Atat ürk ’ün Araştırıcı , Sorgulayıcı “Der İn Tar İh ve Dİl Gör üşü” VE “Mu Meden İyet İ ”

Atatürk, büyük asker ve devlet adamı niteliği ile kendini bütün dünyaya kabul ettirmiş bir liderdir. Bu bağlamda, O’nun en önemli yanlarından birisinin, -işin uzmanlarına danışarak- bilimsel doğrultuda geliştirdiği araştırıcı ve sorgulayıcı kimliği olduğu, şüphe götürmez bir gerçek hükmündedir. Sosyal ve kültürel plâtformda gerçekleştirdiği yeniliklerin önde gelenlerinden ikisini ise, dil ve tarih konusundaki son derece ciddî çabaları ve çalışmaları oluşturur. Nitekim, alan araştırmaları yapmak üzere kurduğu Türk Dil Kurumu, Türk Tarih Kurumu ile Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi de, kendisinin bu konuya verdiği değerin, önem ve önceliğin açık birer göstergesidir. Tarih’i, çağdaşlaşma yolunda devletin ve milletin ilerleyip yükselmesi için temel destek olarak gören Atatürk; dil’i de, millî kültürün özü kabul etmiştir. Türk dilinin ve Türk tarihinin geçmişte nerelere kadar uzandığı ve dayandığı gerçeğinin araştırılması, soruşturulması ve giderek sorgulanması, kendisini sürekli meşgul eden konuların önde gelenlerinden olmuştur. Buna göre, devlet ve millet hayatının bu iki asıl ve asîl unsurunun üzerinde çok eskilere gidilerek derinden araştırılması gereğine gönülden inanmıştır. Bu yoldaki çalışmaları ise, bizzat başlatarak yönlendirmiş, teşvik ederek desteklemiştir. Türkler’in,-genel kabule göre-bilinen en eski yurdu Orta Asya’dır. Ancak, “atalarımız, Orta Asya’ya nereden, ne zaman ve ne şekilde gelmişlerdir? Bir başka deyişle, Orta Asya’daki Türk varlığı nasıl oluşmuştur?” İşte bu soru, Gâzi’nin zihnini çok meşgul etmiş ve meraklı bir araştırıcı kimliği ile geçmişin derinliklerine yönelmesi sonucunu doğurmuştur.