You are here

Home » Content

TEKEL-HES VE GEZİ PARKI PROTESTOLARI EKSENİNDE TÜRKİYE’DE EYLEM DALGALARININ SÜREKLİLİĞİ VE DEĞİŞİMİ

THE CONTUNİTY AND RUPTURES OF SOCİAL MOVEMENT WAVES İN TURKEY İN THE AXES OF TEKEL-HES-GEZİ PARKI PROTESTS

Journal Name:

  • Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

Publication Year:

  • 2017
DOI: 
10.5505/pausbed.2017.00821

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
For a very long time social movements in Turkey mobilized and understood through established organizations such as political parties and trade unions. However, it is essential to consider social movements as independent political actors by themselves. Gezi protests that took place in 2013 in Turkey are generally considered as a turning point in this sense. However, Turkey witnessed grassroots mobilizations also before Gezi park protests. Especially TEKEL and HES resistances have a distinct place in the domain of social movement history of Turkey. By drawing on these two movements, the article aims to explain the transformation of the social movements field in Turkey, based on the literature on theories of social movements. First part of the article focuses on the theoretical aspect, and tries to explain the transformation in the field of social movement theories since the 1970s, but especially after the emergence of “anti/alter-globalization” movement. The second part of the article aims to discuss the ruptures and continuities of social movement mobilization in Turkey since the 1970s, by focusing on the wave of mobilization of the 1970s, anti/alter-globalization movements of the 2000s and recent Gezi Park protests. In doing so, the second part employs protest event analysis to reveal the similarities and difference between these waves of mobilization with regards to the actors, repertoires of action and issues that were at work.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Türkiye’de gelişen toplumsal hareketler, çoğunlukla örgütlü mücadelenin destekçisi olarak kalmışlar ve parti ya da sendika gibi kurumsal yapıların birer parçası olarak incelenmiştir. Ancak hareketlerin ekonomik ve sosyal krizlere karşı küresel çapta daha görünür olması onların siyasal bir aktör olarak başlı başına ele alınmasını gerektirmektedir. Yakın dönemdeki eylem ve direniş pratiklerinin farklılığı bu durumu daha net ortaya koymaktadır. Özellikle TEKEL ve Hidroelektrik Santralleri (HES) direnişleri, Türkiye’nin toplumsal hareket tarihinde ayrı bir yere sahiptir. Bu direnişlerin kurumsal desteklerden ziyade taban girişimleri olarak gelişmesi ve farklı bir mobilizasyon biçimi geliştirmesi, hareketlerin 2000’li yıllarda Türkiye’de de geç kalmış bir değişim içinde olduğunun göstergeleridir. Bu hareketlerin birbiriyle ilişkisi, aynı zamanda Gezi Parkı eylemlerinin de anlaşılmasını sağlar. Çalışma ilk bölümünde hareketlerin dönüşümü toplumsal hareket yaklaşımları çerçevesinde ve özellikle karşı/alternatif-küreselleşme ile ilişkisi üzerinden aktarılmıştır. İkinci bölümde ise Türkiye’deki 1970’lerden itibaren dönüşümün üç farklı evresi benzerlik ve farklılıklarıyla, eylem repertuvarları ve aktörler üzerinden incelenmiştir.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon pausbed-00821-research_article-yildirim.pdf
  • 26
388
405
  • Turkish

REFERENCES

References: 

