You are here

Home » Content

SON DONE M ÇAĞATAY ŞAİRİ BABA RAHİM MEŞREB'IN KITAB-I MEBDE-İ NUR MESNEVİSİ'NİN DİL ÖZELLİKLERİ

LANGUAGE CHARACTERISTICS OF LAST PERIOD CHAGATAI POET BABA RAHIM MASHRAB'S KITAB-I MABDA-I NUR MASNAVI

Journal Name:

  • Turkish Studies

Publication Year:

  • 2011
DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.2525

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author Name
Abstract (2. Language): 
Baba Rahim Mashrab who lived in 17th and 18th centuries, was the poet of Last Period Chagatai. One of his works was Kitab-ı Mebde-i Nur Masnavi. In this article, after mentioning the life and poetism of Baba Rahim Mashrab, the language characteristics of Kitab-ı Mebde-i Nur will be described. Kitab-ı Mebde-i Nur written in Chagatai Turkish, has a very rich language material. Some language characteristics which are different from the Classical Period Chagatai Turkish, take attention. In this study, not all of language characters are going to be determined, but outcoming language characteristics and language characteristics which we think are different from Classical Period Chagatai texts, are going to be determined.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Baba Rahim Meşreb 17. ve 18. yüzyıllarda yaşamış Son Dönem Çağatay şairidir. Onun yazmış olduğu eserlerden biri de Kitab-ı Mebde-i Nur Mesnevisi'dir. Bu makalede Baba Rahim Meşreb'in hayatı ve şairliğinden kısaca bahsedildikten sonra Kitab-ı Mebde-i Nur'un dil özelliklerinden bahsedilecektir. Çağatay Türkçesi ile yazılmış olan Kitab-ı Mebde-i Nur, zengin bir dil malzemesine sahiptir. Klasik Dönem Çağatay Türkçesinden farklı birtakım dil özellikleri dikkât çekmektedir. Bu çalışmada, eserin bütün dil özellikleri belirlenmeyecek, dikkat çeken dil özellikleri ile Klasik Dönem Çağatay metinlerinden farklı olduğunu düşündüğümüz dil özellikleri tespit edilmeye çalışılacaktır.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-son-done-m-cagatay-sairi-baba-rahim-mesrebin-kitab-i-mebde-i-nur-mesnevisinin-dil-ozellikleri.pdf
  • 3
1369-1400
  • Turkish

REFERENCES

References: 

