You are here

Home » Content

İDEOLOJİK BİREYLERİN YETİŞTİRİLMESİNDE TİYATRONUN ROLÜ

THE IMPORTANCE OF THEATRE IN BRINGING UP PEOPLE AS IDEOLOGICAL BEINGS

Journal Name:

  • Turkish Studies

Publication Year:

  • 2010
DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.1135

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
In this study we have attempted to analyse theatre plays as one of the basic means used by political systems to turn individuals into ideological beings. With this goal in mind we looked upon theatre from the point of view of its function of conveying a particular ideology as a means used for forming the social and cultural structure of the society in the political system along with the Turkish National Struggle and the announcement of the establisment of the Turkısh Republic. The Republic being established in some aspect upon the refusal of the cultural inheritance of the Ottoman Empire had to reshape the past along with shaping the future and all its components like politics, science, administration, law, etc. It is natural that during this indispensable process of establisment the function of art began to serve the goal mentioned above, together with politics, science and law. Our study is built around theatre plays as one of the most suitable means of reading the mass and moti¬vating it in a particular direction in the period of time right after the Republic was established. When chosing the literary works for this study we took pains to pick the ones that belong to the particular period of time, written in 1923-1940, the years when the ideology of the Repub¬lic was being shaped. Thus, the historical teatre plays written in this period of time can be classified according to the period they describe into four groups. These periods are: The history of Turkey before accepting Islam, last period of the Ottoman Empire, the period of the Turkısh National Struggle and the period after the Rebuplic was established. It is possible to see that the chosen theatre plays represent these four periods in the Turkish History.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Bu çalışmada, siyasal sistemlerin bireyleri ideolojik varlıklara dönüştürürken kullandığı temel araçlardan, sanatın bir kolu olarak tiyatro kurumu analiz edilmeye çalışılmaktadır. Bu amaçla, Milli Mücadele ve Cumhuriyet'in ilanı ile birlikte, siyasal sistemde toplumun sosyal ve kültürel yapısının inşasında kullanılan bir araç olarak tiyatronun ideolojikleştirme işlevi üzerinde durulmuştur. Cumhuriyetin, belirli alanlarda, bir reddi miras üzerine kurgulanması, onun tüm unsurları ile siyaset, bilim, yönetim, hukuk vb. alanlarda geleceği planlaması/şekillendirmesinin yanında, geçmişi de yeniden kurgulaması gerekliliğini zorunlu kılmıştır. Bu zorunluluğun, sözü edilen inşa sürecinde siyaset, bilim ve hukukla birlikte sanatı da benzer bir amaç doğrultusunda işlevselleştirmesi doğaldır. Çalışmamız, Cumhuriyet'in kurulduğu zaman dilimi dikkate alındığında kitlelere ulaşmanın ve onları be¬lirli bir amaç doğrultusunda güdülemenin en uygun yol¬larından biri olan tiyatro yapıtları etrafında kurgulanmıştır. Bu yapıtlar seçilirken; dönemsel olmalarına, Cumhuriyet ideolojisinin kurumsallaştırıldığı 1923-1940 yılları arasında yazılmış olmalarına, özen gösterilmiştir. Bu dönemde yazılan tarihi tiyatroların ele aldıkları dönem itibariyle dört başlık altında toplanabileceği görülmektedir. Bunlar İslamiyet öncesi Türk tarihi, Osmanlı'nın son dönemi, Milli Mücadele dönemi ve Cumhuriyet sonrası dönem olarak tasnif edilebilir. Seçilen eserlere bakıldığında bu dört dönemi de temsil ettikleri görülebilir.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-ideolojik-bireylerin-yetistirilmesinde-tiyatronun-rolu.pdf
  • 2
573-602
  • Turkish

REFERENCES

References: 

