You are here

Home » Content

gAlI EKİNİ N SİBİRYA TATAR TÜRKÇESİNDEKİ KULLANIMI ÜZERİNE

ON THE USE OF - gAlI SUFFIX IN SIBERIAN-TATAR TURKISH

Journal Name:

  • Turkish Studies

Publication Year:

  • 2011
DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.2447

Key Words:

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
One of the greatest three dialect groups, Siberian Tatar dialects, named Eastern group dialects, include a widespread use of -gAlI suffix and various functions when compared with Tatar literary language. That suffix which has no usage in today's' Tatar literary language, is used widely with many functions such as infinitive, gerund and imperatives. With this study, the opinions on -gAlI suffix was evaluated, its usage, variants and functions in Siberian Tatar dialects were investigated and by taking its situation in other dialects into consideration, its present usage in Siberian Tatar Turkish was evaluated.
Bookmark/Search this post with
Abstract (Original Language): 
Tatar Türkçesinin üç büyük ağız grubundan biri olan ve Doğu grubu ağızları olarak adlandırılan Sibirya Tatar ağızları -gAlI ekinin yaygınlığı ve çeşitli işlevleriyle kullanımı bakımından Tatar edebî diline göre zenginlik arz etmektedir. Günümüzde Tatar edebî dilinde kullanımı görülmeyen bu ek, Sibirya Tatar Türkçesinde Eski Türkçedeki işlevlerini de devam ettirerek başta isim-fiil (mastar), zarf-fiil, gereklilik çekimi olmak üzere çeşitli işlevleriyle yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada -gAlI ekinin kökeniyle ilgili görüşler değerlendirilmiş, ekin Sibirya Tatar ağızlarındaki kullanımı, varyantları ve işlevleri ortaya konulmuş, diğer lehçelerdeki durumu da göz önüne alınarak Sibirya Tatar Türkçesinin mevcut durumu ve konumuyla ilgili bir değerlendirme yapılmıştır.
FULL TEXT (PDF): 
PDF icon arastirmax-gali-ekini-n-sibirya-tatar-turkcesindeki-kullanimi-uzerine.pdf
  • 3
155-174
  • Turkish

REFERENCES

References: 

