You are here

JEOPOLİTİK VE STRATEJİK AÇIDAN TRABZON LİMANI

GEOPOLİTİCAL AND STRATEGİCAL VÎEWS OF TRABZONPORT

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Abstract (2. Language): 
The Black Sea which links Asia and Europe has also a relation with the Mediterranean sea. Being a center of in this crossroads a lot of political, economical and cultural events have been happening and because of this ali the important powers have wanted to control this area. Trabzon Port is on the east of the Black Sea and geographically it extends to Van lake and Urmiye lake, that is to say it extends to East Anatolia and South Azerbaijan so it is the exit of this extensive region. The silk road that was the bridge between the east and the west in the past. And its branch was on Tebriz-Erzurum-Trabzon route. This route not only linked up the Black sea and East Anatolia to the Caucasus and North Iran but also it linked the trade road of the far east and istanbul or Central Europe through Trabzon Port, In other word, Trabzon Port was, besides its natural connection between East Anatolia and North Iran, periodically connected with Central Europe, Caucasus, Caspian area, Afganistan and Pakistan. Today, USA wants to use Trabzon as a base of controlling transportation route and energy source, so Trabzon port has become more important especially in political and strategical aspect.
Abstract (Original Language): 
Asya, Avrupa ve Akdeniz'i bir birine bağlayan Karadeniz, bu konumuyla birçok siyasi, ekonomik ve kültürel olayların cereyan ettiği bir coğrafya ve dolayısıyla büyük devletlerin hakim olmak istedikleri bir alan olmuştur. Karadeniz'in doğusunda yer alan Trabzon Limanı ise, coğrafi açıdan Van ve Urmiye göllerine kadar uzanan, yani Doğu Anadolu ile Güney Azerbaycan'ı içine alan geniş bir araziye tabii bir çıkış noktası vazifesini görebilecek mevkidedir. Dünya'nın doğusu ile batısı arasında asırlardan beri bir köprü olan İpek Yolu'nun önemli bir yan kolu Tebriz-Erzurum-Trabzon güzergahından geçmekteydi. Bu güzergah Karadeniz ve Doğu Anadolu'yu Kafkasya ve Kuzey İran'a bağladığı gibi, daha geniş bakılırsa, Uzakdoğu'dan gelen ticaret yolunu Trabzon Limanı vasıtasıyla İstanbul'a veya Tuna üzerinden Orta Avrupa'ya bağlamaktaydı. Başka bir ifadeyle, Trabzon Limanı, Doğu Anadolu ve Kuzey İran'la olan tabii bağlantısının yanı sıra, dönemsel olarak Orta Avrupa, Kafkasya, Hazar bölgesi ve Afganistan-Pakistan coğrafyası ile irtibatlı olmuştur. Günümüzde ise enerji kaynaklarım ve ulaşım güzergahlarını kontrol etmek isteyen ABD'nin Trabzon'u bir üs olarak kullanmak istemesi Trabzon Limanı'na ticari açıdan öte siyasi ve stratejik bir önem kazandırmıştır.
25-41

REFERENCES

References: 