AND, M. (1973). Elli Yılın Türk Tiyatrosu, Türkiye İş Bankası
Kültür Yayınları, No: 124, İstanbul. A. İsmet (1936). Sümer Ülkerleri, Ülkü Kütüphanesi, İstanbul.
AKARSU, B. (1975). Felsefe Terimleri Sözlüğü, Ankara: TDK Ya¬yınları.
Ali Zühtü, Müçteba Selâhattin (1933). Tarih Utandı, Devlet Mat¬baası, İstanbul.
Baha Hulusi (1933). İsimsiz Facia, Remzi Kitabhanesi, İstanbul.
BOLAY, S. H. (1981). Felsefi Doktrinler Sözlüğü, 2. baskı, İstan¬bul: Ötüken Yayınları.
BUDAK, S. (2003). Psikoloji Sözlüğü, Bilim Ve Sanat Yayınları, Ankara.
ÇIKLA, Selçuk (2007), Türk Edebiyatında Dirijizmin Karagöz Boyutu, Millî Folklor Dergisi, S. 73, ss. 61-67.
ÇIKLA, Selçuk (2007), 1923-1952 Arasında Yazılan Köyü ve Köylüyü Konu Edinen Piyesler, Millî Eğitim Dergisi, S. 175,
Yaz/2007, ss. 98-115
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 5/2 Spring 2010
İdeolojik Bireylerin Yetiştirilmesinde... 601
ÇIKLA, Selçuk (2006), Cumhuriyetin Onuncu Yıl Dönümü Anısına Yapılan Edebî Yayınlar, Turkish Studies, C. 1, S. 1, Temmuz/Ağustos/Eylül 2006, ss. 45-63.
EGELİ, M. H. (1934). Bay Önder, Güneş Matbaası, Ankara.
ERGÜN, M. (1987). Eğitim Ve Toplum, Malatya: İnönü Üniversi¬tesi Eğitim Fak. Yay. No: 1.
GUTEK, G. L. (1997). Eğitime Felsefi Ve İdeolojik Yaklaşımlar,
(Çev.:N. Kale), Ankara: Pegem Yayınları.
GÜNDÜZ, A. (1932). Beyaz Kahraman, Aka Gündüz Kitabevi, Ankara.
İNALCIK, H. (2003). Şair ve Patron, Doğu Batı Yayınları, Ankara.
JUSDANİS, G. (1998). Gecikmiş Modernlik ve Estetik Kültür 'Milli Edebiyatın İcat Edilişi', (Çev. : Tuncay Birkan), Metis Yayınları, İstanbul.
KARADAĞ, N. (1988). Halkevleri Tiyatro Çalışmaları, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
KARAKAŞ, Ş. (2008). "Sovyet Edebiyatı Hakkında Bazı Tespitler", Prof. Dr. Ahmet Bican Ercilasun Armağanı, (Editör: Doç. Dr. Ekrem Arıkoğlu), Akçağ Yayınları, Ankara.
KARPAT, K. (1962), Türk Edebiyatında Sosyal Konular, Varlık
Yayınları, İstanbul.
KAYGANA, M. (2002), 1923-1940 Arası Konusunu Türk Tarihinden Alan Tiyatrolar (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), AKÜ SBE, Afyon.
KONUR, T. (2001). Devlet-Tiyatro İlişkisi, Dost Kitabevi, Ankara.
KURTULUŞ, H. (1987). Türk Tiyatrosu, Toker Yayınları, İstanbul.
KIZILÇELİK, S. Ve Y. Erjem (1992). Açıklamalı Sosyoloji Terimler Sözlüğü, Konya: Göksü Matbaası.
KOMİSYON.(1996), Türk Tarihinin Ana Hatları, Kaynak Yayın¬ları, İstanbul.
MARDİN, Ş. (1982). İdeoloji, Turhan Kitabevi, Ankara.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 5/2 Spring 2010
602 M. KAYGANA - M. YAPICI
MARX, K. Ve F. Engels (1992). Alman İdeolojisi (Feuerbach),
(Çev.:
S
. Belli), 3. Baskı, Ankara: Sol Yayınları.
NAMIK K. (1975). Celâleddin Harzemşah, (Haz. : Hüseyin Ayan).
NUTKU, H. (1986). Tarihsel Dram ve Cumhuriyet Dönemi Türk
Tiyatrosunda Tarihsel Dram Modelleri, C. 1-2, Devlet Tiyatroları İç Eğitim Dizisi, Ankara.
NUTKU, Ö. (1999). Atatürk ve Türk Tiyatrosu, Özgür Yayınları,
İstanbul.
ŞENER, S. (1998). 'Tiyatro Türünde Eser Veren Yazarlar (1923-1940)', Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Sempozyumu, Edebiyatçılar Derneği, Ankara.
ŞENGÜL A. (2003). " Tahkiyeli Eserlerde Model Şahıs Meselesi ve Ömer Seyfettin'in Hikâyelerindeki Model Şahıslar Üzerine Bir İnceleme", AKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, C. V, S. 1, Afyon.
ŞENGÜL, A. (2006). "Değişimin Öncüleri: Model Şahıslar ve Türk Edebiyatına Yansımaları", Erdem, C. 15, S. 45^6-47, s. 129-154.
ŞENGÜL, A. (2008). Cumhuriyet Döneminde Tarihî Tiyatro, Alp
Yayınevi, Ankara.
TANPINAR, A. H. ( 1967). 19uncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi,
Çağlayan Kitabevi, İstanbul.
TDK (2008). Güncel Türkçe Sözlük,
http://www.tdk.gov.tr/TDKSOZLUK, 23.07.2008.
YAPICI, M. (2004). "İdeoloji Ve Eğitim" Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi ISSN: 1303-5134, Cilt: 1, Sayı: 1, Yıl: 2004, e-dergi, www.insanbilimleri.com Erişim: 18.06.2008.
YAPICI, Ş. Ve M. Yapıcı (2005). Gelişim Ve Öğrenme Psikolojisi,
Anı Yayıncılık, Ankara.
Yaşar Nabi (1933), Beş Devir, Hâkimiyeti Millîye Matbaası, An¬kara.
YEŞİLKAYA, N. G. (2004). "Halkevleri", Modern Türkiye'de Si¬yasî Düşünce 'Kemalizm', C. 2, İletişim Yayınları, İstanbul.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 5/2 Spring 2010

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com