ABDUGAFUROV Abdureşit (1971). Meşreb, Taşkent, Gafur Gulam Namıdagi Edebiyat ve Sanat Neşriyatı.
ARAT Reşit Rahmeti (1985). Baburname, Ankara, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
ARAT Reşit Rahmeti (1999). Kutadgu Bilig I Metin, Ankara, TDK Yayınları.
ARAT Reşit Rahmeti (1994). Kutadgu Bilig II Çeviri, Ankara, TTK Yayınları.
ARAT Reşit Rahmeti (1979). Kutadgu Bilig III İndeks, İstanbul, TKAE Yayınları.
ALPARGU Mehmet (2002). "Türkistan Hanlıkları", Türkler, 8. Cilt, Ed. Hasan Celal Güzelvd., Ankara, Semih Ofset, s. 557-605.
ATA Aysu (1988). Nehcü'l-Feradis III Dizin-Sözlük, Ankara, TDK Yayınları.
ATALAY Besim (1986). Divanu Lügati't-Türk Dizini, Ankara, TDK Yayınları.
Turkish Studies
International
Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 6/3 Summer 2011
Son Dönem Çağatay Şairi Baba...
1389
ATEŞ Ahmet, Abdülvehhab Tarzi (1962). Farsça Grameri, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Yayınları.
Babarahim Meşreb (1994). Mebde-i Nûr, (Haz. Hacı İsmetullah Abdullah) Taşkent, Özbekistan Respublikası Fenler Akademiyası Fen Neşriyatı.
Babarahim Meşreb (2004). Dilim Deryai Nûrdur, (Haz. Abdureşid Abdugafurov vd.), Taşkent, Gafur Gulam Namıdagi Neşriyat.
BALA Mirza (1968). "İşan" İslam Ansiklopedisi Cilt:V, İstanbul, s. 1224-1226.
BANGUOĞLU Tahsin (1986). Türkçenin Grameri, Ankara, TDK Yayınları.
BARUTÇU-ÖZÖNDER F. Sema (1996). Muhakemetü'l-Lügateyn, Ankara, TDK Yayınları.
CAFEROĞLU Ahmet (1969). Türk Dili Tarihi I, II, İstanbul, Enderun Kitabevi.
CANPOLAT Mustafa (2002) "Çağatay Dili ve Edebiyatı", Türkler, 8.Cilt, Ankara, Semih Ofset, s. 769-776.
COŞKUN Volkan (2000). Özbek Türkçesi Grameri, Ankara, TDK Yayınları.
ÇELİK Ülkü (1996). Alî-şîr Nevâyî Leylî vü Mecnûn, Ankara, TDK Yayınları.
DEVELİ Hayati (1995). Evliya Çelebi Seyahatnamesine Göre 17. Yüzyıl OsmanlıTürkçesinde Ses Benzeşmeleri ve Uyumlar, Ankara, TDK Yayınları.
DEVELLİOĞLU Ferit (2006) Osmanlıca- Türkçe Ansiklopedik Lügat, Ankara, 23. Baskı, Aydın Kitabevi Yayınları.
DİLAÇAR Agop (2003). Kutadgu Bilig İncelemesi, Ankara, TDK Yayınları.
DİLÇİN Cem (1983). Yeni Tarama Sözlüğü, Ankara, TDK Yayınları.
ECKMANN Janos (1988). Çağatayca El Kitabı, (çev. Günay Karaağaç), İstanbul, İ. Ü.Edebiyat Fakültesi Yayınları.
ECKMANN Janos (1998). "Çağatayca", Tarihî Türk Şiveleri, Ankara, TKAE Yayınları, 3. baskı, s. 211-245.
ECKMANN Janos (1996). Harezm, Kıpçak ve Çağatay Türkçesi Üzerine Araştırmalar,
(Haz. Doç. Dr. Osman Fikri Sertkaya), Ankara, TDK Yayınları.
ECKMANN Janos (1964). "Çağatay Edebiyatının Son Devri 1800-1920", Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten 1963, Ankara, TDK Yayınları, s. 121-156.
ECKMANN Janos (1988). "Çağatayca Yardımcı Cümleler" Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-
Belleten 1959, Ankara, TDK Yayınları, s. 27-58.
ECKMANN Janos (1963). "Çağataycada İsim-Fiiller" Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-
Belleten 1962, Ankara, TDK Yayınları, s. 51-60. ENSARİ Muhammed Ali (1997). Osmanlıca İmlâ Müfredatı, İstanbul, Hayrat Vakfı.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 6/3 Summer 2011
1390
Sadi
GEDİK
ERASLAN Kemal (1993). "Çağatay Edebiyatı" İslam Ansiklopedisi, 8. Cilt, İstanbul, TDV İSAM, s. 168-176.
ERASLAN Kemal (1999). Mevlana Sekkakî Divanı, Ankara, TDK Yayınları.