AĞCA Ferruh, Budist Türk Çevresi Metinlerinde Olumsuzluk ve Yokluk Şekilleri, TKAE Yay., Ankara 2010
ALKAYA Ercan, Kuzey Grubu Türk Lehçelerinde Edatlar, Manas Yay., Elazığ 2007.
ALKAYA Ercan, Sibirya Tatar Türkçesi, Turkish Studies Yay., Ankara 2008.
ARIKOĞLU Ekrem, "Hakas Türkçesi", Türk Lehçeleri Grameri (Ed. Ahmet B. Ercilasun), Akçağ Yay., Ankara 2007, s. 1085-1148.
ARIKOĞLU Ekrem, "Tuva Türkçesi", Türk Lehçeleri Grameri (Ed. Ahmet B. Ercilasun), Akçağ Yay., Ankara 2007, s. 1149-1228.
BAYRAKTAR Nesrin, Türkçede Fiilimsiler, TDK Yay., Ankara 2004.
COŞKUN Volkan, Özbek Türkçesi Grameri, TDK Yay., Ankara 2000.
DEMİRCİ Kerim-ULUTAŞ İsmail-KARABULUT Ferhat, Kazak Türkçesi Grameri El Kitabı,
oku-yorum Yay., Ankara 2006.
ECKMANN Janos, Çağatayca El Kitabı (Çev. Günay Karaağaç), İstanbul 1988. ERCİLASUN Ahmet B., Kutadgu Bilig Grameri -Fiil-, Gazi Ü. Yay., Ankara 1984. ERGİN Muharrem, Orhun Abideleri, Boğaziçi Yay., İstanbul 1991.
ERGÖNENÇ AKBABA Dilek, "Nogay Türkçesi", Türk Lehçeleri Grameri (Ed. Ahmet B. Ercilasun), Akçağ Yay., Ankara 2007, s. 623-678.
GABAİN A. Von Eski Türkçenin Grameri (Çev. Mehmet Akalın), TDK Yay., İstanbul 1988.
GABAİN A. Von "Eski Türkçe", Tarihî Türk Şiveleri (Çev. Mehmet Akalın), TKAE Yay., Ankara 1998, s. 29-66.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 6/3 Summer 2011
-gAlI Ekinin Sibirya Tatar Türkçesindeki...
173
GÜNER DİLEK Figen, "Altay Türkçesi", Türk Lehçeleri Grameri (Ed. Ahmet B. Ercilasun), Akçağ Yay., Ankara 2007, s. 1009-1084.
KARAMANLIOĞLU Ali Fehmi, Kıpçak Türkçesi Grameri, TDK Yay., Ankara 1994.
KASAPOĞLU ÇENGEL Hülya, Kırgız Türkçesi Grameri, Akçağ Yay., Ankara 2004.
KAŞGARLI Sultan Mahmut, Modern Uygur Türkçesi Grameri, Orkun Yayınevi, İstanbul 1992.
KOÇ Kenan-DOĞAN Oğuz (Red. Ayabek Bayniyazov), Kazak Türkçesi Grameri, Gazi Kitabevi, Ankara 2004.
KORKMAZ Zeynep, Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi), TDK Yay., Ankara 2003.
KUZNETSOV Petro İ., "Türkiye Türkçesi'nin Morfoetimolojisine Dair", TDAY-B 1995, TDK Yay., Ankara 1997, s. 193-262.
MAHMUD Kaşgarlı, Divanü Lûgat-it-Türk Tercümesi (Çev. Besim Atalay), C. I-III, TDK Yay., Ankara 1992.
MAXMUTOVA
L
. T. (Red.), Tatar Tilinin Dialektologik Süzlıgı, Kazan 1969.
ÖZTÜRK Rıdvan, Özbek Türkçesi El Kitabı, Çizgi Kitabevi, Konya 2005.
ÖZTÜRK Rıdvan, Uygur ve Özbek Türkçelerinde Fiil, TDK Yay., Ankara 1997.
ÖZTÜRK Rıdvan, Yeni Uygur Türkçesi Grameri, TDK Yay., Ankara 1994.
PEKACAR Çetin, "Kumuk Türkçesi", Türk Lehçeleri Grameri (Ed. Ahmet B. Ercilasun),
Akçağ Yay., Ankara 2007, s. 939-1008.
SÖYEGOV M. (Gen. Red.), Türkmen Dilinin Grammatikası, Morfologiya, Aşgabat 1999. ŞAHİN Erdal, Hakas Destanı Altın Çüs, TDAV Yay., İstanbul 2007.
TAVKUL Ufuk, "Karaçay-Malkar Türkçesi", Türk Lehçeleri Grameri (Ed. Ahmet B.
Ercilasun), Akçağ Yay., Ankara 2007, s. 883-938.
TEKİN Talat, Orhon Türkçesi Grameri, Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi: 9, İstanbul 2003.
TENİŞEV E. R. (Red.), Sravnitelno-İstoriçeskaya Grammatika Tyurskix Yazıkov, Morfologiya, Moskva 1988.
TUMAŞEVA D. G., Dialektı Sibirskix Tatar, Kazan 1977;
TUMAŞEVA D. G., Yazık Sibirskix Tatar, Kazan 1968.
UYGUR Ceyhun Vedat, Karakalpak Türkçesi Grameri, Denizli 2001.
YILDIRIM Hüseyin, Özbek Türkçesi, Gazi Kitabevi, Ankara 2009.
YILMAZ Hikmet, Kuzey (Kıpçak) Grubu Türk Şivelerinde Zarf-fiiller, Erciyes Ü. Sos. Bil. Ens. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kayseri 1998.
YUSUPOV F. Y., Neliçniye Formı Glagola B Dialektax Tatarskogo Yazıka, Kazan 1985. YUSUPOV Ferit, "Sibir Tatarları", Miras, Kazan 2003/12, s. 29-42.
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 6/3 Summer 2011
174
Ercan ALKAYA
METİN TARAMASI YAPILAN ESERLER VE KISALTMALARI DST: D. G. Tumaşeva, Dialektı Sibirskix Tatar, Kazan 1977.
SDM: D. B. Ramazanova, Sibir Dialektlarınnan Materiallar, Kazan 2001.
BST: F. S. Bayazitova, Sibir Tatarları, Kazan 2001.
ETD: G. X. Exetov, Tatar Dialektologiyesi, Kazan 1984.
YBT: L. V. Dmitriyeva, Yazık Barabinskix Tatar, Leningrad 1981.
ZGTİY: R. S. Barsukova, Zabolotnıy Govor Tobolo-İrtışskogo Yazıka v sravnitelnom osveşçenii, Kazan 2004.
GTD: G. X. Axatov, Tatarskaya Dialektologiya, Ufa 1977.
YST: D. G. Tumaşeva, Yazık Sibirskix Tatar, Kazan 1968.
İTG : F. Y. Yusupov, İzuçeniye Tatarskogo Glagola, Kazan 1986.
CTD : L. Celey, Tatar Dialektologiyesi, Kazan 1947.
YBT : L. V. Dmitriyeva, Yazık Barabinskix Tatar, Leningrad 1981.
KST : D. G. Tumaşeva, Könbatış Sibir Tatarları Tili, Kazan 1961.
NFG : F. Y. Yusupov, Neliçniye Formı Glagola v Dialektax Tatarskogo Yazıka, Kazan 1985
Turkish Studies
International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 6/3 Summer 2011

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com