Buradasınız

Mustafa ÖNER, TÜRKÇE YAZILARI, Kesit Yayınları, Yayın no:35, İstanbul, 2011, 480 s.

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.2716
Author Name
Abstract (Original Language): 
Türkçede İsimden Fiil Yapımı Üzerine Notlar (s. 9-25): Bu çalışmada Türkçede kelime yapımında esas olan morfolojik yol, sentaktik yol ve semantik yollardan bahsedilmiş, bu yollardan isimden fiil yapım ekleri ile ismi fiilleştiren yardımcı fiiller incelenmiştir. Altun Yaruk, Kutadgu Bilig gibi Eski Türk yazı dilinin, Rabguzi, Kısasü’l-Enbiya gibi doğu Türkçesinin erken dönem kaynakları, Camasbname ve Dede Korkut gibi Batı Türkçesinin klasik öncesi dönemi gibi eserler taranarak örneklerle incelenmiştir. Türkçe Söz Diziminde Eklenme Yönündeki Yapılar Üzerine (s. 25-31): Bu çalışmada Türkçede daha eski olan sentaktik dizimden morfolojik dizime geçişin iki tipik örneği olarak edat grubu ve birleşik fiil yapıları incelenmiştir. Edatlaşma örneği ile ilgili olarak edatların türeyişi ile ilgili birle, tapa, ötrü gibi edatlar ele alınmış, lehçelerdeki karşılıkları verilmiştir (s. 26), Eski Türkçeden itibaren edatlaşmanın en çok görüldüğü fiil kökenli zarflar Eski Türkçe ile tarihî ve çağdaş lehçelerden örneklerle anlatılmıştır. Birleşik fiil yapıları ile ilgili olarak Türkçenin ilk örneklerinden beri görülen isim+fiil birleşmelerine değinilmiş (bay kıl-, üküş kıl-, süleyü bir-, yatu kal-), bu ekleşmenin bugünkü Türkçe lehçelerine kadar seyri üzerinde durulmuştur (s. 29-30). Türkçe Sentaktik İsim Çekimi (s. 31-39): Bilindiği gibi ekleme sistemi Türkçenin en temel özelliklerinden biridir. Bu çalışmada Türkçede edatlı çekim üzerinde durulmuştur. Genel Türkçede bilinen çekim edatlarından (birle, teg, kodı, tapa, üçün, taş, üze gibi) bugün artık ekleşmiş olanların tespit edildiği bir tablo verilmiş (s. 36-38) tespit edilen şekillerin bugünkü Türk lehçe ve şivelerindeki karşılıkları ortaya konmuştur.
967-971