You are here

ORTAKLIK MEVZUATI AÇISINDAN TÜRKİYE CUMHURİYETİ UYRUKLUĞUNDAKİ GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLERİN AVRUPA BİRLİĞİ HUKUK DÜZENİNDE AÇABİLECEKLERİ DAVALAR

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of Author
Abstract (Original Language): 
Ortaklık mevzuatı1 uyuşmazlıklar konusunda çeşitli yöntemler öngörmekle beraber bu yöntemler, çoğunlukla siyasi nitelikte olup, açıklıktan yoksundurlar. Avrupa Birliği Adalet Divanı (ABAD) tarafından tesis edilen pek çok kararda da belirtildiği gibi, ortaklık mevzuatı AB hukuk düzeninin bir parçasını oluşturmaktadır2. Bu bağlamda değerlendirildiğinde, Avrupa Birliği (AB) hukuk düzeninde3 kabul edilen dava türlerinin, ortaklık mevzuatı çerçevesinde hakları ihlal edilen, Türkiye Cumhuriyeti uyruklu gerçek ve tüzel kişiler tarafından açılması mümkündür. Ortaklık mevzuatı kapsamında tesis edilen bir işlem veya gerçekleştirilen eylem sonucunda, haksız bir fiile maruz kalan gerçek ve tüzel kişiler, haklarının etkin kullanımı ya da zararlarının giderilmesi açısından Ankara Anlaşması’nın 25. maddesi (md.)4 uyarınca talep de bulunamamaktadırlar. Ankara Anlaşması’nın 25. md.’si, gerçek ve tüzel kişileri doğrudan ilgilendiren uyuşmazlıklara ilişkin hiçbir hüküm içermemektedir. Bu Anlaşmanın uygulanması nedeniyle, gerçek ve tüzel kişilerin haklarının olumsuz yönde etkilenmesi durumunda, bu durumu ortadan kaldırabilmek için başvurulabilecek makam veya yargı organı belirtilmemiştir. Ankara Anlaşması’nın 25. md.’si uyarınca, uyuşmazlığın değerlendirilebilmesi için, bu maddenin 1. paragrafı (prg.) gereğince, uyuşmazlığın kişisellikten çıkartılarak, taraflarca kabul edilmesi ve uluslararası hukuk süjeleri arasındaki uyuşmazlık niteliğine büründürülmesi gerekmektedir. Ankara Anlaşması’nın 25. md.’si ve Gümrük Birliği Kararı’nın ilgili düzenlemelerinin, gerçek ve tüzel kişilerin haklarının korunması konusunda eksik ya da yetersiz kalması halinde, AB hukuk düzeninin kimi durumlarda ikame edici nitelikte kullanılması mümkündür5. Çalışmamızın birinci kısmında, öncelikli olarak AB hukuk düzeninde kabul edilen dava türlerinin genel özellikleri hakkında teorik nitelikte bilgi verilip, ikinci kısımda bu bilgilere istinaden Türkiye Cumhuriyeti uyrukluğundaki gerçek ve tüzel kişilerin AB yargısında açtıkları davalardan örnekler sunulacaktır.
FULL TEXT (PDF): 
1392-1427

REFERENCES

References: 

