You are here

Meşk ile intikalde müzik eseri: III. Selim’in Suzidilara Mevlevi Ayini

Transferring music by meşk: Suzidilara Mevlevi Ayini of Sultan Selim III

Journal Name:

Publication Year:

Abstract (2. Language): 
A teaching system –namely meşk–has been evolved in Ottoman-Turkish music by transferring the musical repertoire via mentorprotégé relationship, and several attempts have been made in designing new musical notation systems. Sheikh Nasır Dede of Yenikapı Mevlevihanesi invented a notation system which was commanded by the composer and the reedflute player Sultan Selim III. Nasır Dede notated the Suzidilara Mevlevi Ayini of Sultan Selim III in Tahririye (1794) in which he describes his ebced notation he invented. This is the first Mevlevi ritual composed in that period of time. The aim of this article is to make a close examination of how a composed Mevlevi ritual in the eighteenth-century has been transferred to the twentieth-century via meşk system and to examine the changes that have been made. The eighteenth-century transliteration of Suzidilara Mevlevi Ayini and the other three transliterations of this ritual published in twentieth-century, i.e. Darülelhan, Ali Rıfat Çağatay and Sadettin Heper, are examined by comparison in chronological order. While the selams, meters and the number of measures of these Mevlevi rituals have been located, the melodic similarities and differences between them have also been considered. In this respect, the role of meşk in the musical alterations will be considered.
Abstract (Original Language): 
Osmanlı-Türk müziğinde, repertuarın ustadan çırağa aktarılması “meşk” olarak adlandırılan bir öğretim sistemi ile olmuştur. Bununla birlikte, zaman zaman müziği yazma girişimlerinde bulunulmuştur. Yenikapı Mevlevihane’si şeyhi Abdülbaki Nasır Dede, neyzen ve bestekâr III. Selim tarafından kendisinden istenen bir müzik yazısı geliştirmiştir. Nasır Dede geliştirdiği harf müzik yazısı ebcedi anlattığı “Tahririye” de (1794), III. Selim’in tertip ettiği suzidilâra makamındaki ayinini kaydetmiştir. Bu eser bestelendiği dönemde yazılan ilk Mevlevi ayinidir. Makalenin konusu 18. yüzyılda notaya alınmış Mevlevi ayinin günümüze meşk yöntemiyle intikali ve bu intikaldeki değişimin 20. yüzyıla ne şekilde ulaştığını araştırmaktır. Suzidilara Mevlevi ayininin 18. yüzyılda yazılmış müzik yazısının çeviri yazımı ile 20. yüzyıl başlarında yazılmış üç nüshası “Darülelhan, Ali Rıfat Çağatay ve Sadettin Heper” karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Bu incelemede nüshalar kronolojik olarak dizilmiştir. Mevlevi ayininin selamları, usulü ve ölçü sayıları tespit edilmiş, melodik benzerlik ya da farklılıklardan oluşan değişim göz önünde bulundurulmuştur. Böylece meşk ile öğretimin değişimdeki rolünün ne oranda olduğu görülebilecektir.
427-445

REFERENCES

References: 

AREL Sadettin (1973), Musiki Mecmuası, No.290, İstanbul
ÇAĞATAY Ali Rıfat, Mevlevi Ayin-i Şerifleri Defteri, yazma, Alp Altınel’in kütüphanesinden.
DARÜLELHAN (1935), Türk musikisi klasikleri Mevlevi ayinleri, İstanbul Konservatuvarı Tasnîf Heyeti,
İstanbul Belediyesi Konservatuvarı Yay., c.x, İstanbul
DOĞRUSÖZ DİŞİAÇIK Nilgün - USLU Recep (2009), Abdülbaki Nasır Dede’nin Müzik Yazısı “Tahririye”,
TMDK Yayınları, İstanbul
HEPER, Sadettin (1974), Mevlevi Ayinleri, Konya Turizm Derneği Yayınları
İSLAM Ansiklopedisi Türk Diyanet Vakfı (1994), c.x, İstanbul
JUDETZ E. Popescu (1996), Kevseri Mecmuası, Pan yayınları, İstanbul
ÖZKAN H.Dilek (2009), http://www.musikidergisi.net/?p=1348
ÖZTUNA Yılmaz (1990), Büyük Türk Mûsikîsi Ansiklopedisi, C. I-II, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara
ÖZTUNA Yılmaz (1970), Türk Mûsikîsi Ansiklopedisi, C. I-II-III, Milli Eğitim Basımevi, Ankara
TURA Yalçın (2006), Tedkik ü Tahkik İnceleme ve Gerçeği Araştırma, Pan yayınları, İstanbul

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com