Ahmad, F. (1993). The Making of Modern Turkey, Routledge, New York.
Aktan, H. (2002). “Girişim, Türkiye İçin Yeni Bir Deneyim”, http://eski.bianet.org/2002/07/04/haber11317.htm (erişim 05.03.2014).
Arıkan, F. (2013). “Gündüz sohbet gece savaş”, Hürriyet, 14.06.2013.
Aydınoğlu, E. (2007). Türkiye Solu (1960-1980). Versus, İstanbul.
Ayres, J.M. (2004). “Framing Collective Action Against Neoliberalism: The Case of the ‘AntiGlobalization’ Movement,” Journal of World-Systems Research, 10(1):11–34. 402
Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 26, Ocak 2017 Y. Yıldırım,S.B. Gümrükçü
Bayat, A. (2008). Sokak Siyaseti. (Çev. Soner Torlak), Phoneix, Ankara.
Baykan, B. G. ve Lelandais, G. E. (2004). “Cross-readings of the Antiglobalization Movement in Turkey and Beyond: Political Culture in the Making,” International Social Science Journal, 56/182, 519-528.
Best, B. (2013). “Marx and the Aesthetics of Political Economy”, American International Journal of Social Science, 2/8, 10-19.
Bulut, G. (2010). “Direnişin ‘Bilinç’ ile İmtihanı”, Tekel Direnişinin Işığında Gelenekselden Yeniye İşçi Sınıfı Hareketi, (Ed.: Gökhan Bulut), NotaBene, Ankara.
Castells, M. (2008). Kimliğin Gücü, (Çev. Ebru Kılıç), Bilgi Üniversitesi: İstanbul.
Castells, M. (2013). İsyan ve Umut Ağları – İnternet Çağında Toplumsal Hareketler, Ebru Kılıç (çev.). Koç Üniversitesi, İstanbul.
Callinicos, A. (2004). Anti-Kapitalist Manifesto, Literatur Yay., İstanbul.
Dağtaş, S. (2013). “The Politics of Humor and Humor as Politics during Turkey’s Gezi Park Protests”, http://www.culanth.org/fieldsights/397-the-politics-of-humor-and-humor-a... (erişim 27.05.2015).
Della Porta, D. ve Tarrow, S. (eds.) (2005). Transnational Protest and Global Activism. Rowman & Littleman Publishing, Lanham.
Della Porta, D. (2009). “Social Movements”, The Sage Handbook of European Studies, (Ed.:Chris Rumford),Sage, London.
Doğan, G. (2008). “Türkiye’de Örgütlü Emek Hareketinin Tarihi Üzerine”, Toplumsal Hareketler – Tarih, Teori, Deney, (Der. Y. Doğan Çetinkaya), İletişim, İstanbul.
Gümrükçü, S. B. (2010). “The Rise of a Social Movement: Emergence of the Anti-globalization Movements in Turkey”, Turkish Studies, 11/2, 163-180.
Gümrükçü, S. B. (2014). Reconstructing a Cycle of Protest: Protest and Politics in Turkey, 1971-1985, (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Zürih Üniversitesi.
Hamsici, M. (2010). Dereler ve İsyanlar, Nota Bene, Ankara.
Hardt, M. ve Negri, A.(2011). Ortak Zenginlik, (Çev. Eflâ-Barış Yıldırım), Ayrıntı, İstanbul.
Hardt, M. ve Negri, A. (2012). Duyuru, (Çev. Abdullah Yılmaz), Ayrıntı, İstanbul.
Harvey, D. (2012). Asi Şehirler – Şehir Hakkından Kentsel Devrime Doğru, Ayşe Deniz Temiz (Çev.), Metis, İstanbul.
Karpat, K. (1973). “Social Groups and the Political System after 1960”, Social Change and Politics in Turkey: A Structural-Historical Analysis, (Ed.: Kemal Karpat), E.J. Brill, Leiden.
Kennelly, J. (2014). “The Quebec student protests: challenging neoliberalism one pot at a time”, Critical Arts: South-North Cultural and Media Studies, 28/1, 135-139.
Lelandais, G. E. (2009) “Sosyal Hareketler Teorileri ve Küreselleşme”, Yeni Toplumsal Hareketler-Küreselleşme Çağında Toplumsal Hareketler, Barış Çoban (Yay. Haz.), Kalkedon, İstanbul.
Melucci, A. (1985). “Symbolic Challange of Contemporary Movements”. Social Research, 52/4.
