You are here

61–72 AYLIK ÇOCUKLARIN DEMOKRATİK TUTUM VE DAVRANIŞLARININ ANNE GÖRÜŞLERİNE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ1

EVALUATION OF 61-72 MONTH OLD CHILDREN’S DEMOCRATIC ATTITUDES AND BEHAVIOURS ACCORDING TO THE PARENTS’ VIEWS

Journal Name:

Publication Year:

Abstract (2. Language): 
In this study, it is aimed to evaluate 61-72 month old children’s democratic attitudes and behaviors according to mothers’ views. The population consists of mothers of 61-72 month old children attending preschool institutions that are located in central district of Afyonkarahisar and villages of it and affiliated to Ministry of National Education. 480 mothers in total, 240 of whose children attend to preschool institutions in central district and 240 of whose children attend to preschool institutions in villages of central district are included in the sample. “Democratic Attitudes and Behaviors Evaluation Form”, developed by Yaşar (1994), is used as data collection tool. After normality test, the findings of the study were analyzed via Mann Whitney U Test with 2 groups when analyzing between group differences and via Kruskal Wallis H Test with groups more than two. As a result of the study, it was identified that children attending to preschool institutions in city center have more democratic attitudes and behaviors than children attending to preschool institutions in villages of central district. Besides, compared to other children, those who are an only child and attend a kindergarten for at least two years displayed democratic attitudes and behaviors. Furthermore democratic attitudes and behaviors were observed to be displayed by those whose parents have higher level of education, and work as a civil servant and only whose mothers are self-employed.
Abstract (Original Language): 
Araştırmada, 61–72 aylık çocukların demokratik tutum ve davranışlarının anne görüşlerine göre değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini Afyonkarahisar ili şehir merkezinde ve merkeze bağlı köylerde Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı olan okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 61–72 aylık çocukların anneleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemine ise, çocuğu şehir merkezindeki okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 240 anne, çocuğu merkeze bağlı köylerdeki okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 240 anne olmak üzere toplam 480 anne dahil edilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Yaşar (1994) tarafından geliştirilen “Demokratik Tutum ve Davranışları Değerlendirme Formu” kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular normallik testi sonucunda; gruplar arası farklılık incelenirken ikili gruplarda Mann Whitney U Testi, ikiden fazla gruplarda ise Kruskal Wallis H Testi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, şehir merkezindeki okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların merkeze bağlı köylerdeki okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocuklara göre, daha demokratik tutum ve davranışlar sergiledikleri belirlenmiştir. Bunun yanında, tek çocuk olanların, iki yıl ve üzeri okul öncesi eğitim kurumuna devam eden çocukların, anne-baba öğrenim düzeyi yüksek ve annesi memur ve serbest çalışan, babası ise memur olarak çalışan çocukların diğer çocuklara göre daha demokratik tutum ve davranışlar sergiledikleri tespit edilmiştir.
227
244

REFERENCES

References: 

