TÜKETİCİLERİN SÜPERMARKET TERCİH NEDENLERİ ÜZERİNE BİR PİLOT ARAŞTIRMA

Günümüzde hızlı nüfus artışı, kişi başına düşen harcanabilir gelirdeki artışlar, çalışan kadın nüfusunun artması, teknolojik ve sosyal gelişmeler tüketicilerin zevklerinde, yaşam tarzlarında ve dolayısıyla de satınalma alışkanlıklarında değişimlere yol açabilmektedir. Bu değişimlerin başında satınalma gücü artan tüketicilerin satmalmada daha fazla kolaylık istemelerini, alışveriş için daha az zaman ayırma eğilimi İçinde olmalarını sayabiliriz. Tüketicilerin günlük yaşamlarında alış verişde zaman kaybetmek istememeleri onları, kendilerine çeşitli ihtiyaçlarını tatmin edebilecekleri alternatif mal bileşimlerini ve çok sayıda çeşidi sunan alış veriş merkezlerine yöneltmiştir. Bu değişimler doğrultusunda özellikle gıda mamullerinin fazla sayı ve çeşitte, seç-al (self-servis) şeklinde sunulduğu süpermarketler ortaya çıkmış ve yayılmıştır. İlk kez 1930'larda A.B.D.'de ortaya çıkan ve dünyaya yayılan süpermarketlerin, ülkemizde de sayıları gün geçtikçe artmakta ve sosyo-ekonomik değişim paralelinde tüketicinin satınalma tercihleri arasına girmektedir. Özellikle son yıllarda pazara giren yabancı ortaklı süpeımarket, hipermarket ve departmanlı mağazaların tüketicilerin satınalma alışkanlıklarını etkilediği söylenebilir. Oldukça dinamik bir çevrede faaliyet gösteren süpermarketler de çeşitli kararlar almadan önce hitab ettikleri pazarı ve bunların özelliklerini bilmelidirler. Bu amaçla bu araştırmada süpermarket tüketicilerinin satınalma davranışlarında çeşitli mal grupları itibariyle tercih nedenleri araştırılmaya çalışılmıştır. 1988 yılında yapılan bir araştırma 1994 yılında tekrarlanarak, zaman İçerisinde tüketici tercihlerinde bir değişiklik olup olmadığı görülmeye çalışılmıştır. Çünkü arada geçen bu süre içerisinde araştırma örneğinin seçildiği anakütlede ve çevresinde çeşitli değişiklikler olmuş, yeni ahş-veriş yerleri açılmış ve genel olarak süpermarket ve hipermarketlerin sayısında artış olmuştur. Biz de bu değişimler nedeniyle tüketicilerin tercihlerinde bir farklılık olup olmadığını, araştırma kapsamında kısıtlı imkanlar dahilinde de olsa araştırmayı amaçladır. Bu noktadan hareketle bu çalışma, konuya ilgi duyanlara, araştırma yapmayı düşünenlere bir fikir verebilecek pilot bir araştırma niteliğinde olacağı düşünülerek yapılmıştır