Abdulkadir Sudi, Yeni Türkiye Memleket Coğrafyası, İstanbul, 1928. Anderson, Matthew Smith, Doğu Sorunu (1774 - 1923) (Çev.: İdil Eser), İstanbul, 2001.
39
KARADENİZ - BLACK SEA - HEPHOE MOPE
Ayın Tarihi, Sayı: 152, 1-31 Temmuz 1946.
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, Cumhuriyet Halk Partisi Katalogu.
Baykal, Bekir Sıtkı, Heyet-i Temsiliye Kararları, Ankara, 1974. Bay ur, Yusuf Hikmet, Türk İnkılâbı Tarihi I/l, Ankara, 1991. Blau, Otto, Commereielle Zustande Persiens, Berlin, 1858.
Brant, James, "Journey Through a Part of Armenia and Asia Minör, in the Year 1835", Journal of the Royal Geographical Society of London, Vol. 6, (1836), p.190.
Cumhuriyetin On Yılında İktisat Meyanında Trabzon, Trabzon, 1933.
Demirağ, Yavuz Selim, "Trabzon Limaı NATO'ya mı Hazırlanıyor", Yeniçağ Gazetesi, 05.03.2009.
Diplomatic and Consular Reports on Trade and Finance, Turkey, Report for the Year 1893 on the Trade of the Consular District of Trebizond, London, 1894.
Doğu Karadeniz'in Bölgesel Gelişme Planı (DOKAP), Nihai Rapor, Cilt: IV, Mekansal Gelişme ve Altyapı, Ağustos 2000.
Ebû İshak İbrahim b. Muhammed, EI-Mesâlik ve'l-Memâlik, (Nşr. M. Cabir), Kahire, 1961.
Fayiz Necîb İskender, El-Hayat el-İktisadiyye fi Ermîniyye İbâne'l-Fethi'l-İslâmî,
İskenderiye, 1988.
Forreign Office, Annual Series, No: 1346, Diplomatic and Consular Reports on Trade and Finance, Turkey, Report for the Year 1893 on the Trade of the Consular District of Trebizond, London, 1894.
Genelkurmay Başkanlığı Askeri Tarih Araştırmaları ve Stratejik Etüt Başkanlığı Arşivi
Goloğlu, Mahmut, "Yol Davası", Yeniyol Gazetesi, 11 Ekim 1947.
Goloğlu, Mahmut, Trabzon Tarihi, Fetihten Kurtuluşa Kadar, Ankara, 1975.
Gökay, Bülent, Bolşevizm ve Emperyalizm Arasında Türkiye, İstanbul, 1997..
Gültekin, Burcu, Les enjeux de I'ouverture de la frontiere turco-armenienne, Les contacts transfrontaliers entre la Turquie et l'Armenie, Institut Français d'Etudes Anatoliennes (IFEA), sene : la Turquie aujourd'hui no: 11 İstanbul, 2002.
Hürriyet Gazetesi, 28.01.2009.
Issawi, Charles, "The Tabriz-Trabzon Trade, 1830-1900: Rise and Decline of a Route", International Journal of Middle East Studies, Vol. 1, No. 1. (Jan., 1970), p.22-23.
İbn-i Havkal, Ebû'l-Kasım en-Nusaybî, Kitabu Sureti'l-Arz, Beyrut (t.y).
İngiliz Devlet Arşivi (Public Record Office): FO (Foreign Office).
İran, Erkân-ı Harbiye-i Umumiye İstihbarat Dairesi, (Lord Kürzon'un 1892 Senesinde Londra'da Basılan İran Adlı Eserinin Mühim Aksamının Tercümesidir), İstanbul, 1927.
Karagül, İbrahim, "Mayınlı Petrol, Yeni Hazar ve Karadeniz", Yenişafak Gazetesi, 11.06.2009.
Karagül, İbrahim, "Trabzon'u ABD'ye verelim mi?", Yenişafak Gazetesi, 20.02.2009. Kenan, Mehmet, Tarih-i Ticaret, İstanbul, 1336.
"Kırgızistan ve Özbekistan'daki Üsleri Kapatılan Amerika'nın Orta Asya Planları, Ankara'ya Endeksli" Yeniçağ Gazetesi, 08.03.2009.
Kurat, Akdes Nimet, Türkiye ve Rusya, Ankara, 1990.
Küçükuğurlu, Murat, "Meşrutiyet Devrinde Trabzon-Erzurum Demiryolu Teşebbüsleri", Osmanlı Araştırmaları, XXXII, İstanbul, 2008, s.289.
Küçükuğurlu, Murat-Saylan, Gürkan Fırat, "Şimendiferin Erzurum Yolculuğu", Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Yıl: 15, Sayı: 38, Erzurum, 2008, s. 313-342
40
KARADENİZ - BLACK SEA - HEPHOE MOPE
Lynch, Harry Finiş Brosse, Armenia, Studies and Travels II, London, 1901. Manandian, H. A., The Trade and Cities of Armenia İn Relation To Ancient VV'orld Trade, (Ed. N.G. Garsoian), Lisbon, 1965.
Okur, Mehmet, Milli Mücadelede Karadeniz Bölgesine Yönelik İngiliz Faaliyetleri,
Ankara, 2006.
Okur, Mehmet, "Mondros Mütarekesi Döneminde İngiliz Askeri Temsilcilerinin Trabzon'daki Faaliyetleri", Trabzon ve Çevresi Uluslararası Tarih-Dil-Edebiyat Sempozyumu, 3-5 Mayıs 2001, Trabzon, 2002, s. 579-591.
Özel, Sebahattin, Milli Mücadelede Trabzon, Ankara, 1991, s. 209
Özergin, Kemal, Anadolu Selçukluları Çağında Anadolu Yolları, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 1958, s.66-67.
Paton, Andrew A., Researches on the Danube and the Adriatic I, Leipzig, 1861.
Peker, Kemal, İşte İktisadi Trabzon ve Fındık, Giresun, 1945.
Roux, J. Paul, Orta Asya Tarih ve Uygarlık (çev. Lale Arslan), İstanbul, 2001.
Sonyel, Salahi R., "1919 Yılı İngiliz Belgeleri Işığında Mustafa Kemal ve Milli Mukavemet", Türk Kültürü, Sayı.85, Aralık (1969), s. 45.
Süer, Aydm, "Gelibolu'da Ruslar", Bell, LI/199, (Nisan 1987) s. 316;
Tarakçıoğlu, M. Raşit, Trabzon'un Yakın Tarihi, Trabzon, 1987, s. 46.
TBMM Zabıt Ceridesi, 11/31, 14.4.1927, TBMM Matbaası, Ankara.
Tezel, Yahya Sezai, Cumhuriyet Döneminin İktisadi Tarihi, İstanbul, 2002.
The Potsdam Accord, 1910",
http://www.mtholyoke.edu/acad/intrel/boshtml/bosl38.htm; "Persia in the Light of the Russo German Agrreement", The New York Times, January 22, 1911.
The Prospects of Peace", The Brisbane Courier, 19 March 1898, p.4.
Tozlu, Selahattin, Trabzon-Erzurum-Bayezit Yolu (1850-1900), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Erzurum, 1997.
Trabzon'un Hayat-ı Ticariyesi", İstikbal Gazetesi, 19 Temmuz 1924.
"Trabzon-Tebriz yolunun Ehemmiyeti İktisadiyesi", Cumhuriyet Gazetesi, 27 Mayıs 1341;
Turgay, A. Üner, "Trabzon", Doğu Akdeniz'de Liman Kentleri 1800-1914, (Çev. Gül Çağah Güven), İstanbul, 1994.
Türk Ticaret Salnamesi, Birinci Sene, 1340-1341, İstanbul, 1341.
Uzunçarşılı, İ. Hakkı, Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu Devletleri,
Ankara 1988.
Vasıliev, A., Bizans İmparatorluğu Tarihi (Çev. A. Müfid Mansel), Ankara 1943.
Yerasimos, Stefanos, "XIX. Yüzyılda Trabzon Rum Cemaati" (Çev: İsmet Akça-Didem Danış), Bir Tutkudur Trabzon, Haz: İ.Gündağ Kayaoğlu-Öner Ciravoğlu-Cüneyt Akalın, İstanbul, 1997, s. 284-285.
Yerasimos, Stefanos, Kurtuluş Savaşında Türk - Sovyet İlişkileri, İstanbul, 2000.
41

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com