You are here

Bireylerin Hasta Haklarını Kullanma Tutumlarının Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet Düşüncesiyle İlişkisinin Belirlenmesi

(Determination of the Correlation between Patient Rights Using Attitude and Their Ideas to Use Violence against Health Care Workers)

Journal Name:

Publication Year:

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Objektive: The study was descriptively conducted in order to determine the correlation between patient rights using attitudes and their ideas to use violence against health care workers. Meterialis and Methods: The study was conducted at Mardin State Hospital and at Maternity Ward of Mardin Maternity and Children Hospital between the 2nd of September and the 31st of October 2013. The population of the study was consisted of those who stayed at the hospitals or patient companions who stayed at the hospitals. No sampling calculation was performed and 171 individuals who were selected from the population through non-probability sampling composed the sample.The data were gathered using Scale of Patient Rights Using Attitude (SPRUA) through which individual characteristics were explored and face to face interview technique. Results: 54.4% of the individuals expressed that they had information on patient rights. 46.3% of those who had information had it from mass media. It was found out that 18% of the individuals attempted to use violence against health care workers and 17% of the violence was oral violence. When the reason to use violence against health care workers was asked; the answers were that health care workers did not pay attention to patients and patients’ significant others (12.3%) and that health care workers did not help (11.7%). It was seen that as educational status increased so did SPRUA mean scores (p<0.05). Also; it was discovered that SPRUA mean scores of those who worked were higher than those who did not work (p<0.05). It was seen that a statistically significant difference existed between SPRUA mean scores and participants’ ability to explain their complaints, participants’ feeling to be understood by health care workers and participants’ receiving information on patient rights (p<0.05). Conclusion: It was a significant finding that those expressing themselves had fewer problems with health care workers; which proved that communication skills were important in preventing violence.
Abstract (Original Language): 
Amaç: Araştırma bireylerin hasta haklarını kullanma tutumlarının sağlık çalışanlarına yönelik şiddet düşüncesiyle ilişkisinin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Yöntem: Araştırma Mardin Devlet Hastanesi ve Mardin Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi Kadın Doğum Kliniklerinde 2 Eylül-31 Ekim 2013 tarihleri arasında yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini; belirtilen hastanelerde yatan hasta ya da yatış deneyimi olan refakatçiler oluşturmuştur. Araştırmada örneklem hesaplamasına gidilmeden belirtilen tarihlerde evrenden olasılıksız rastlantısal seçilen 171 birey örneklemi oluşturmuştur. Veriler anket formu ve Hasta Hakları Kullanma Tutum Ölçeği (HHKTÖ) kullanılarak araştırmacı tarafından yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Bulgular: Araştırmada bireylerin %54.4 ü hasta hakları konusunda bilgi aldığını belirtmiştir. Bilgi alan bireylerin %46.3’lük çoğunluğunun bilgiyi medyadan edindiği saptanmıştır. Araştırmada bireylerin %18.7’si sağlık çalışanına karşı şiddet girişiminde bulunduğu, %17’sinde uygulanan şiddetin sözel şiddet olduğu saptanmıştır. Araştırmada bireylerin Sağlık çalışanına şiddet uygulama nedeni sorulduğunda sırası ile; sağlık çalışanın hasta ve yakınını önemsememesi (%12.3), sağlık çalışanının kendisine yardımcı olmaması (%11.7) ilk iki sırada yer almaktadır. Araştırmada eğitim durumu artıkça HHKTÖ puan ortalamalarının artığı saptanmıştır (p<0.05). Ayrıca çalışan bireylerin çalışmayanlara göre HHKTÖ puanlarının daha yüksek olduğu saptanmıştır (p<0.05). Bireylerin sağlık çalışanına şikâyetini anlatabilme, sağlık çalışanı tarafından anlaşıldığını düşünme ve hasta hakları konusunda bilgi alması ile HHKTÖ puan ortalaması arasında istatistiksel olarak önemli farklılığın olduğu tespit edilmiştir (p<0.05). Sonuç: Araştırmada kendini ifade eden bireylerin sağlık çalışanı ile daha az sorun yaşamaları iletişim becerilerinin şiddeti önlemde ne kadar önemli olduğunu gösteren önemli bir bulgudur.
89
98

