You are here

Eklem Hastalıkları ve Yaşam Biçimi Arasındaki İlişkiler: Anadolu Neolitik Topluluklarından Örnekler

Relationship between Joint Diseases and Life Style: Examples from the Anatolian Neolithic Series

Journal Name:

Publication Year:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Osteoarthritis is a joint disease characterized by changes in bones, subchondral bone reaction, instigated by degeneration and loss of cartilage. Since mechanical factors pertaining to life¬time activities play an important role for its etiology, osteoarthritis is a frequently studied subject in the reconstruction of extinct populations. In this study, skeletal remains belonging to 119 individuals excavated from Çayönü, Aşıklı and Musular sites have been analyzed to determine the proportional distribution of disease and to arrive at a clearer picture of the Anatolian Neolithic lifestyle. The analysis demonstrates that the rate of disease within the population is as high as 78,2 %; that the disease began to affect the population at the stage of young adulthood; that although it displays a higher frequency for the males, there is no significant statistical difference between sex groups; that disease affects, with higher frequency, the joints such as shoulders and knees which support weights, while lighter versions may be observed throughout other parts, and that the joint areas affected by the disease vary according to sex groups. With these observations, it can be concluded that the Anatolian Neolithic populations mainly led subsistence activities related to intensive hunting-gathering and incipient agriculture, with a clear division of labor between men and women.
Abstract (Original Language): 
Osteoartritis eklem kıkırdağının bozulması ve kaybı ile ortaya çıkan, kemik değişimleri, subkondral kemik reaksiyonu ile karakterize olan bir eklem hastalığıdır. Etiyolojisinde, yaşam boyu yapılan aktivitelerin bir yansıması olan mekanik faktörler önemli bir rol oynadığı için, osteoartritis yok olmuş toplulukların yaşam biçimlerinin oluşturulmasında sıklıkla çalışılan bir konuyu oluşturmaktadır. Bu çalışmada da, hastalığın oransal dağılımını belirlemek ve özellikle Anadolu Neolitik yaşam biçimi hakkında ip uçları elde etmek amacıyla, Çayönü, Aşıklı ve Musular ören yerlerinden gün ışığına çıkarılan ve 119 bireyden oluşan insan iskelet kalıntısı incelenmiştir. Çalışmalar sonucunda, topluluktaki hastalık oranının % 78,2 olduğu; hastalığın genç erişkinlikten itibaren görüldüğü ve yaşa bağlı olarak artış gösterdiği; erkeklerde daha yüksek bir oranda olduğu ancak, cinsiyet grupları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılığın bulunmadığı; genelde hafif düzeyde seyreden hastalığın omuz ve diz gibi ağırlık kaldıran eklem bölgelerinde daha yüksek sıklıkla ortaya çıktığı ve hastalığın etkili olduğu eklem bölgelerinin cinsiyet gruplarına göre farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Elde edilen bulgular arkeolojik materyal ile birlikte değerlendirildiğinde, Anadolu Neolitik insanlarının yoğun bir avcı toplayıcı-erken tarım yaşam biçimine sahip olduğu; bu yaşam biçimi içerisinde erkeklerin avcılık, hammadde sağlanması gibi güç gerektiren, kadınların ise günlük yiyecek ihtiyacını karşılamak üzere toplayıcılık, yiyecek hazırlanması, çocuk bakımı gibi günlük ev işleri ile uğraşmış olabilecekleri düşünülmektedir.
77-93

REFERENCES

References: 

