You are here

Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışlarına ilişkin görüşleri

Teachers’ views regarding to organizational citizenship behaviours

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
10.15285/ebd.76607
Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
The purpose of the study is to investigate teachers’ views regarding organizational citizenship behaviours. Descriptive survey model was used in the study. Data of the research was obtained from 1.723 teachers who work in public and private school that are connected to Ministry of Education within the boundaries of Istanbul province, Kadikoy county in 2013-2014. Data was collected with “Organizational Citizenship” inventory that is formed from “Personal Information Questionnaire” and “Organizational Citizenship Scale” which are improved by researcher. According to research, teachers have higher-up positive views about organizational citizenship behaviours. While participants’ views differ based upon gender, professional seniority and educational background factors, these views do not change based upon working time in their serving school.
Abstract (Original Language): 
Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışlarına ilişkin görüşlerinin incelenmesidir. Araştırmada betimsel model kullanılmıştır. Araştırmanın verileri 2013-2014 eğitim-öğretim yılında, İstanbul ili Kadıköy ilçesi sınırları içinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ve özel okullarda çalışan 1.723 öğretmenden elde edilmiştir. Bu araştırmada veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen “Kişisel Bilgi Formu” ve “Örgütsel Vatandaşlık Ölçeği”nden elde edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; öğretmenler, örgütsel vatandaşlık davranışlarıyla ilgili olarak yüksek düzeyde olumlu görüşlere sahiptirler. Katılımcıların görüşleri cinsiyet, mesleki kıdem ve öğrenim durumu değişkenlerine göre anlamlı olarak değişirken; görev yaptığı okulda çalışma süresine göre değişmemektedir.
191
206

REFERENCES

References: 