REFERENCES

References: 

1. Sert, G. (2004). Uluslararası bildirgeler ve tıp etiği
açısından hasta hakları. 1.Baskı, Babil yayınları.:62-
67.İstanbul.
2. Süzek, H. , Eksen, M. , Özkan, N. (2004). 2002- 2003
Eğitim Öğretim Yılında Muğla Sağlık Yüksek Okulunda
Okuyan Öğrencilerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi
Düzeylerinin Belirlenmesi. Uluslar arası İnsan Bilimleri
Dergisi 1(1):1303-5134.
3. Hatemi H. (2006). Özel Hasta Gruplarının Hakları. Sağlık
Hakkı Dergisi (1):42-44.
4. Bostan, S.(2007).Sağlık çalışanlarının hasta haklarına
yönelik tutumlarının araştırılması. (Farabi Hastanesi
örneği). Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 10(1):1-18
5. Özlü, T. (2005). Hasta Hakları, Timas Yayınları, İstanbul,
pp.14-21.
6. Özcan, C. (2010). “Bir Devlet Hastanesi Örneğinde Hasta
Hakları Uygulamalarının Değerlendirilmesi”, Hacettepe
Üniv. Sosyal Bil.Enst. Bilim Uzmanlığı Tezi, Ankara
7. Oguz, Y.N. (1997). “Hasta Hakları Alanında Gelişmeler ve
Değişen Değerler”, Türkiye Klinikleri Tıbbi Etik, 5:50-55.
8. Akpınar, K. (2008). Acil Servislerde Hasta Hakları (Konya
Eğitim ve Araştırma Hastanesi Örneği). Selçuk Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana
Bilim Dalı Araştırma Yöntemleri Bilim Dalı. Yüksek Lisans
Tezi. Konya
9. Topbaş, M., Özlü, T. , Çan, G. , Bostan, S. , (2005).
Hekimler Hasta Haklarını Ne Kadar Biliyorlar? Bir Tıp
Fakültesindeki Asistan ve İntern Hekimlerin Bilgi Düzeyleri,
Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi Dergisi, 13 (2),
s.81-85.
Çelik ve Taşhan
98
10. Özcan, A. (1997). “Hasta Hakları ve Hemşirelik”,
Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 4
(2): 78-87.
11. Eker H. , Topçu İ. , Şahin S. , Özder A. , Aydın H. (2011).
Bir Eğitim Ve Araştırma Hastanesindeki Şiddet Sıklığı.
Bidder Tıp Bilimleri Dergisi • Cilt 3 • Sayı: 3 • 16-22
12. Önal G. (2012). Hasta Haklarının Anatomisi. Acıbadem
Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 3 (1):12, Ocak 2012
13. Kingma M. (2001). Workplace violence in the health sector:
a problem of epidemic proportion. Int Nurs Rev; 48(3):129-
30
14. Ölmezoğlu ZB, Vatansever K, Ergör A. (1999). İzmir
metropol alanı 112 çalışanlarında şiddet maruziyetinin
değerlendirilmesi. Toplum ve Hekim; 14:420- 5
15. Arnetz JE. , Arnetz BB. (2000). Implementation and
evaluation of a practical intervention programme for
dealing with violence toward health care workers. Journal
of Advanced Nursing 2000;31:3: 668-680.
16. Ayrancı Ü., Yenilmez, Ç., Günay, Y. , Kaptanoğlu
C.,(2002). Çeşitli Sağlık Kurumlarında ve Sağlık Meslek
Gruplarında Şiddete Uğrama Sıklığı. Anadolu Psikiyatri
Dergisi; 3: 147-154.
17. Dilmaç, B. , Bozgeyikli H. , Çıkılı Y. (2008). Öğretmen
Adaylarının Değer Algılarının Farklı Değişkenler Açısından
İncelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 6 (16):69-91
18. Karcıoğlu, F. , Akbaş, S.(2010). İşyerinde Psikolojik Şiddet
ve İş Tatmini İlişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari
