Buradasınız

TAHRİR DEFTERLERİNE GÖRE XVI. YÜZYILDA ÇORUMLU KAZASINDA (NEFS-İ ÇORUMLU) TEŞEKKÜL EDEN MAHALLELER

ACCORDING TO TAHRİR REGISTERS, SITUATED NEIGHBORHOODS IN ÇORUM IN 16TH CENTURY

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2390
Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Ottoman’s cities administrative and social aspects of was made up of subunits called from the neighborhood. Neigborhoods generally were being refered to Mosque’s and masjid’s name. The neighborhood which in town center, generally named “Cami-i Kebir” neighborhood and biggest neighborhood of the city. Our studying field Çorumlu center city’s neighborhoods generally was also entitled mosque’s and masjid’s name of the city. In 1455, while Çorumlu district had 16 neighborhoods and 438 people , in 1520 Çorumlu district had 16 neighborhoods and 505 people. In 1576, Çorumlu city had 48 neighborhoods and 3014 people. Neighborhoods generally was constructed around the religious, social structures and occupational group’s places. These neighborhoods were named with social,religious structures and occupational group’s places names. We find out from archive documents that except for one neighborhood, all neighborhoods kept its presences in Çorumlu. Benefiting basically from the number 38 tahrir register belong to general directorate of land registry and cadastre and number 444 mufassal register belong to the Ottoman archives of the prime ministry, this study attempts to contribute to the social life of Çorum.
Abstract (Original Language): 
Osmanlı’da şehir, idarî ve sosyal yönden mahalle denilen alt birimlerden meydana geliyordu. Mahalleler çoğu zaman bir camii ya da mescidin adı ile anılmakta idi. Şehrin en merkezî yerinde bulunan mahalle, genellikle burada en büyük cami de yer aldığı için, “Cami-i Kebîr Mahallesi” olarak adlandırılmaktaydı. Çalışma sahamız olan Çorumlu merkez kazasında da mahallelerin büyük bir kısmı adını bir mescid ya da camiden almaktadır. 1455 yılında 6 mahalleden oluşan Çorumlu kazasında 438 kayıtlı nefer yer alırken, 1520 yılında 16 mahallede 505 nefer kaydedilmiştir. 1576 yılında ise 48 mahallede toplam 3014 kayıtlı neferin olduğu görülmektedir. Mahallelerin büyük bir çoğunluğu, dinî ve sosyal yapıların etrafında teşekkül ettiği gibi, meslek gruplarına ait mekânların etrafında da oluşmuşlar ve o isimlerle adlandırılmışlardır. İncelediğimiz arşiv belgelerinde yüzyılın başından sonuna kadar bir mahalle hariç Çorumlu’da mahallelerin varlıklarını devam ettirdikleri görülmektedir. Çalışmamızda Başbakanlık Osmanlı Arşivinde bulunan 444 numaralı Mufassal Tahrir defteri ile Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Kuyûd-ı Kadîme Arşivinde yer alan 38 numaralı Tahrir defterlerinden istifade etmek suretiyle Çorum’un sosyal yapısına bir nebze de olsa katkı sunulmaya çalışılmıştır.
289
300

REFERENCES

References: 

Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Tapu Tahrir Defteri 444, H:927/M:1520.
(Cedid)
Hacı bayram Mescidi
-
+
Hacı İbrahim diğer
-
+
Günhan
+
-
300
Rafet METİN
Tapu-Kadastro Genel Müdürlüğü, Kuyud-ı Kadime Arşivi (TKGM KKA), Tapu Tahrir Defteri 38, H:984/M:1576.
BARKAN. Ö.L.(1951-1953). “Tarihi Demografi Araştırmaları ve Osmanlı Tarihi”, Türkiyat Mecmuası TM,X, s.1-26.
BEYDİLLİ. K.(2000). “İmam [Osmanlı Devleti'nde İmamlık]”, DİA, XXII, İstanbul. s. 181-186. BULDUK. Ü.(1992) ,“Çorum Sancağının Osmanlı İdarî Teşkilatındaki Yeri -1”, OTAM (Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi), Sayı. 3, .s.129-167.
DEMİR. A.(2011), “XVI. Yüzyıl Anadolusunda Dış Göçler: Şarkiyan”, Karadeniz Araştırmaları Dergisi, S.28, s.51-66.
DÜNDAR.R.(2013), “59 Nolu Tahrir Defterine Göre Biga Sancağı’nda Yerleşim ve Nüfus” (Jass) The Journal of Academic Social Science Studies, International Journal of Social Science Volume 6 Issue 2, p. 1131-1167.
ERGENÇ. Ö.(1984),” Osmanlı Şehrindeki Mahallenin İşlev ve Nitelikleri Üzerine”,Osmanlı Araştırmaları IV, s.69-78.
ERGENÇ. Ö.(1980) “Osmanlı Şehrinde Esnaf Örgütlerinin Fiziki Yapıya Etkileri”, I.Uluslararası Türkiye’nin Sosyal ve Ekonomik Tarihi Kongresi, Ankara, s.103-109.
ERTÜRK.V.(2013), “1568 Tarihli Mufassal Tahrir Defterine Göre Vize Kazası” (Jass), The Journal of Academic Social Science Studies International Journal of Social Science Volume 6 Issue 8 , p. 197-221. GÜMÜŞÇÜ. O.(2001). 16. Yüzyıl Larende (Karaman) Kazasında Yerleşme ve Nüfus. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
İNALCIK. H. (2004). Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi C.2(1600-1914). İstanbul: Eren Yayınları.
KANKAL. A. (2004). Türkmen’in Kaidesi Kastamonu (XV-XVIII.Yüzyıllar Arası Şehir Hayatı). Ankara: Zafer Matbaası.
KOÇ. Y. (2005) . “Osmanlı’da Kent İskânı ve Demografisi (XV-XVIII.Yüzyıllar)”.Türkiye Araştırmaları LiteratürDergisi. C.3, S.6, s.161 - 209.
KURT. Y. (1991). “ 16.Yüzyılda Çorum Kazasında Kişi Adları”. Türk Kültür Tarihi İçerisinde Çorum Sempozyum Tebliğleri, Uluslararası 11.Çorum Hitit Festivali .s.57-103.
METİN. R. (2009). “XVI. Yüzyılda Niğde ve Kırşehir Sancaklarında Mahalle Yapılanması”. Karadeniz Araştırmaları Dergisi. Sayı: 20, Kış, s.45-58.
ÖZ. M. (1991). “15 ve 16.Yüzyılda Çorum Sancağı: Nüfus ve İktisadi Hayat”. Türk Kültür Tarihi İçerisinde Çorum sempozyumu.s.5-19.
ÖZKAN. S.H.(2012).” XVI. Yüzyıl Kayıtlarına Göre Alâiye (Alanya) Sancağında Yer adları Üzerine Bir İnceleme”(Jass), The Journal of Academic Social Science Studies International Journal of Social Science Volume 5 Issue 3, p. 169-182.
ÜNAL. M. A. (2012). Osmanlı Sosyal ve Ekonomik Tarihi. İstanbul: Paradigma Yayınları.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com