Melucci, A. (1994). “A Strange Kind of Newness: What’s ‘New’ in New Social Movements?”, New Social Movements: From Ideology to Identity, (Ed.: Enrique Laraña, Hank Johnston, Joseph R. Gusfield),Temple University, Philadelphia. 403
Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 26, Ocak 2017 Y. Yıldırım,S.B. Gümrükçü
Mello, B. (2007). “Political Process and the Development of Labor Insurgency in Turkey, 1945-80.” Social Movement Studies, 6/3, 207-225.
Özcan, E. (2009). “IMF-DB İstanbul’da, Direnistanbul Sokaktaydı”, http://bianet.org/bianet/diger/117690-imf-db-istanbul-da-direnistanbul-s... (erişim 04.02.2014).
Özuğurlu, M. (2010). “TEKEL Direnişi: Sınıflar Mücadelesi Üzerine Anımsamalar”. Tekel Direnişinin Işığında Gelenekselden Yeniye İşçi Sınıfı Hareketi, (Ed.: Gökhan Bulut), NotaBene, Ankara.
Pianta, M. ve Marchetti, R., (2007). “The Global Justice Movements: The Transnational Dimension”, http://works.bepress.com/cgi/viewcontent.cgi?article=1054&context=mario_... (erişim 05.02.2014).
Pleyers, G. (2010). Alter-Globalization: Becoming Actors in a Global Age, Polity Press: Cambridge.
Ponniah, T. ve Fisher, W. F. (Eds.). (2004). Another World is Possible, Zed Books, New York.
Ranciere, J. (2007). Siyasalın Kıyısında, (Çev. Aziz Ufuk Kılıç.), Metis, İstanbul.
Scott, A. (1990). Ideology and the New Social Movements, Routledge, London.
Smith, J. (2001). “Globalizing Resistance: The Battle of Seattle and the Future of Social Movements,” Mobilization, 6/1.
Szyliowıcz, J. S. (1970). “Students and Politics in Turkey.” Middle Eastern Studies. 6/2, 150-162.
Tarrow, S. (2006). Power in Movement: Social Movements and Contentious Politics. Cambridge University Press: Cambridge.
Taycan, O. (2013). “Gezi hadisesi ve mizah”, Birikim, http://www.birikimdergisi.com/guncel/gezi-hadisesi-ve-mizah (erişim 19.04.2014).
Tilly, C. ve Tarrow S. (2007). Contentious Politics. Paradigm Chicago.
Tormey, S. (2006). Yeni Başlayanlar İçin Anti-Kapitalizm, (Çev. Ümit Aydoğmuş), Everest, İstanbul.
Touraine, A. (1985). “An Introduction to the Study of Social Movements”. Social Research, 52/4.
Touraine, A. (1995). “Beyond Social Movements?”, Social Movements: Critiques, Concepts, Case-Studies, (Ed.:Stanford M. Lyman)MacMillan, London
Touraine, A. (1999). “Toplumdan Toplumsal Harekete”, Yeni Sosyal Hareketler, Kenan Çayır (yay. haz.), Kaknüs, İstanbul.
Uysal, A. (2013). “Polis Halkı İsyana Teşvik Eder mi?: Protesto Eylemlerinin Kaynağı Olarak Polis Şiddeti”. Birikim, Sayı 291-292.
Uzun, T. (2001). Cenova Günlüğü. Küresel Direniş, Antikapitalizm ve Savaş, İmge, İstanbul
Yıkılmaz, G. ve Kumlu, S. (Ed.) (2011). Tekel Eylemine Kenar Notları, Phoneix, Ankara.
Yıldırım, Y. (2013a). “Kent Aracılığıyla Ortak Olanı Kurmak: ‘Öfkeliler’ ve ‘İşgal Et’ Hareketleri”, Mülkiye Dergisi, 37/1, 143-163. 404
Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 26, Ocak 2017 Y. Yıldırım,S.B. Gümrükçü
Yıldırım, Y. (2013b). Sosyal Forum’dan Öfkeliler’e, İletişim, İstanbul.
Yöney, Y. (2011). “Ayaklan İstanbul Hareketi Taksim’de Buluştu”, http://www.bianet.org/bianet/genclik/133738-ayaklan-istanbul-hareketi-ta... (erişim 10.02.2014).
Yörük, E. (2014). “Geziye Kimler Katıldı: Orta Sınıflar, İşçiler, Türkler ve Kürtler Hakkında Bazı Somut Bilgiler ve Saptamalar”, http://t24.com.tr/yazarlar/erdem-yoruk/geziye-kimler-katildi-orta-sinifl... (erişim 27.05.2015).
Wood, E. M. (2011). Sınıftan Kaçış, (Çev.Şükrü Alpagut), Yordam Kitap, İstanbul.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com