Angel, J. L. (1979). Osteoarthritis in Prehistoric Turkey and Medieval Byzantium. Henry Ford
Hosp. Med. Journal, 27(1), 38-43. Bremner, J. M., Lawrence, J. S. ve Miall, W. E. (1968). Degenerative Joint Disease in a Jamaican
Rural Population. Ann. Rheum. Dis., 27, 326-332.
90
Ömür Dilek ERDAL
Bridges, P. S. (1991). Degenerative Joint Disease in Hunter-Gatherers and Agriculturalist From
the Southeastern United Stetes. Am. J. Phys. Anthropol., 85, 379-391. Bridges, P. S. (1992). Prehistoric Arthritis in The Americas. Ann. Rev. Anthropol., 21, 67-91. Buikstra, J.E. ve Ubelaker, D.H. (1994). Standarts for Data Collection from Human Skeletal
Remains. Arkansas: Archaeological Survey Research Series No:44. Cooper, C. (1998). Osteoarthritis and Related Disorders: Epidemiology of Osteoarthritis. J. H.
Klippel ve P. A. Dieppe (Ed.). Rheumatology, (8. Kısım, 2. Bölüm:1-8). Londan: Mosby. Derevenski, J. R. S. (2000). Differences in Activity-Related Osseous Change in the Spine and the
gendered Division of Labor at Ensay and Wharram Percy, UK. Am. J. Phys. Anthropol.,
111, 333-354.
Erdal, Ö. D. (2004). Eklem Hastalıklarının Yaşam Biçimiyle İlişkisi: Eski Anadolu Toplulukları
Örneği. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara. Erdal, Ö. D. (2006). Eski Toplulukların Yaşam Biçimlerinin Belirlenmesinde Osteoartritin Önemi.
A, Erkanal ve Diğerleri (Ed.). Hayat Erkanal'a Armağan: Kültürlerin Yansıması. İstanbul:
Homer Kitabevi.
Erdal, Y. S. (1996). İznik Geç Bizans Dönemi İnsanlarının Çene ve Dişlerinin Antropolojik Açıdan
İncelenmesi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara. Erdal, Y. S. (2000). Antandros İnsanlarında Ağız Sağlığı. Türk Arkeoloji ve Etnoğrafya Dergisi,
1, 45-55.
Erdal, Y. S. (2002). Büyük Saray-Eski Cezaevi Çevresi Kazılarında Gün Işığına Çıkarılan İnsan Kalıntılarının Antropolojik Analizi. Arkeometeri Sonuçları Toplantısı, 18, 15-30
Esin, U. (1992). 1990 Aşıklı Höyük Kazısı (Kızılkaya Köyü-Aksaray İli). Kazı Sonuçları Toplantısı, 13, 131-154.
Esin, U. (1998). Paleolithic Era to Early Bronze Age Prehistoric Cappadocia. M. Sözen (Ed.).
Cappadocia, (ss:62-123). İstanbul: Mas Matbaacılık. Goodman, A. H., Lallo, J., Armelagos, G. J. ve Rose, J. C. (1984). Health Changes at Dickson
Mounds, Illinois (M.S. 950-1300). M. N. Cohen ve G. J. Armelagos (Ed.), Paleopathology
at the Origins of Agriculture. (s.271-305). Orlando: Academic Pres. Hough, A. J. (2001). Pathology of Osteoarthritis. W. J. Kopman (Ed.). Arthritis and Allied
Conditions: A Textbook of Rheumatology. (s.2167-2194). Philadelphia: Lippincott
Williams & Wilkins.
Jurmain, R. D. (1977a). Stress and the Etiology of Osteoarthritis. Am. J. Phys. Anthropol., 46:353¬366.
Jurmain, R. D. (1977b). Paleoepidemiology of Degenerative Knee Disease. Medical Anthropol.,
1, 1-23.
Jurmain, R. D. (1990). Paleoepidemiology of a Central California Prehistoric Population From
CA-ALA-329:II. Degenerative Disease. Am. J. Phys. Anthropol., 83, 83-94. Jurmain, R. D. (1991). Degenerative Changes in Peripheral Joints as Indicators of Mechanical
Stress: Opprtunities and Limitations. Int. J. Osteoarchaeol., 1, 247-252. Kennedy, K. A. R. (1989). Skeleton Markers of Occupational Stress. M. Y. İşcan ve K. A. R.
Kennedy (Ed.). Reconstruction of Life from The Skeleton. (s.138-153). New York: Alan R.
Lıss,
Inc
.
Krogman, W. M. ve İşcan, M.Y. (1985). The Human Skeleton in Forensic Medicine. Springfield: Charles C Thomas Pub.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com