You are here

Home » Content

ÖĞRETMEN ADAYLARININ OYKULEYICI VE BİLGİLENDİRİCİ METİNLERİ ÖZETLEME BECERİLERİ

PROSPECTIVE TEACHERS' SUMMARIZING SKILLS IN NARRATIVE AND EXPOSITORY TEXTS

Journal Name:

  • The Journal of Academic Social Science Studies

Publication Year:

  • 2012
DOI: 
http://dx.doi.org/10.9761/JASSS_243

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of Author
Abstract (2. Language): 
The current study examines prospective teachers' summarizing skills at narrative and expository texts. The sampling comprises 200 fourth grader prospective teachers in the programmes of Turkish Language Teaching and Primary School Teaching at the faculties of education of two universities in the provinces of Ankara and Bolu. To realize the aims of the study, two reading texts from the primary school Turkish course books, one being informative and the other narrative, were determined randomly. Prospective teachers were asked to read and summarize these texts in two different class hours. "The Evaluative Scale of Summarized Texts" was used to grade the adequacy levels of the summaries made by the prospective teachers. The data obtained from the grading of the summarized texts were evaluated in terms of the variables of text types, gender, reading habit, following periodicals, ranking preference of the teaching profession, satisfaction from undergraduate education. The results indicate that the prospective Turkish teachers' summarizing skills in both narrative and informative texts are at midlevel, while those of the Primary School teachers are weak. Generally speaking, it can be said that prospective teachers' summarizing skills are not at an adequate level. A significant correlation was found to exist between prospective teachers' summarizing skills and the variables of reading habit, following periodicals, ranking preference of the teaching profession, satisfaction from undergraduate education. No such correlation was observed between their summarizing skills and the variable of gender. These findings indicate that teacher education programmes along with the proficiency levels of prospective teachers need to be revised in higher education.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Bu araştırmada öğretmen adaylarının öyküleyici ve bilgilendirici metinleri özetleme becerileri incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Ankara ve Bolu illerindeki iki üniversitenin Eğitim Fakültesi, Türkçe ve Sınıf Öğretmenliği bölümlerinde 4.sınıfta okuyan 200 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Bunun için rastlantısal yönteme göre ilköğretim Türkçe ders kitaplarında yer alan bir bilgilendirici, bir öyküleyici iki tane okuma metni belirlenmiştir. Bu metinler, farklı iki ders saatinde öğretmen adayları tarafından okunup özetlenmesi istenmiştir. Öğretmen adaylarının yaptıkları özetlerin yeterlilik düzeylerini puanlamak için "Özet Metinleri Değerlendirme Ölçeği"nden yararlanılmıştır. Özet metinlerin puanlanmasından elde edilen veriler, metin türleri, cinsiyet, okuma alışkanlığı, süreli yayın takip etme, öğretmenlik mesleğini tercih etme sırası, lisans eğitiminden doyum değişkenleri açısından değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda, Türkçe öğretmeni adaylarının hem bilgilendirici hem de öyküleyici metinleri özetleme becerilerinin orta; sınıf öğretmeni adaylarının ise zayıf düzeyde olduğu belirlenmiştir. Genel olarak öğretmen adaylarının metin özetleme konusunda becerilerinin yeterli düzeyde gelişmediği söylenebilir. Bununla birlikte öğretmen adaylarının okuma alışkanlığı, süreli yayın takip etme, öğretmenlik mesleğini tercih etme sırası, lisans eğitiminden doyum ile metin özetleme becerileri arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu, fakat cinsiyet değişkeni ile metin özetleme becerisi arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı belirlenmiştir. Bu veriler, yüksek öğretimde öğretmen yetiştirme programlarının ve öğrenme yeterliliklerinin yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini göstermektedir.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastrmx_79201_5_pp_399-420.pdf
  • 7
399-420
  • Turkish

REFERENCES

References: 

