
Piri Reis. (1988). Kitab-ı Bahriye. E. Z. Ökte (ed.). C.1. İstanbul.
Sözen, M. (2001). Türklerde Ev Kültürü. İstanbul.
Takaoğlu, T. (2006). “Patterns of Dairying in Coastal Nortwestern Anatolia”. Ethnoarchaelogial
Investigations in Rural Anatolia, Volume 3, 23-43. İstanbul.
Takaoğlu, T. (2008). “Ayvacık Yöresinin Yitik Kültürel Mirası: Yel Değirmenleri”. Çanakkale İli
Değerleri Sempozyumları - Ayvacık Değerleri Sempozyumu, 217-226. Çanakkale.
Tombul, M. (2005). “Grain milling in ancient and modern Northwestern Anatolia”.
Ethnoarchaeological Investigations in Rural Anatolia, Volume 2, 137-152. İstanbul.
Turhan, A. (1997). Gökçeada Sivil Mimari Örnekleri Cephe Analizleri. Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen
Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
Uysal, A.O. – Tombul, M. (2006). “Windmills in the Rural Context of Ottoman Çanakkale”.
Ethnoarchaeological Investigations in Rural Anatolia, Volume 3, 59-74. İstanbul.
Ünal, A.A. (2002). “XVI. ve XVII. Yüzyıllarda Cezayır-ı Bahr-ı Sefid (Akdeniz-Ege Adaları) Yada
Kaptan Paşa Eyaleti”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:12, 251-261.
Kayseri.
Yazıcı, G. – Şahin, İ. – Yazıcı, M. (2008). “Gökçeada’da Osmanlı Medeniyetinin İzleri”. Çanakkale
İli Değerleri Sempozyumları - Gökçeada Değerleri Sempozyumu, 77-84. Çanakkale.
Yurtseven, R. (2007). Slow Food ve Gökçeada: Yönetsel Bir Yaklaşım. Ankara.
Yücel, T. (1966). “İmroz’da Coğrafya Gözlemleri”. Coğrafya Araştırmaları Dergisi, Sayı:1, 65-108.
Ankara.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com