ERASLAN Kemal (1970). "Doğu Türkçesinde Ek Uyumsuzluğuna Dair", Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Sayı XVIII, İstanbul, s. 113-124
ERCİLASUN Ahmet Bican (1984). Kutadgu Bilig Grameri: Fiil, Ankara, Gazi Üniversitesi Yayınları.
ERCİLASUN Ahmet Bican (Editör) (2007). Türk Lehçeleri Grameri, Ankara, Akçağ Yayınları.
ERCİLASUN Ahmet Bican (1996). Örneklerle Bugünkü Türk Alfabeleri, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları.
ERCİLASUN Ahmet Bican (2004). Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi,
Ankara, Akçağ Yayınları.
ERCİLASUN Ahmet Bican (Komisyon Başkanı) (1991). Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü I, II, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları.
ERGİN Muharrem (1992). "Doğu Türkçesi (Çağatayca)", Türk Dünyası El Kitabı, Ankara,
TKAE Yay., 2. baskı, C. 2, s. 211-215.
ERGİN Muharrem (1983). Türk Dil Bilgisi, İstanbul, Boğaziçi Yayınları.
ERGİN Muharrem (1995). Osmanlı Türkçesi Grameri III, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
ERGİN Muharrem (2004). Dede Korkut Kitabı I, Ankara, TDK Yayınları.
ERGİN Muharrem (1997). Dede Korkut Kitabı II İndeks-Gramer, Ankara, TDK Yayınları.
FIĞLALI Ethem vd. (1987). Mezhepler ve Tarikatlar Ansiklopedisi, İstanbul, Tercüman Yayınları.
FİDANCI Mahmut (1994). Şah Meşreb Menakıb-namesi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
GEDİK Sadi (2010). Baba Rahim Meşreb'in Kitab-ı Mebde-i Nur Mesnevisi (İnceleme-Metin-Gramer-Dizin), Ankara, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
GÜLEÇ İsmail (2003). "Meşreb'in Kitab-ı Mebde-i Nûr'u Mevlana'nın Mesnevî'sinin şerhi midir?" İlmî Araştırmalar Dil ve Edebiyat İncelemeleri, 16 (Güz 2003), s. 135¬142.
GÜLEÇ İsmail (2006). Influence of the Classics on Cultural Relations", Offprint from
Kinshi
p in Altaic World Proceedings of the 48th Permanent International Altaistic Conference Moscow 10-15 July 2005, Wiesbaden.
GÜLENSOY Tuncer (2000). Türkçe El Kitabı, Ankara, Akçağ Yayınları.
HACIEMİNOĞLU Necmettin (1992). Türk Dilinde Edatlar, İstanbul, MEB Yayınları.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 6/3 Summer 2011
Son
Dönem Çağatay Şairi Baba.
1391
HACIEMİNOĞLU Necmettin (1991).Türk Dilinde Yapı Bakımından Fiiller, Ankara,
Kültür Bakanlığı Yayınları.
HOFMA
N H. F. (1969). Turkish Literature A Bio-Bibliographical Survey (Section
III),Utrecht, Published By The Library of The University of Utrecht.
İNAN Abdülkadir (1992). "Çağatay Edebiyatı",Türk Dünyası El Kitabı, Ankara, TKAE
Yay.,
2
. baskı, C. 3, s. 80-102.
KAHHAR Tahir (2001). Başlangıcından Günümüze Kadar Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi (nesir-nazım) (14, 15, 16. Ciltler) Özbek Edebiyatı,
Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları
KANAR Mehmet (1998). Büyük Sözlük Farsça Türkçe, İstanbul, Birim Yayınları.
KARABÖRK Kazım (1995). Şecere-i Türk Üzerinde Bir Sentaks Çalışması, Konya, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
KARAHAN Leyla (2007). Türkçede Söz Dizimi, Ankara, Akçağ Yayınları.
KARASOY Yakup (1989). Şiban Han Divanı (İnceleme- Metin), Ankara, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
KARGI-ÖLMEZ Zuhal (1993). Mahbubü'l-Kulub: İnceleme-Metin-Sözlük, Ankara, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
KAYA Önal (1989). Ali Şir Nevayi Fevayidü'l- Kiber ( İnceleme- Metin - Dizin) Ankara, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