ADAOĞLU Hacer Soykan, Avrupa Topluluğu Hukukunun Üye Ülkelerde
Uygulanmasında Ulusal Mahkemeler ve Avrupa Toplulukları Adalet
Divanı İlişkisi, http:// tez2. yok.gov.tr/ fmi/xsl/tez/ liste ve detay_ liste... (e.t.
15.10.2007.) Ankara, 2003.
ALTER Karen, “Who are the Masters of Treaty?: European Governments
and the European Court of Justice”, İnternational Organization, Vol 52, No 1,
1998. ss. 121-147.
AKSOY Murat Uğur, Avrupa Hukuku Açısından Türk Vatandaşlarına
Uygulanan Vize Alma Mecburiyetinin Değerlendirilmesi Raporu, İktisadi
Kalkınma Vakfı Yayınları No: 213, İstanbul, Kasım 2007.
ARAT Tuğrul, Avrupa Toplulukları Adalet Divanı, Ankara Üniversitesi
Avrupa Topluluğu Araştırma ve Uygulama Merkezi, Ankara, 1989.
ARAT Tuğrul “Avrupa Birliği ile Türkiye Arasındaki İlişkiler ve Gümrük
Birliği’nin Yeri”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 44, Sayı
1-4, Yıl 1995, s. 587-606.
ARSAVA Ayşe Füsun, Roma Andlaşması’nda Ön Karar Prosedürü ve
Bu Prosedür Çerçevesinde Doğan Sorunlar, A.Ü.S.B.F. Basımevi, Ankara,
1989.
BAYKAL Sanem, “Avrupa Topluluğu Hukukunda İptal Davası ve Özel Kişilerin
Davacı Olabilme Koşulları: Topluluk İçtihadı Işığında Bir İnceleme”, Ankara
Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 54, Sayı 3, Yıl 2005, ss. 195-
222.
BAYKAL Sanem, Avrupa Birliği Hukukunda Tazminat Davası, Yetkin
Yayınları, Ankara, 2006.
BAYKAL Sanem, Türkiye-AT Ortaklık Hukuku ve ABAD Kararları Çerçevesinde
Katma Protokol’ün 41/1. Maddesinde Düzenlenen Standstill
Hükmünün Kapsamı ve Yorumu, İktisadi Kalkınma Vakfı Yayınları No: 214,
İstanbul, Aralık 2007.
BAYKAL Sanem, Türkiye-AT Ortaklık Hukuku Kapsamında Vize Uygulaması:
Hukuki Durum Saptaması ve Öneriler, Tepav AB Çalışmaları, Mayıs
2009.
Sercan Reçber (İÜHFM C. LXXI, S. 1, s. 1426 1391-1428, 2013)
BORCHARD Gerrit, “The Award of İnterim Measures by The European
Court of Justice”, Common Market Law Review, Vol 22, 1985, ss. 203-237.
CAN Hacı - ÖZEN Çınar, Türkiye-Avrupa Topluluğu Ortaklık Hukuku,
Gazi Kitapevi, Ankara, 2005.
CRAİG Paul – DE BURCA Grainne, EU Law. Text, Cases and Materials,
3. Edition, Oxford-New York, Oxford University Press, 2003.
CHALMERS Damian –DAVIES Gareth –MONTİ Giorgio, European Union
Law: Cases and Materials, Cambridge University Press, Second Editıon, 2010.
GENÇ Mehmet, “Türkiye- AT Ortaklık Mevzuatında Uyuşmazlıkların Çözümü”,
Prof.Dr. Nurhan Akçalı’ya Armağan, Bursa, 2000, ss. 129-144.
GÜNUĞUR Haluk, “Ankara Anlaşması’nın Hukuksal Değerlendirilmesi”,
İktisadi Kalkınma Vakfı Dergisi, Sayı 58, Eylül 1988, ss. 54-62.
GÜNUĞUR Haluk, “Ortaklık Antlaşmaları ve 6 Mart 1995 Ortaklık Konsey
Toplantısı Kararları Işığında Gümrük Birliği”, Avrupa Birliği El Kitabı,
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Yayını, Ankara, 1995, ss. 281-298.
GÜNUĞUR Haluk, Avrupa Birliği’nin Hukuk Düzeni, Avrupa Ekonomi
Danışma Merkezi, Ankara, 2007.
GÜMRÜKÇÜ Harun, “Kuş Davası ve Bunun AT Üyesi Ülkelerdeki Türk
Göçmenlerin Çalışma ve Oturma İzinleri Üzerindeki Etkileri”, Mülkiyeliler Birliği
Dergisi, Sayı 164, ss. 25-36.
HORSPOOL Margot - HUMPHREYS Matthew, European Union Law,
Oxford University Press, 4 th editıon, 2006..
