Buradasınız

ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİ DÖNEMİNDE ORTAYA KONAN KURAN TERCÜMELERİ ÜZERİNE -I

ABOUT THE QORAN TRANSLATIONS WRITTEN İN THE OLD ANATOLİAN TURKISH PERİOD-I

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
The Old Anatolian Turkish is a period which was progressed between Xlllth-XVth centuries in Anatolia. Literary composited and translated books were written in this peiod. But translated books are more than the literary composited books. And most of them are religous books. Also the translations of the Qoran are important in the religous books. In this article, it is mentioned about the translations of the Qoran in the period of Old Anatolian Turkish Language - between Xlllth-XVth centuries- and it is emphasized in importance of them in , the history of Turkish language.
Abstract (Original Language): 
Eski Anadolu Türkçesi, Türkçenin XIII-XV. yüzyıllara arasında gelişme gösteren dönemidir. Bu dönemde te'lif ve tercüme pek çok eser yazılmıştır, ancak tercüme eserler dah çoktur. Bu tercümelerin de büyük bir kısmı dinî içeriklidir. Dinî içerikli eserler arasında da Kuran tercümleri büyük bir yer tutmaktadır. Bu yazıda Eski Anadolu Türkçesi Döneminde- XIII-XV. yüzyıllar arası- meydana getirilen Kur'an tercümeleri tanıtılmakta ve bunların dil tarihimiz açısından önemleri üzerinde durulmaktadır.
115
159

REFERENCES

References: 

