You are here

XIX. YUZYIL ORTALARINDA DEMİRCİ KAZASININ SOSYAL VE EKONOMİK DURUMU

SOCIAL AND ECONOMIC SITUATION OF DEMİRCİ TOWN IN THE MIDDLE OF THE NINETEENTH CENTURY

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
10.18026/cbusos.58080

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
This study analyzes the geographical, administrative, demographic, social and economic structure of Demirci town connected to Saruhan Sanjac in the nineteenth century. The main sources utilized in this study are Temettuat registers, Aydın provincial almanacs, Demirci court registers, Ottoman Archival documents and other secondary sources. In 1845, the town had 127 villages and 15 quarters. Back at the time, 6.355 people were living in it, and by 1908 the number of local residents was 7412. There were also 146 non-Muslims in the town in 1900. The cereals and madder root were the primary agricultural products of the town, and there were lots of vineyards around it. The lands allocated for the agriculture of cereals were much larger than the lands for vineyards and madder root. Bonito and madder root were the main sources of income for the residents. Stockbreeding was a common practice, and sheep and goat breeding was preferred to cattle breeding. By 1845, 37% of the residents were engaged in agriculture, and 15% were employed in the service sector. While 35% of the population was artisans, 11% comprised of orphans, old, sick and disabled people. Social and economic structure of the town is analyzed in more detail within the scope of the information acquired from temettuat registers under the following headings.
Abstract (Original Language): 
Bu çalışmada Saruhan sancağına bağlı bir kaza olan Demirci'nin XIX. yüzyıldaki coğrafi, idari, demografik, sosyal ve ekonomik yapısı üzerinde durulmuştur. Çalışmada temel kaynak olarak temettuat defterleri, Aydın vilayeti salnameleri, Demirci şeriyye sicilleri, Osmanlı Arşiv vesikaları ve diğer ikinci el kaynaklar kullanılmıştır. Kazanın 1845 yılında 127 köyü ve on beş mahallesi bulunmaktaydı. Mahallelerde 1845yılında 6.355, 1908yılında 7412 kişi yaşamaktaydı. Ayrıca 1900 yılında Demirci'de 146 Gayrimüslim bulunmaktaydı. Kazada hububat, kökboya ziraatı yapılmakta ve pek çok bağ arazisi bulunmakta idi. Hububat arazileri bağ ve kökboya tarlalarından büyüktü. Palamut ve kökboya halkın önemli gelir kaynaklarındandı. Kazada büyük ve küçükbaş hayvan yetiştirilmekte, küçükbaş büyükbaşa tercih edilmekteydi. 1845 yılında kaza ahalisinin %37'si tarımda, %15'i hizmet sektöründe çalışmaktaydı. Halkın %35'i ise esnaf olarak çalışıyordu. Yine kazada %11 oranında çocuk, yaşlı, hasta ve sakat bulunmaktaydı. Temettuat defterlerinden elde edilen bilgilerle kazanın sosyal ve ekonomik yapısı aşağıdaki başlıklar altında daha detaylı olarak ortaya konmuştur.
265
298

REFERENCES

References: 