ALTAY, F.B. ve GÜRE, A. (2012) “Okul Öncesi Kuruma (Devlet-Özel)
Devam Eden Çocukların Sosyal Yeterlik ve Olumlu Sosyal
Davranışları ile Annelerinin Ebeveynlik Stilleri Arasındaki İlişkiler”,
Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(4), 2699-2718.
ARAL, N., KANDIR, A. ve CAN YAŞAR, M. (2011) Okul Öncesi Eğitim ve
Okul Öncesi Eğitim Programı (Geliştirilmiş IV. Baskı), YA-PA
Yayınları, İstanbul.
BARLING, J. (1986) “Fathers' Work Experiences, the Father-Child
Relationship and Children's Behaviour”, Journal of Occupational
Behaviour, 7(1), 61-66.
BAŞBAKANLIK AİLE ARAŞTIRMA KURUMU (1995) Ailede Çocuk
Eğitimi (Aralık 1992-Aralık1993). Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı,
Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara. Web:
http://athgm.gov.tr. Adresinden 12.06.2013 tarihinde indirilmiştir.
BLUESTONE, C. and TAMIS-LEMONDA, C.S. (1999) “Correlates of
Parenting Styles in Predominantly Working- and Middle-Class African
American Mothers”, Journal of Marriage and the Family, 61, 881-893.
BRONFENBRENNER, U. and MORRIS, P.A. (1998) The Bioecological
Model of Human Development, (pp. 793-828). In W. Damon and R.M.
Lerner (Eds.). Handbook of Child Psychology: Volume One:
Theoretical Modelsof Human Development. (8th Edition). John Wiley
& Sons, Inc, New York.
BÜYÜKÖZTÜRK, Ş., KILIÇ-ÇAKMAK, E., AKGÜN, Ö.E., KARADENİZ,
Ş. ve DEMİREL, F. (2012) Bilimsel Araştırma Yöntemleri (13. Baskı),
Pegem Akademi Yayınları, Ankara.
COUSINS, J.H., POWER, T.G. & OLVERA-EZZELL, N. (1993) “Mexican-
American Mothers' Socialization Strategies: Effects of Education,Acculturation, and Health Locus of Control”, Journal of Experimental
Child Psychology, 55, 258–276.
ÇAĞDAŞ, A. ve SEÇER, Z. (2005) Anne Baba Eğitimi, Eğitim Kitabevi,
Ankara.
ÇAKICI, S. (2006) “Alt ve Üst sosyoekonomik Düzeydeki Ailelerin Aile
İşlevlerinin, Anne-Çocuk İlişkilerinin ve Aile İşlevlerinin Anne-Çocuk
İlişkilerine Etkisinin İncelenmesi”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,
Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
ÇAKMAK GÜLEÇ, H. ve ÖZDEMİR, B. (2006) “Okul Öncesi Eğitim
Kurumlarına Devam Eden ve Etmeyen Çocukların Demokratik
Davranışlarının Velilerin Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi”, Çocuk
Gelişimi ve Eğitimi Dergisi,1(2),1-11.
ÇELTİKÇİ, E. (2009) Ailede Demokrasi Eğitimi, (s.274-278). Trabzon Valiliği
Uluslararası Çocuk-Aile ve Çocuk Bağlamında Okul Öncesi Eğitim
Kongresi. Trabzon Valiliği Kültür Yayınları, Trabzon.
ÇILGA, İ. (2001) “Demokrasi İnsan Hakları Kültürü ve Çocuk Hakları”, Milli
Eğitim Dergisi, 151. Web: http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/
151/cilga.htm. adresinden 13.06.2013 tarihinde indirilmiştir.
DOĞAN, İ. (2007) Vatandaşlık Demokrasi ve İnsan Hakları (6. Baskı), Pegem
Akademi Yayınları, Ankara.
DOĞANAY, A. and SARI, M. (2004) “Elementary School Students' Devotion
Level to Democratic Values and Comparison of the Effect of Overt and
Hidden Curriculum on Gaining Democratic Values in Terms of
Students and Teachers Opinions”, Educational Administration in
Theory & Practice, 39, 356-383.
ER GAZELOĞLU, C. (2000) “İlkokul Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Psiko-
Sosyal Gelişimine Ana-Baba Tutumunun Etkisinin İncelenmesi”,
Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık
Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
ERWIN, E.J. and KIPNESS, N.A. (1997) “Fostering Democratic Values in
Inclusive Early Childhood Settings”, Early Childhood Education
Journal, 25(1), 57-60.
FARREL, J.P. (1998) “Democracy and Education: Who Gets to Speak and
Who is Listened to?”, Curriculum Inquiry, 28(1), 1-7.
FOX, R.A., PLATZ, D.L. & BENTLEY, K.S. (1995) “Maternal Factors