AKÇAY, Yusuf, Mustafa bin Muhammed'in Ihlas Suresi Tefsiri , giriş-inceleme-metin- ekler dizini- sözlük-tıpkıbasım, (basılmamış yüksek lisans tezi), Dumlupmar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya 2005.
ATA, Aysu Türkçe İlk Kur'an Tercümesi, Karahanh Türkçesi, Giriş-Metin-Notlar-Dizin, TDK Yayınları: 854, Ankara 2004.
ATEŞ, Ahmed "Hicrî VII-VIII. (XII-XIV) Asırlarda Anadolu'da Farsça Eserler", TM. VII-VIII/ 2 (1945), s. 94-135.
AYDAR, Hidayet, Kur'an-ı Kerim'in Tercümesi Meselesi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalt, doktora tezi, İstanbul 1993.
BLOCHET, E.,
Catalogue
des
Manuscripts Turcs, Tome 1, Paris 1932, suppl. Turc. 62.
BOROVKOV, A. K., Leksika Sredneazialskogo Tefsira X1I-XIU vv„ Moskva 1963.
BULUÇ, Sadettin, "Şeyyad Hamza'nın Beş Manzumesi", TDED, V1I/1-2 (1956), s. 5-12.
BULUÇ, Sadettin, "Şeyyad Hamza'nın Bilinmeyen Bir Mesnevisi", TM, XV (1968), s. 247-257.
BULUÇ, Sadettin, "Şeyyad Hamza'nın Lirik Bir Şiiri", TDED, XIII (1963), s. 139-142.
COŞAN, M. Esad, Hatiboğlıt Muhamıned ve Eserleri, Server İletişim, İstanbul 2008.
CUMBUR, Müjgan, "Kur'an-ı Kerim'in Türk Dilinde Basılmış Tercüme ve Tefsirleri", Diyanet İşleri Başkanlığı Dergisi, Ankara 1962, s. 123.
DANKOFF, Robert, "Some Notes on the Middle Turkic Glosses", Journal of Turkish Studies, 5, 1981 (1983), s.41.
DEMİR, Ziya, İstanbul Kütüphanelerinde Mevvcut Matbu ve Yazına Fatiha Tefsirleri, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul 1987.
DEMİR, Ziya, Osmanlı Müfessirleri ve Tefsir Çalışmaları, Kuruluştan XJ XVI. Asrın Sonuna Kadar, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Tefsir Bilim Dalı, doktora tezi, İstanbul 1994.
DEVELİ, Hayati, "Ağız Özellikleri Taşıyan Bir Eski Türkiye Türkçesi Metni, Fatiha Tefsiri", ilmî Araştırmalar, 6 (İstanbul 1998), s. 63-81.
ECKMANN, Janos, " Kur'an'ın Doğu Türkçesine Tercümeleri", TDED, XXI (İstanbul 1975), s. 15-24.
ECKMANN.Janos,
Middle
Turkic Glossess of the Rylands Interlinear Koran Transaction, Akademia Kiado, Budapest 1976.
ERDEM, Tahir, "XIV. Asırda Türk Diliyle Yazılmış Bir Eser ve Hızır b. Gölbegi'ne Ait Bir Kitabe" , Ün Dergisi (İsparta Halkevi Dergisi), İsparta 1937, c. IV, sy. 27, s. 1519.
Eski Anadolu Türkçesi Döneminde Ortaya Konan Kuran Tercümeleri 157 Üzerine -1
ERDOĞAN, Abdulkadir, "Kur'an Tercümelerinin Dili Meselesi", Vakıflar Dergisi, c.l (Ankara 1938), s. 47.
ERKAN, Mustafa, "Behcetü'l-hadâik", DlA, V, 347.
ERTAYLAN, İsmail Hikmet, Türk Edebiyatı Örnekleri VII: Ahmed-i Dâî, Hayatı ve Eserleri, İstanbul 1952.
ERTAYLAN, İsmail Hikmet Ahmed-i Dâî, Hayatı ve Eserleri, İstanbul 1952.
GÖLP1NARLI, Abdülbaki, Yunus Emre, Risâletii'n-nııshiyye ve Divan, İstanbul 1965.
GÜDER, Nurcan Öznal, Kastamonulu Şâzî Dâsitân-ı Maklel- i Hüseyn, İnceleme, Metin, Sözlük (doktora tezi, İÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü), İstanbul 1997.
HAMİDULLAH, Muhammed, "Kur'ân-ı Kerîm'in Türkçe Yazma Tercümeleri", TM XIV (İstanbul 1965), s. 65-80.
İNAN,Abdulkadir, Kur'an-; Kerim'in Türkçeye Tercümeleri Üzerine Bir İnceleme, Ankara 1961.
İNAN. Abdu!kadir,"Kur'anm Eski Türkçe ve Oğuz-Osmanhca Çevirileri Üzerine Notlar", TDAY-Belleien 1960, Ankara 1960, s.90.
İNAN, Abdülkadir, "Eski Kur'an Tercümelerinin Dili Meselesi", Türk Dili, 1/7 (Nisan 1952), s. 19-22,1/9 (Haziran 1952), s. 14-16.
İNAN, Abdülkadir, "Eski Türkçe Üç Kur'an Tercümesi", Türk Dili, 1/6 (Mart 1952), s.12-15.
İNAN, Abdülkadir, 'Şeybanlı Özbekler Çağına Ait Bir Çağatayca Kur'an Tefsiri", TDAY-Belleten 1962, Ankara 1963, s. 61-62.
KARAL, Enver Ziya, "Osmanlı Tarihinde Türk Dili Sorunu", Bilim, Kültür ve Öğretim Dili Olarak Türkçe, Ankara 1978, s. 22,23.
KORKMAZ, Zeynep, "Selçuklular Çağı Türkçesinin Genel Yapısı", TDAY-Belleten 1972, s. 17¬34.
KORKMAZ, Zeynep, Sadriiddin Şeyhoğltı, Marzııbûn-nâme Te rcümesi, Ankara 1973. KORKMAZ, Zeynep, Türk Dili Üzerine Araştırmalar, I, Ankara 1995.
KÖK, Abdullah, Karahanlı Türkçesi Satır Arası Kur'an Tercümesi Giriş-Metin-İnceleme-Dizin Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2004.
KÖPRÜLÜ , Fuat, Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul 1980. KÖPRÜLÜ, Fuat Osmanlı Devletinin Kuruluşu, Ankara 1994, s. 105.
KÖPRÜLÜ, Fuat, "Gazneliler Devrinde Türk Şiiri", Edebiyat Fakültesi Mecmuası, VII/2 (1929) s. 81-83.
KÖPRÜLÜ, Fuat,"Anadolu Beylikleri Tarihine Ait Notlar", TM, II (1926), s. 1-323.
158
Mustafa ÖZKAN