Arşiv Kaynakları, Şeriyye Sicilleri ve Salnameler
BOA.
ML. VRD. TMT. D. No: 1791, 1796, 1800, 1809. BOA. TD. 166.
BOA. Cevdet Dahiliye, No: 11348. BOA. Cevdet (Dahiliye), No. 8463. BOA. İrade (Meclis-i Vâlâ), 18685.
BOA. BEO. AGGKD. 107.
BOA.
ML
. CRD. 655. BOA. ŞD. Aydın, 2853/28.
BOA. BEO. A. MKT. 122/3. BOA. BEO. A. MKT. UM. 122/13. BOA. BEO. A. MKT. UM. 121/127. BOA. BEO. A. MKT. UM. 477/79. BOA. BEO. A. MKT. UM. 18/55.
BOA. ŞD. Aydın, 1383/1.
BOA. ML. 197. BOA. EV. No. 11961.
VGMA, MÜ,
14/22
, s. 131.
Demirci Şeriyye Sicilleri (DŞS) No: 332; 336; 347; 366; 379. Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniye (SDAO), Yıllar: 1270; 1281; 1300; 1309; 1311; 1312.
Salname-i Vilayet-i Aydin (SVA) Yıllar : 1296; 1297; 1298;
1299; 1300; 1302; 1303; 1304; 1305; 1306; 1307; 1313; 1314; 1315;
1316; 1317; 1318; 1319; 1320; 1321; 1322; 1323; 1324; 1325; 1326. Araştırma Eserleri
BAYKARA, Tuncer (1988), Anadolu'nun Tarihi Coğrafyasına Giriş I Anadolu'nun İdari Taksimatı, Ankara.
Beşeri Bilimler Sayısı | 295
Ertan
Gökmen
BAYKARA, Tuncer (1992),
"Kökboya"
, Osmanlılarda Medeniyet Kavramı ve XIX. Yüzyıla Dair Araştırmalar, İzmir, ss. 172¬180.
BİLGİ, Nejdet (1997), "1834-1835 Yıllarında Manisa Sancağında Nüfus", Manisa Dergisi, Sayı 13, ss. 19-30.
ÇADIRCI, Musa (1970), "Türkiye'de Muhtarlık Teşkilatının Kurulması Üzerine Bir İnceleme", Belleten, XXXIV/135, ss. 409-420.
ÇADIRCI, Musa (1985), "Osmanlı İmparatorluğu'nda Eyâlet ve Sancaklarda Meclislerin Oluşturulması (1840-1864)", Ord. Prof. Dr. Yusuf Hikmet Bayur'a Armağan, Ankara, ss. 257-278.
ÇADIRCI, Musa (1985), "Tanzimat'tan Cumhuriyete Ülke Yönetimi", Tanzimat'tan Cumhuriyete Ansiklopedisi, C. 1, İstanbul, 1985, s. 210-230.
ÇADIRCI, Musa (1991), Tanzimat Döneminde Anadolu Kentlerinin Sosyal ve Ekonomik Yapıları, Ankara.
CEVAD, Ali (1313), Memâlik-i Osmâniye'nin Tarih ve Coğrafya Lügatı, Dersaadet.
BOYACIOĞULLARI, A. Sedat-ALAKESE, Hasan (1972), Her Yönü ve Her Şeyi İle Demirci, İstanbul, 1972.
CRAMER, J. A. (1971), Geographical and Historical Description of Asia Minor, Vol. I, Amsterdam, 1971.
EMECEN, M. Feridun (1989), XVI. Yüzyılda Manisa Kazası,
Ankara.
EMECEN, M. Feridun (1996), "Beylikten Sancağa Batı Anadolu'da İlk Osmanlı Sancaklarının Kuruşuna Dair Bazı Mülâhazalar", Belleten, LX, 227, Nisan 1996, ss. 81-93.
ERGENÇ, Özer (1980), "Osmanlı Şehrinde Esnaf Örgütlerinin Fiziki Yapıya Etkileri" Türkiye'nin Sosyal ve Ekonomik Tarihi (1071¬1920), I. Uluslararası Türkiye'nin Sosyal ve Ekonomik Tarihi Kongresi Tebliğleri, Hacettepe Üniversitesi (11-13 Temmuz 1977), Ed. Osman Okyar-Halil İnalcık, Ankara. ss. 103-109.
EVLİYA, Çelebi (1935), Seyâhatname (Anadolu, Suriye, Hicaz) IX. İstanbul.
FAROQHI,
Suraıy
a (1994), Osmanlı'da Kentler ve Kentliler, İstanbul, 1994.
KARAL, E. Ziya (1943), Osmanlı İmparatorluğu'nda İlk Nüfus Sayımı 1831, Ankara.
KINAL, Fürüzan (1987), Eski Anadolu Tarihi, Ankara.
MALAY, Hasan (1983), "Batı Anadolu'nun Antik Çağdaki Ekonomik Durumu", Ege Üniversitesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Dergisi, II., İzmir, 1983. ss. 50-60.
296 | Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi - Cilt: 14, Sayı: 1, Mart 2016
XIX.
Yüzyıl Ortalarında Demirci Kazasının Sosyal ve Ekonomik Durumu
NAZMİ, Ali (1332), Yeni Memâlik-i Osmaniye Coğrafyası.
PAKALIN, M. Zeki (1993), Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü III, İstanbul.
RAMSAY,
W
. M (1960), Anadolu'nun Tarihi Coğrafyası, (Çev. Mihri Pektaş), İstanbul.
SÂMİ, Şemseddin (1306), Kâmüsü'l-Âlâm, III, İstanbul.
TANYERİ, Nilüfer (1985), Lydia'dan Dört Yeni Grekçe Yazıt, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji ve Güzel Sanatlar Bölümü Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı Lisans Tezi, İzmir.
TAŞLI, İsmail (1992), Demirci'nin Coğrafyası, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
ULUÇAY, M. Çağatay (1944), XVII. Asırda Saruhan'da Eşkıyalık ve Halk Hareketleri, İstanbul.
ULUÇAY, M. Çağatay (1946), Saruhanoğulları ve Eserlerine Dair Vesikalar II, İstanbul.
ULUÇAY, M. Çağatay (1955), XVIII. ve XIX. Yüzyıllarda Saruhan'da Eşkıyalık ve Halk Hareketleri, İstanbul.
ULUÇAY, M. Çağatay (1993), "Saruhanoğulları", İslam Ansiklopedisi, Cilt X, İstanbul, ss. 239-244.
UMAR, Bilge (1993), Türkiye'de Tarihsel Adlar, İstanbul.
UZUNÇARŞILI, İsmail H. (1988), Osmanlı Devleti Teşkilatına Medhal, Ankara.
UZUNÇARŞILI, İsmail H. (1988), Osmanlı Devleti Tarihi I,
Ankara.
UZUNÇARŞILI, İsmail H. (1984), Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu Karakoyunlu Devletleri, Ankara.
VEFİK, Abdurrahman (1330), Tekâlif Kavâidi, İkinci Kısım, Dersaadet.
Manisa il Yıllığı, Manisa, 1932.
Manisa 95, Coğrafi, Ekonomik, Kültürel ve Tarihi Yönleri İle (1995), (Yay. Haz. Ersal yavi, N. Yazıcıoğlu Yavi), Manisa.
Türkiye Ticaret Salnâmesi (1926-1927), İstanbul, 1926.
1325
Senesi Asya ve Afrika-i Osmani Ziraat İstatistiği, Orman, Maadin ve Ziraat Nezareti Yayını, İstanbul, 1327.
1321
Sene-i Maliyesine Mahsus Nevsal-i İktisat, İzmir, 1323.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com