KORKMAZ Zeynep (2007). Türkiye Türkçesi Grameri Şekil Bilgisi, Ankara, TDK
Yayınları.
KORKMAZ Zeynep (2005). Türk Dili Üzerine Araştırmalar I, II, Ankara, TDK Yayınları.
KORKMAZ Zeynep (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü, Ankara, TDK Yayınları.
KÖPRÜLÜ Fuat (1989). "Çağatay Edebiyatı", Edebiyat Araştırmaları 2, İstanbul, Ötüken Neşriyatı, s. 82-193.
KÖPRÜLÜ Fuat (1984). Türk Edebi yatında İlk Mutasavvıflar, Ankara, Diyanet İşleri
Başkanlığı Yayınları. KÖPRÜLÜ Fuat (1986). Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul, Ötüken Yayınları.
KUNOS İgnaz (1902). Şeyh Suleyman Efendi's Çagatay Osmaniches Wörterbuch,
Budapeşte.
LİKOŞİN N. S. (1910). Divane-i Meşreb.
MAHDUM Abid Nazır (1993). Sufi Allahyar ve Sebatü'l- Acizin'i, İstanbul, İstanbul
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
MAMATRAİMOVA H. vd. (2007). Ezgülükni Kuylagan Şair: Babarahim Meşreb
Hayatı ve İcadı, Taşkent, Alişer Navaiy Namidagi Özbekistan Mılliy Kütübhanesi Neşriyatı.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 6/3 Summer 2011
1392
Sadi GEDİK
MA'RUFOV Z. M. (1981). Özbek Tilining İzahli Lügati I, II, Moskova, Özbekistan SSP Fanlar Akademiyasi A. Ş. Puşkin Namidagi Til va Adabiyat İnstitüti Rus Tili Naşriyati.
MEVLANA (1988). Mesnevi I-VI, (çev: Veled İzbudak, Gözden Geçiren: Abdulbaki
Gölpınarlı) İstanbul, Mili Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı Yayınları.
NECİPOVİÇ NEVİÇ Emir (1995). Yeni Uygur Türkçesi Sözlüğü (çev. İklil Kurban), Ankara, TDK Yayınları.
NİYAZOV G., AHMEDOV K. (1994). Babarahim Meşreb Mebdeyi Nûr Saylanma (gazeller müstezadlar), Fen Neşriyatı.
ÖZKAN Fatma (1996). "Nevayî Eserleri İçin Yazılmış Bir Lügat: Der Beyan-Islahat-ı Emlâhü'ş-Şuara Mevlâna Nevayî" bilig Bilim ve Kültür Dergisi Sayı:1, Bahar
1996, Ankara, s. 198-243. ÖZTÜRK Rıdvan (1997). Uygur ve Özbek Türkçelerinde Fiil, Ankara, TDK Yayınları. ÖZTÜRK Mürsel (1995). Farsça Dilbilgisi, Ankara.
PALA İskender (1989). Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, Ankara, Akçağ Yayınları.
SARICA Bedri (1996). Allahyar Sufi'nin Fevzü'n-Necat'i (İnceleme- Metin-Sözlük), Van, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
STEİNGASS F. (1998). A Comperehensive Persian-English Dictionary, Beyrut /Lübnan, Librairie du Liben Publisher.
Şemsettin Sami (1996). Kamus-ı Türkî, İstanbul, Çağrı Yayınları.
TOLKUN Selahattin (2001). "Meşreb (1640-1711)", Türk Kültürü Dergisi, Sayı: 454, s.
110-115.
ULUDAĞ Süleyman (1990). Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, İstanbul, Marifet Yayınları.
ÜNVER İsmail (1993). "Çevriyazıda Yazım Birliği Üzerine Öneriler", Ankara, Türkoloji Dergisi A. Ü. DTCF TDE Bölümü XI. Cilt, 1. Sayı, s. 51-90.
YAMAN Ertuğrul, Nizamiddin Mahmud (1998). Özbek Türkçesi - Türkiye Türkçesi ve Türkiye Türkçesi - Özbek Türkçesi Karşılıklar Kılavuzu, Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları.
YAMAN Ertuğrul (2000). Türkiye Türkçesi ve Özbek Türkçesinin Söz Dizimi Bakımından Karşılaştırılması, Ankara, TDK Yayınları.
YUSUF Berdak, M. Mahur Tulum (1994). Özbekistan Türkçesi-Türkiye Türkçesi, Türkiye Türkçesi - Özbekistan Türkçesi, İstanbul.
YUSUF Berdak (1993). Türkçe - Özbekçe ve Özbekçe - Türkçe Sözlük,
Taşkent/Özbekistan.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com