Akyüz, B. (2012). Hizmetkâr liderlik davranışlarının örgütsel adalet, örgütsel vatandaşlık davranışları ve
performans üzerine etkisi: Eğitim sektörü üzerine bir araştırma. (Yayınlanmamış doktora tezi).
Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gebze.
Allison, B. J., Voss, R. S., & Dryer, S. (2001). Student classroom and career success: The role of organizational
citizenship behavior. Journal of Education for Business, May-June, 282-288.
Arlı, D. (2011). Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışlarının örgüt kültürü algıları ve örgütsel güven
düzeyleri açısından incelenmesi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler
Enstitüsü, İzmir.
Baş, G., & Şentürk, C. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel adalet, örgütsel vatandaşlık ve
örgütsel güven algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi (Educational Administration:
Theory and Practice), 17(1), 29-62.
Bateman, T. S., & Organ, D. W. (1983). Job satisfaction and the good soldier: The relationship between affect
and employee “citizenship”. Academy of Management Journal, 26(4), 587-595.
Bogler, R., & Somech, A. (2005). Organizational citizenship behavior in school: How does it relate to
participation in decision making? Journal of Educational Administration, 43(5), 420-438.
Borman, W. C. (2004). The concept of organizational citizenship. American Psychological Society, 13(6), 238-241.
Buluç, B. (2008). Ortaöğretim okullarında örgütsel sağlık ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki
ilişki. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 571-602.
Burns, T., & Carpenter, J. (2008). Organizational citizenship and student achievement. Journal of Cross-
Disciplinary Perspectives in Education, 1(1), 51-58.
Çetin, M., Yeşilbağ, Y., & Akdağ, B. (2003). Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışı. M. Ü. Atatürk
Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 17, 39-54.
Çimili-Gök, E. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin algılarına göre okul yöneticilerinin liderlik stilinin
öğretmenlerin sergilediği örgütsel vatandaşlık davranışına etkisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans
tezi). Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
Dilek, H. (2005). Liderlik tarzlarının ve adalet algısının; örgütsel bağlılık, iş tatmini ve örgütsel vatandaşlık
davranışı üzerine etkilerine yönelik bir araştırma. (Yayınlanmamış doktora tezi). Gebze Yüksek
Teknoloji Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gebze.
DiPaola, M. F., & Hoy, W. K. (2005). Organizational citizenship of faculty and achievement of high school
students. The High School Journal, 88(3), 35-44.
DiPaola, M., & Tschannen-Moran, M. (2001). Organizational citizenship behavior in schools and its
relationship to school climate. Journal of School Leadership, 11(5), 424-447.
Farh, J. L., Podsakoff, P. M., & Organ, D. W. (1990). Accounting for organizational citizenship behavior:
Leader fairness and task scope versus satisfaction. Journal of Management, 16(4), 705-721.
Graham, J. W. (1991). An essay on organizational citizenship behavior. Employee Responsibilities and Rights
Journal, 4(4), 249-270.
Kaynak-Taşçı, S. (2007). Öğretmenlerin kişilik özellikleri ve örgütsel vatandaşlık davranışı. (Yayınlanmamış
yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
Konovsky, M. A., & Organ, D. W. (1996). Dispositional and contextual determinants of organizational
citizenship behavior. Journal of Organizational Behavior, 17, 253-266.
Konovsky, M. A., & Pugh, S. D. (1994). Citizenship behavior and social exchange. Academy of Management
Journal, 37(3), 656-669.
Korkmaz, C. (2011). İlköğretim ve ortaöğretim okulları öğretmenlerinin örgütsel vatandaşlık algıları.
(Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi / Journal of Educational Sciences
Yıl: Haziran 2015 • Cilt-Sayı: 42 • ISSN: 1300-8889 • ss. 191-206
205
Moorman, R. H. (1991). Relationship between organizational justice and organizational citizenship
behaviors: Do fairness perceptions influence employee citizenship? Journal of Applied Psychology,
76(6), 845-855.
Moorman, R. H., Niehoff, B. P., & Organ, D. W. (1993). Treating employees fairly and organizational
citizenship behavior: Sorting the effects of job satisfaction, organizational commitment, and
procedural justice. Employee Responsibilities and Rights Journal, 6(3), 209-225.
Motowidlo, S. J. (2000). Some basic issues related to contextual performance and organizational citizenship
behavior in human resource management. Human Resource Management Review, 10(1), 115-126.
Nguni, S., Sleegers, P., & Denessen, E. (2006). Transformational and transactional leadership effects on
teachers’ job satisfaction, organizational commitment, and organizational citizenship behavior in
primary schools: The Tanzanian case. School Effectiveness and School Improvement, 17(2), 145-177.
Oğuz, E. (2011). Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ile yöneticilerin liderlik stilleri arasındaki
ilişki. Educational Administration: Theory and Practice, 17(3), 377-403
Organ, D. W. (1989). Organizational citizenship behavior: The good soldier syndrome. The Academy of
Management Review, 14(2), 294-297.
Organ, D. W., & Konovsky, M. (1989). Cognitive versus affective determinants of organizational citizenship
behavior. Journal of Applied Psychology, 74(1), 157-164.
Organ, D. W., & Ryan, K. (1995). A meta-analytic review of attitudinal and dispositional predictors of
organizational citizenship behavior. Personnel Psychology, 48, 775-802.
Organ, D. W., Podsakoff, P. M., & MacKenzie, S. B. (2006). Organizational citizenship behavior. California:
Sage Publications, Inc.
Özdemir, A. (2010). İlköğretim okullarında algılanan yönetici desteğinin ve bireycilik - ortaklaşa
davranışçılığın örgütsel vatandaşlık davranışı ile ilişkisi. Educational Administration: Theory and
Practice, 16(1), 93-112.
Özdevecioğlu, M. (2003). Örgütsel vatandaşlık davranışı ile üniversite öğrencilerinin bazı demografik
özellikleri ve akademik başarıları arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma.
Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20, 117-135.
Podsakoff, P. M., & MacKenzie, S. B. (1997). Impact of organizational citizenship behavior on organizational
performance: A review and suggestions for future research. Human Performance, 10(2), 133-151.
Podsakoff, P. M., Ahearne, M., & MacKenzie, S. B. (1997). Organizational citizenship behavior and the
quantity and quality of work group performance. Journal of Applied Psychology, 82(2), 262-270.
Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Paine J. B., & Bachrach, D. G. (2000). Organizational citizenship
behaviors: A critical review of the theoretical and empirical literature and suggestions for future
research. Journal of Management, 26(3), 513-563.
Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., & Bommer, W. H. (1996). Transformational leader behaviors and
substitutes for leadership as determinants of employee satisfaction, commitment, trust, and
organizational citizenship behaviors. Journal of Management, 22(2), 259-298.
Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Moorman, R. H., & Fetter, R. (1990). Transformational leader behaviors
and their effects on followers’ trust in leader, satisfaction, and organizational citizenship behaviors.
Leadership Quarterly, 1(2),107-142.
Polat, S. (2009). Organizational citizenship behavior (ocb) display levels of the teachers at secondary schools
according to the perceptions of the school administrators. Procedia Social and Behavioral Sciences,
1, 1591-1596.
Polat, S., & Celep, C. (2008). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel adalet, örgütsel güven, örgütsel
vatandaşlık davranışlarına ilişkin algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi (Educational
Administration: Theory and Practice), 54, 307-331.
Ahmet AVCI
206
Purvanova, R. K., Bono, J. E., & Dzieweczynski, J. (2006). Transformational leadership, job characteristics,
and organizational citizenship performance. Human Performance, 19(1), 1-22.
Schein, E. H. (2004). Organizational culture and leadership. San Francisco: John Wiley & Sons, Inc.
Taştan, M., & Yılmaz, K. (2008). Örgütsel vatandaşlık ve örgütsel adalet ölçeklerinin Türkçeye uyarlanması.
Eğitim ve Bilim, 33(150), 87-95.
Titrek, O., Bayrakçı, M., & Zafer, D. (2009). Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışlarına ilişkin
görüşleri. Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, 17, 1-28.
Wagner, S. L., & Rush, M. C. (2000). Altruistic organizational citizenship behavior: Context, disposition,
and age. The Journal of Sosial Psychology, 140(3), 379-391.
Williams, L. J., & Anderson, S. E. (1991). Job satisfaction and organizational commitment as predictors of
organizational citizenship and in-role behaviors. Journal of Managment, 17(3), 601-617.
Yıldırım, İ. (2012). Beden eğitimi öğretmenlerinin öz-yeterlilikleri ile örgütsel vatandaşlık davranışlarının
incelenmesi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Samsun.
Yılmaz, K. (2010). Kamu ortaöğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel vatandaşlık davranışları ile ilgili
görüşleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 1-16.
Yılmaz, K., & Çokluk-Bokeoğlu, O. (2008). Organizational citizenship behaviors and organizational
commitment in Turkish primary schools. World Applied Sciences Journal, 3(5), 775-780.
Yücel, C., & Samancı-Kalaycı, G. (2009). Örgütsel güven ve örgütsel vatandaşlık davranışı. Fırat Üniversitesi
Sosyal Bilimler Dergisi (Fırat University Journal of Social Science), 19(1), 113-132.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com