MAHMUDOV, Kazakbay, Tıtrkiy Tefsir (XII-XIII asr), Taşkent Devlet Şarksinaslik İnstituti, Taşkent 2000, s. 12-28.
MANSUROĞLU.Mecdut, Ahmed Fakih Çarhnâme, İstanbul 1956.
MAZIOĞLU, Hasibe, Ahmed Fakih Kitabıı Evsafı Mesâcidi'ş-şerîfe, Ankara 1974.
Muhammed bin
Hamza
, XV. Yüzyıl Başlarında Yapılmış "Satır-Arası" Kuran Tercümesi (Haz. Ahmet Topaloğlu), 1. Cilt: Giriş-Metin, İstanbul 1976; 11. Cilt: Sözlük, İstanbul 1978.
ÖZKAN, Mustafa, Türk Dilinin Gelişine Alanları ve Eski Anadolu Türkçesi, İstanbul 2000..
ÖZTÜRK, Ali, "Eğirdir'de Yaşamış Bir Türk Âlimi: Muslihuddin Mustafa bin Muhammed ve Eserleri ", Tarihi, Kültürel, Ekonomik Yönleri ile Eğirdir, I. Eğirdir Sempozyumu, 3İ Ağustos-01 Eylül 2001.
SAĞOL, Gülden, "Kur'an'm Türkçe Tercüme ve Tefsirleri Üzerinde Yapılan Çalışmalar", Türklük Araştırmaları Dergisi, 8 (İstanbul 1997), s. 379-396.
SAĞOL.Gülden,
An
Inter-Linear Translation of The Qur'an into Khwarazm Turkish, Introduction, Text, Glossary and Facsimile, I. Introduction and Text, Harvard University 1993; //. Glossary, Harvard University 1995; ///. Facsimile of the MS Siileymaniye Library, Hekimoğlu Ali Paşa No 2, Section One: lb-300b. Harvard University 1996; ///. Facsimile of the MS Siileymaniye Library, Hekimoğlu Ali Paşa No 2, Section Two: 301 a-587b, Harvard University 1999.
SEMENOV, A.A.: Sobranie vostoçnıh rukopiscy, Akademi Nauuk Uzbekskoy, SSSR, IV, Taşkent 1957.
SEVINÇLI.Veysi, Hatiboğlu, Letâyifnâme, İnceleme-Metin-Sözliik-Tıpkıbasım, Töre Yayın Grubu, İstanbul 2007.
SÜMER, Faruk, Oğuzlar, Ankara 1967.
Şeyhoğlu Mustafa, Kenzü'l-kiibera ve mehekkü'l-ulema ( Haz. Kemal Yavuz), Ankara 1991. Şeyyad Hamza, Yusuf ve Zeliha (nakleden: Dehri Dilçin), Ankara 1946.
TABAKLAR.Özcan, "Anadolu Sahasında Yazılmış Bir Sure Tefsiri", İlmi Araştırmalar Dergisi, sy. 16 (Güz, 2003), s. 97-116.
TEKİN, Şinasi, " 1343 Tarihli Bir Eski Anadolu Türkçesi Metni ve Türk Dili Tarihinde 'olga-bolga' Sorunu", TDAY-Belleten 1973-1974, s. 58-133.
TOGAN, Zeki Velidi, "Londra ve Tahran'daki İslam? Yazmalardan Bazılarına Dair", İslam Tetkikleri Enstitüsü Dergisi, 111 (1959-1960), s. 135.
TOPALOĞLU, Ahmet, "Kuran-ı Kerim'in İlk Türkçe Tercümeleri ve Cevahirü'l-Asdaf", Türk Dünyası Araştırmaları, sy. 27 (Aralık 1983), s. 58.
TOPALOĞLU, Ahmet, Muhammed bin Hamza, XV. Yüzyıl Başlarında Yapılmış "Satır-Arası" Kuran Tercümesi, I. Cilt: Giriş-Metin, İstanbul 1976.
Eski Anadolu Türkçesi Döneminde Ortaya Konan Kuran Tercümeleri 159 Üzerine -1
TÖREN. Hatice, Eski Anadolu Türkçesi Dönemine Ait Amme Cüzü Tefsiri l, Metin-İceleme-Tıpkıbasım, İstanbul 2007. Eski Anadolu Türkçesi Dönemine Ah Amme Cüzü Tefsiri II, Dizin. İstanbul 2007.
TURGAL (ÜN). Hasan Fehmi, "Hızır b. Gölbegi", On Dergisi (İsparta Halkevi Dergisi), İsparta 1937. c. IV, sy. 27, s. 1517.
TÜMER, Günay, "Arâisü'l-Mecâlis", Dİ A, III, 266.
USTA. Halil İbrahim - AMANOGLU, Ebulfez, Orta Asyada Bulunmuş Kur'an Tefsirinin Söz Varlığı (XU-XHI. Yüzyıllar), TDK Yay., Ankara 2002.
UZUNÇARŞİLI, İsmail Hakkı, Anadolu Beylikleri, Ankara 1988.
ÜNLÜ.Suat, Karahanlı Türkçesi Satır Arası Kur'an Tercümesi, Ciriş-Metin-İnceleme-Dizin, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2004.
ÜŞENMEZ, Emek, "Doğu Türkçesine Yapılan Kur'an Tercümeleri" I. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu, Başkent Üniversitesi 20-21 Kasım 2008 Ankara.
YAŞAR OCAK, Ahmet. "Danişmendnâme", Dİ A, VIII. 478-480.
YAVUZ, Kemal, XII-XV. Asır Dil Yadigarlarının Anadolu Sahasında Türkçe Yazılış Sebepleri ve Bu Devir Müelliflerinin Türkçe Hakkındaki Görüşleri", Türk Dünyası Araştırmaları, sy. 27, 1983, s. 9-54.
YAVUZ. Orhan. Anadolu Türkçesi ile Yapılan En Eski Tezkiretü'l-evliya Tercümesi ve Dil Özellikleri. Erzurum 1986, s.XLVl.
YÜCE, Nuri, "Eine neu endeckte Handschrift des Mitteltürkischen". — Sprach - ıınd Kulturkonıakte der türkischen Völker. (Materialien der zweiten Deutschen Turkologen-Konferenz Rauischholzhausen, 13.-16. Juli 1990, herausgegeben von Jens Peter Laut und Klaus Röhrborn. Harrassowitz Verlag, Wiesbaden 1993. Veröffenüichungen der Societas Uralo-Altaica Band 37). s.: 221-227.
ZÜLFIKAR Hamza, Çağatayca Kur'an Tefsiri, Ankara üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, yayımlanmamış doktora tezi, Ankara 1970.
ZÜLFIKAR,Hamza, "Çağatayca Bir Kur'an Tefsiri" Türkoloji Dergisi, c VI, sy, 1 (Ankara 1974). s. 153-195. '

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com