Bilimler Dergisi, 24(3):139-161
19. Sarıbıyık M.(2012). ‘Malatya Merkez Sağlık Ocaklarında
Çalışan Hekim, Hemşire Ve Ebelerin Şiddet Deneyimleri
Ve Kadına Yönelik Şiddetle İlgili Tutum Ve Davranış
Düzeyleri’ İnönü Üniversitesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı.
Yüksek Lisans Tezi. Malatya.
20. Savaşkan, F.(2006). KKTC’deki Yataklı Tedavi
Kurumlarında Çalışan Hemşire Ve Hekimlerin Hasta
Haklarına Duyarlılığının Belirlenmesi. İstanbul Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Esasları Anabilim
Dalı. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul
21. Erbil, N. (2009). Hasta Hakları Kullanma Tutumu Ölçeğinin
Geliştirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1):
826- 837.
22. Saraç , A. (2009).‘Trabzon İl Merkezinde Birinci
Basamakta Çalışan Sağlık Personelinin Hasta Hakları,
Hasta Güvenliği Ve Kendi Hakları Hakkındaki Bilgi Ve
Tutumları’, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sağlık Bilimleri
Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, Trabzon
23. Zaybak A. , Eşer İ. , İsmailoğlu E.G. (2012). Bir Üniversite
Hastanesinde Hastaların Hasta Haklarını Kullanma
Tutumunun İncelenmesi. İ.Ü.F.N. Hemşirelik Dergisi
20(2):104-111
24. Taşçı, D. K. (2007). Doğum Yapan Hastaların Aldıkları
Bakımı Hasta Hakları Açısından Değerlendirmeleri. Atatürk
Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10(3): 26-33
25. Özer N. (2009) Karaman Özlü Z., Sarıtaş S., Cerrahi
Kliniklerde Tedavi Gören Hastalar Haklarını Biliyorlar Mı?
Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi; 12: 4
26. Eksen M. , Karadağ N, Işıkay Ç, Karakuş A. , Seyhan D. ,
Karanlık M. (2003), Hastaların Hasta Hakları Konusundaki
Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri
Dergisi:1303-5134
27. Kızmaz Z.(2006). Şiddetin Sosyo Kültürel Kaynakları
Üzerine Sosyolojik Bir Yaklaşım. Fırat Üniversitesi Sosyal
Bilimler Dergisi Cilt: 16, Sayı: 2 Sayfa: 247-267
28. Adaş , E. B. , Elbek, O. , Bakır, K. (2008). Sağlık
Sektöründe Şiddet: Hekimlere Yönelik Şiddet ve
Hekimlerin Şiddet Algısı.Gaziantep Kilis Tabip Odası
Yayını.
29. Terakye G. (1998) .Hasta Hemşire İlişkileri, 5. baskı,
Ankara, Zirve Ofset Ltd. Şti.
30. Ayranci U,Yenilmez C, Balci Y, Kaptanoglu C. (2006)
Identification of violence in Turkish health care settings. J
Interpers Violence;21:276-96
31. Gökçe ,T., Dündar, C. (2008). Samsun Ruh ve Sinir
Hastalıkları Hastanesinde Çalışan Hekim ve Hemşirelerde
Şiddete Maruziyet Sıklığı ve Kaygı Düzeylerine Etkisi.
İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi; 15:25-8.
32. Keser N., Bilgin H. (2011). Türkiye’de Sağlık Çalışanlarına
Yönelik Şiddet: Sistematik Derleme. Turkiye Klinikleri J
Med Sci; 31(6):1442-56
33. Chen WC, Hwu HG, Kung SM, Chiu HJ, Wang JD. (2008).
Prevalence and determinants of workplaceviolence of
health care workers in a psychiatrichospital in Taiwan. J
Occup Health; 50(3):288-93.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com