AKTAŞ Şerif ve GÜNDÜZ Osman, Yazılı ve Sözlü Anlatım, Akçağ Yayıncılık, Ankara
2002.
AKYOL Hayati, Yeni Programa Uygun Türkçe Öğretim Yöntemleri, Pegema Yayıncılık, Ankara 2010.
ANDERSON Valeria,
HİD
İ Suzanne ve BABADOĞAN Cem, Özetlemenin Öğrencilere Öğretimi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, S:24 (1991), s.587-594.
BEAUGRANDE Robert de ve DRESSLER Wolfgang U, Introduction To Text Linguistics,
Essex: Longman, Tubingen 1981.
BROWN Ann L. ve DAY Jeanne D, Macrorules For Summarizing Texts, Journal Of Verbal Learning And Verbal Behavior, S: 22 (1983), s.1-14.
419
Halit KARATAY-Sema OKUR
i
•
BROWN Ann. L., DAY Jeanne D. ve JONES Roberta S., The Development Of Plans For Summarizing Texts, Child Development, 54(4) (1983), s.968-979.
BULUT Hüseyin ve DOĞAR Çetin, Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Karşı Tutumlarının İncelenmesi, Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi 8(2) (2006), s.13-27.
CEMİLOĞLU Mustafa, İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi, Aktüel Yayınları, İstanbul 2004.
ÇIKRIKÇI Sevgi Sevim (2004). İlköğretim Öğrencilerinde Özetleme Becerisinin Gelişimi,
Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
ÇİFÇİLİ Vakur, Dershane Öğretmenlerinin Öğretmen Yeterlilik Düzeyleri ve Mesleki Doyumları Arasındaki İlişki. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, S:10 (2008), s.101-115.
DENEME Selma (2008). Yabancı Dilde Yazma Becerisinin Gelişiminde Özetleme Tekniğinin Öğretimi ve Başarıya Etkisi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
DIJK Teun ve
KINTSC
H Walter, Toward A Model Of Text Comprehension And Production, Psychological Review, S:85 (1978), s.363-394.
DIJK Teun ve KINTSCH Walter, Strategies Of Discourse Comprehension, Academic Press, New York 1983.
DIJK Teun, Macrostructures (An Interdisciplinary Study Of Global Structures İn Discourse, Interaction, And Cognition), Hillsdale, New Jersey: Lawrence Erlbaum Assocıates, Publishers 1980.
EYÜP Bircan, STEBLER Zeliha M. ve YURT Serap Uzuner, Türkçe Öğretmeni Adaylarının Özetleme Stratejilerini Kullanmadaki Eğilimleri, Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 1(1) (2012), s.22-30.
GARNER Ruth, Strategies For Reading and Studying Expository Text, Educational Psychologist, 22 (1987), s.299-312.
GÖRGEN İzzet, Özetleme ve Bilgi Haritası Oluşturma Yönteminin Bilgilendirici Bir Metin Öğrenme Ve Hatırlama Düzeyine Etkisi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara 1997.
GÖRGEN İzzet, Özetleme Becerisinin Öğrencilere Öğretimi, Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 62
(1999), s.22-28.
GÜNAY Doğan, Metin Bilgisi, Multılıngıal Yayınları, İstanbul 2007.
İŞERİ Kamil, Okuma Ediminin Eğitimsel İşlevi, Dil Dergisi, 70 (1998), s.5-18.
KARATAY Halit, İlköğretim Türkçe Öğretmeni Adaylarının Okuduğunu Anlama Becerileri Üzerine Alan Araştırması, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara 2007.
KARATAY Halit, Okuma Eğitimi Kuram ve Uygulama. Ankara: Berikan Yayınları, 2011.
KEÇİK İlknur ve UZUN Leyla, Türkçe Sözlü ve Yazılı Anlatım, Anadolu Üniversitesi
Öğretmen Adaylarının Öyküleyici
ve Bilgilendirici Metinleri Özetleme Becerileri 1
420
Yayınları, Eskişehir 2004.
KEÇİK İlknur, İlkokullarda Kullanılan Bilgi Aktarıcı Metinlerde Büyük Ölçekli Yapılar,
IV.
Di
l Bilim Sempozyumu Bildirileri, İstanbul 1990, s. 121 -132.
KUZU Tülay, Etkileşimsel Modele Uygun Okuma Öğretiminin Türkçe Bilgilendirici Metinleri Anlama Düzeyine Etkisi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara 2003.
OKUYAN Hülya ve GEDİKOĞLU Yasemin Gül, Öğretmenlerce Üretilen Yazılı Özet
Metinlerin Niteliksel Özellikleri, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2) (2011), s.1007-1020.
ÖZBAY Murat, BAĞCI Hasan ve UYAR Yusuf, Türkçe Öğretmeni Adaylarının Okuma Alışkanlığına Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre Değerlendirilmesi, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (15) (2008), s.117-136.
ÖZDEMİR Emin, Yazılı Anlatım Sanatı (Kompozisyon), Remzi Kitabevi, İstanbul 2010.
SAENZ Laura M. ve FUCHS Lynn S., Examining The Reading Difficulty Of Secondary Students With Learning Disabilities, Remedial And Special Education, 23 (2002),
s.31-41.
SARAÇ Cemal, Türk Dili ve Edebiyatı / Türkçe Öğretmeni Adaylarının Yeterlilikleri ve Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara 2002.
ÜLKÜ Güler, Is Precis Writing A By-Product, Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi http://www.Ttefdergi.Gazi.Edu.Tr/ Makaleler/ 2002/ Sayi1/61-83.Pdf) (Erişim tarihi: Eylül 2011).
YAZICI Kubilay, Sosyal Bilgiler Derslerinde Okuduğunu Anlama Becerilerinin Geliştirilmesinde B-B-Ö (Bildiklerim-Bilmek İstediklerim- Öğrendiklerim) Stratejisinin Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarılarına ve Derse Karşı Olan Tutumlarına Etkisi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara 2006.
YILDIRIM Ali ve ŞİMŞEK Hasan, Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayınları, Ankara 2006.
YILMAZ Zeynep Aydın, Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okuma Alışkanlığı, İlköğretim Online Dergi, 5(1), 1-6, 2006. (http://ilkogretim-online.org.tr) (Erişim tarihi: Temmuz 2011).

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com