Related to Parenting Practices, Developmental Expectations, and
Perceptions of Child Behavior Problems”, Journal of Genetic
Psychology, 156,431-441.
61-72 AYLIK ÇOCUKLARIN DEMOKRATİK TUTUM VE DAVRANIŞLARININ ANNE…
TSA / YIL: 17 S: 3, Aralık 2013 241
GANDER, M.J. and GARDINER, H.W. (2007) Çocuk ve Ergen Gelişimi
(Çeviren: Onur, B.), (6. Baskı), İmge Kitapevi, Ankara.
GÜRKAN, T. (1986) “Okul Öncesinde Öğretmen-Öğrenci Etkileşimi ve
Çocuğun Verilen Görevi Yerine Getirmedeki Israrı”, Ankara
Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 19(1-2),73-77.
GÜVEN, Y., ÖNDER, A., SEVİNÇ, M., AYDIN, O., UYANIK BALAT, G.,
PALUT, B., BİLGİN, H., ÇAĞLAK, S. ve DİBEK, E. (2006) Okul
Öncesi Eğitimi Alan ve Almayan Birinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyal
Duygusal Uyum Düzeylerinin Karşılaştırılması, (s.323-337), I.
Uluslararası Okul Öncesi Eğitimi Kongresi Bildiri Kitabı, Cilt:2. YAPA
Yayınları, İstanbul.
JAMYANG-TSHERING, K. (2004) “Social Competence in Preschoolers: An
Evaluation of the Psychometric Properties of the Preschool Social
Skills Rating System (SSRS)”, Unpublished Phd Thesis in Education,
Pace University, USA.
JOHNSON, A.K. (2006) “Physical and Psychological Aggression and the Use
of Parenting Styles: A Comparıson of African-American and Caucasian
Families”, Unpublished Master Thesis, University of Maryland, USA.
KARADENİZ, A. (1994) “Lise Son Sınıf Öğrencileri Üzerinde Demokratik ve
Otoriter Olarak Algılanan Ana-Baba Tutumlarıyla Çeşitli Mesleki
Değerler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Yayınlanmamış Yüksek
Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Trabzon.
KARAKÜTÜK, K. (2001) Demokratik ve Laik Eğitim, ANI Yayıncılık,
Ankara.
KARASAR, N. (2007) Bilimsel Araştırma Yöntemleri (17. Baskı), Nobel Yayın
Dağıtım, Ankara.
KEOWN, L.J. and WOODWARD, L.J. (2006) “Preschool Boys with Pervasive
Hyperactivity: Early Peer Functioning and Mother-Child Relationship
Influences”, Social Development, 15(1), 23-45.
KOÇAK, N. ve TEPELİ, K. (2006) “Dört-Beş Yaş Çocuklarında Sosyal
İlişkiler ve İşbirliği Davranışlarının Çeşitli Değişkenler Açısından
İncelenmesi”, 1. Uluslararası Okul Öncesi Eğitim Kongresi, Bildiri
Kitabı. Cilt II, YA-PA Yayınları, İstanbul.
KÖSE, E. (2009) “Okul Öncesi Öğretmenlerinin Demokrasi Anlayışlarının
Değerlendirilmesi (Erzurum İli Örneği)”, Kastamonu Eğitim Dergisi,
17(3),871-880.
KULAKSIZOĞLU, A. (2009) Ergenlik Psikolojisi (11. Baskı), Remzi Kitapevi,
İstanbul.
61-72 AYLIK ÇOCUKLARIN DEMOKRATİK TUTUM VE DAVRANIŞLARININ ANNE…
TSA / YIL: 17 242 S: 3, Aralık 2013
LEVENBACH, J. (2004) “Mothers’ Parenting Style and Preschoolers’ Social
Behavior in Japan and Canada”, Unpublished Dissertation Thesis,
Department of Psychology, University of Windsor, Ontario, Canada.
MAHONEY, G. and MACDONALD, J. (2004) Responsive Teaching: Parent
Mediated Developmental Intervention, Case Western Reserve
University, Cleveland, OH.
MCGILLICUDDY-DE LISI, A.V. and DE LISI, R. (2007) “Perceptions of
Family Relations When Mothers and Fathers are Depicted With
Different Parenting Styles”, The Journal of Genetic Psychology,
168(4), 425-442.
MISER, R. (1991) “Demokrasi Eğitimi”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri
Fakültesi Dergisi, 24(1),49-54.
NELSEN, J., LOTT, L. & GLENN, S. (2002) Çocuk Eğitiminde A’dan Z’ye
Pozitif Disiplin (Çeviren: Ersin, M.), Hayat Yayıncılık, İstanbul.
ÖMEROĞLU, F. (1996) “Okul Öncesi Dönemde Çocuğun Terbiyesinde
Annenin Rolü ve Annelerin Çocuk Yetiştirme Tutumları (Anne
Tutumlarının Demografik Bilgilere Göre Farklılaşıp Farklılaşmadığına
İlişkin Bir Araştırma)”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara
Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