KARAYİĞİT Mustafa T, Avrupa Birliği Normlarının Denetiminde Gerçek
ve Tüzel Kişiler Faktörü, Adalet Yayınevi, Ankara, 2008, ss. 104-113.
KACZORAWSKA Alina European Union Law, Roudledge-Cavendısh,
2008.
REÇBER Kamuran, “Avrupa Toplulukları’nda İptal Davaları”, İstanbul
Üniversitesi SBF Dergisi, No 25, Ekim 2001, ss. 209-228.
REÇBER Kamuran, Avrupa Toplulukları İlk Derece Mahkemesi, 1.
Baskı, Ezgi Kitapevi Yayınları, Bursa, 2002.
REÇBER Kamuran, “Ortaklık Mevzuatı İtibarıyla Türkiye Cumhuriyeti
Uyruklu Gerçek ve Tüzel Kişilerin Topluluklar Yargısında Tam Yargı Davası
Açabilmeleri: Yedaş davası Örneğinde Hukuksal Bir Analiz”, Ankara Üniversitesi
SBF Dergisi, Cilt 62, Sayı 3, Temmuz-Eylül 2007, ss. 269-290.
REÇBER Kamuran, Türkiye- Avrupa Birliği İlişkileri, Alfa Aktüel Yayınları,
2. Baskı, Bursa, Temmuz 2008.
REÇBER Kamuran “Ortaklık Mevzuatına İstinaden Açılabilecek Davalar”,
Uluslararası Hukuk Politika Dergisi, Cilt 4, Sayı 14, 2008, ss. 53-78.
REÇBER Kamuran, “Avrupa Birliği’nde Değişim İhtiyacı: Avrupa Toplulukları
Ortadan Kalkıyor”, Global Strateji Enstitüsü Dergisi, Kış 2008, Sayı
12, Yıl 3, ss. 80-91.
PINAR Hamdi, “Hizmetin Serbest Dolaşımı Kapsamında Türk Vatandaşları
İçin Vizesiz Avrupa”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt XIII,
Sayı: 1-2, 2009, ss. 77-113.
PEERS Steve, “Living in Sin: Legal İntegration Under the EC-Turkey
Customs Union”, European Journal of İnternational Law, No 7/3, 1996, ss.
411-430.
TEKİNALP Gülören – TEKİNALP Ünal, Avrupa Birliği Hukuku, 2. Baskı,
Beta yayınları, İstanbul, 2000.
Ortaklık Mevzuatı Açısından Türkiye Cumhuriyeti Uyrukluğundaki
Gerçek ve Tüzel Kişilerin Avrupa Birliği Hukuk Düzeninde
Açabilecekleri Davalar
1427
WEATHERİLL Stephen, Cases and Materials on EU Law, Oxford
University Press, 8 th Editıon, 2007.
WEİLER Josefh A Quiet Revolution: The European Court of Justice and
its İnterlocutors”, Comperative Political Studies, Vol 26, No 4, 1994, ss. 510-534.
Mahkeme Kararları
C-26/62, WV Algamene Transport-en Expeditie Onderneming Van Gend
Loos/Netharland İnland Revenve Administration, 05.02.1963.
C-181/73, Haegemann-Belgian State, 30.04.1974.
C-106/77, Amministrozione dele Finanze dello Stato-Simmenthal,
09.03.1978.
C-12/86, Meryem Demirel-Stadt Schwäbisch Gmünd, 30.09.1987.
C-192/89, S.Z. Sevince- Staatssecretaris Van Justitie, 20.09.1990.
C-237/91, Kazim Kuş-Landeshauptstadt Wiesbaden, 16/12/1992.
C-298/89, Government of Gibraltar-Council of the Eoropean
Communities, 29.06.1993.
C-355/93, Hayriye Eroglu-Land Baden/Württemberg, 05.10.1994.
C-434/93, Ahmet Bozkurt-Staatssecretaris van Justite, 06.06.1995.
C-262/96, Sema Sürül-Bundesanstalt für Arbeit, 04.05.1999.
C-37/98, Abdulnasir Savas-Secretary of State for the Home Department,
11.5.2000.
T-367/03, Yedas Tarim ve Otomotiv Sanayi ve Ticaret/Council and
Commission, 30.03.2006.
C-16/05, Veli Tum/Mehmet Dari- Secretary of State for the Home
Department, 20.09.2007.
C-294/06, Ezgi Payir, Burhan Akyuz, Birol Öztürk- Secretary of State for
the Home Department, 24.01.2008.
C-288/06, Mehmet Soysal, İbrahim Savatlı- Bündesagentur für Arbeit,
19.02.2009.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com