KOLLEKTİF ŞİRKETLERDE ORTAĞIN ŞİRKETTEN ÇIKMASI

Araştırmamızın konusu «Kollektif Şirkette Çıkma»dır. Kollektif şirketlerde ortağın şirketten çıkması, bilindiği gibi, TTK. 201-205. maddelerinde sadece «çıkmanın sonuçları» bakımından (ve çıkarılma ile birlikte) ele alınmıştır; çıkmanın hangi şartlarla mümkün olacağı ve ne suretle gerçekleşeceği Ticaret Kanunumuzda düzenlenmemiştir. Türk doktrininde de kanunun bu düzenlemesine paralel olarak kollektif şirketten çıkma konusu derinlemesine bir incelemeye tâbi tutulmamış; çıkmaya, uygulamada ihtilâflara yol açması daha çok mümkün olan «çıkarılma» yanında yetersiz bir yer ayrılmıştır. Her ne kadar günümüzde, toplumsal ve ekonomik nedenlerle şahıs şirketlerinin önemini kaybetmekte olduğu, buna karşılık sermaye şirketlerine eğilimin arttığı bir gerçek ise de, hukuk düzeninde «şahsî teşebbüs» kurumu korunduğu sürece, işlemesi basit ve pratik, insan unsurunun birinci plânda bulunduğu şahıs şirketlerine küçük müteşebbisler rağbete devam edecekler, kollektif ve komandit şirketler de varlıklarını sürdüreceklerdir. Bu çalışmada, araştırma konusu olan kollektif şirketten çıkma problem ne «ortağın şirketle olan bağlılığı» açısından bakılmıştır. «Bağlılık» mefhumunu, ortağın şirket sözleşmesinden doğan (idari malî nitelikteki) hakları ve borçları olarak mütalâa ettiğimizde, mücerret «kollektif şirketten çıkma» ortakla şirket arasındaki bağlılığı, (vuku bulduğu anda) koparan bir mahiyet taşımaz; çıkan ortakla şirket arasında sözleşmeden ve kanundan doğan bağlılık daha bir süre devam edecektir. Bu kabul araştırmamızın anafikridir; çıkış noktamızdır.