ÖZBEN, Ş. ve ARGUN, Y. (2002) “Okul Öncesi Çocukların Anne-Babalarının
Çocuk Yetiştirme Tutumları ile İlgili Değişkenlerin İncelenmesi”,
Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 14,18-28.
ÖZGÜVEN, İ.E. (2001) Ailede İletişim ve Yaşam, PDREM Yayınları, Ankara.
ÖZYÜREK, A. (2004) “Kırsal Bölge ve Şehir Merkezinde Yaşayan 5–6 Yaş
Grubu Çocuğa Sahip Anne-Babaların Çocuk Yetiştirme Tutumlarının
İncelenmesi”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi,
Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
ÖZYÜREK, A. ve TEZEL ŞAHİN, F. (2005) “5-6 Yaş grubunda Çocuğu Olan
Ebeveynlerin Tutumlarının İncelenmesi”, Gazi Üniversitesi Gazi
Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 19-34.
ÖZYÜREK, A. ve TEZEL ŞAHİN, F. (2010) Anne- baba Olmak ve Anne
Babaların Çocuk Yetiştirme Tutumları, (s.35-53), (Editör. Güler, T.),
Anne Baba Eğitimi. Pegem Akademi Yayınları, Ankara.
PEISNER-FEINBERG, E.S., BURCHINAL, M.R., CLIFFORD, R.M.,
CULKIN, M.L., HOWES, C., KAGAN, S.L. & YAZEJIAN, N. (2001)
“The Relation of Preschool Child-Care Quality to Children's Cognitive
and Social Developmental Trajectories through Second Grade”, Child
Development, 72(5), 1534–1553.
61-72 AYLIK ÇOCUKLARIN DEMOKRATİK TUTUM VE DAVRANIŞLARININ ANNE…
TSA / YIL: 17 S: 3, Aralık 2013 243
PEKŞEN AKÇA, R. (2012) “Anne Babaların Çocuk Yetiştirmede Aşırı
Koruyucu Olmaları”, Akademik Bakış Dergisi, 29, 1-13.
POYRAZ, M. (2007) “Babaların Babalık Rolünü Algılamalarıyla Kendi
Ebeveynlerinin Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”,
Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitimi
Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
RAMAZAN, O., URAL, O. ve GÜVEN, G. (2006) “Çocukların Psikososyal
Gelişim Becerilerine Okul Öncesi Eğitimin Katkısı: Anne-Baba
Görüşleri”, (s.353-359). I. Uluslararası Okul Öncesi Eğitimi Kongresi,
Bildiri Kitabı, Cilt:1, YA-PA Yayınları, İstanbul.
RYDER, V. (1995) Parents and Their Children, The Goodheart-Willcox
Company Inc, Illinois, United States.
SANTROCK, J.W. (2004) Life-Span Development (9th ed.), McGraw-Hill,
New York.
SEÇER, S., ÇELİKÖZ, N. ve YAŞA, S. (2007) “Bazı Kişisel Özelliklerine
Göre Okul Öncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden Çocukların
Babalarının Babalığa Yönelik Tutumları”, Selçuk Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 425-438.
SEVEN, S. (2007) “Ailesel Faktörlerin Altı Yaş Çocuklarının Sosyal Davranış
Problemlerine Etkisi”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 51,477-
499.
SHUMOW, L., VANDELL, D.L. & POSNER, J.K. (1998) “Harsh, Firm, and
Permissive Parenting in Low Income Families”, Journal of Family
Issues, 19(5),483- 507.
ŞANLI, D. (2007) “Annelerin Çocuk Yetiştirme Tutumlarını Etkileyen
Etmenlerin İncelenmesi”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz
Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
ŞEHİRLİ, N. (2007) “Çocuk Davranışları Değerlendirme Ölçeği’nin
Geliştirilmesi ve Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi”,
Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri
Enstitüsü, Ankara.
ŞİŞMAN, M. (2006) “Eğitimde Demokrasi ve Sosyal Adalet: Türkiye Eğitim
Sisteminin Değişmeyen Miti”, Türk Eğitim Sisteminde Yeni Paradigma
Arayışları Bildiriler Kitabı, 4-5 Kasım, (s.291-305), Eğitim Bir-Sen
Yayınları, Ankara.
TEZEL ŞAHİN, F. ve ÖZYÜREK, A. (2005) “5-6 Yaş Grubunda Çocuğu Olan
Ebeveynlerin Tutumlarının İncelenmesi”, Gazi Eğitim Fakültesi
Dergisi, 25(2), 19-34.
TEZEL ŞAHİN, F. ve ÖZYÜREK, A. (2008) “5-6 Yaş Grubu Çocuğa Sahip
Ebeveynlerin Demografik Özelliklerinin Çocuk Yetiştirme Tutumlarına
Etkisinin İncelenmesi”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(3), 395-414.
61-72 AYLIK ÇOCUKLARIN DEMOKRATİK TUTUM VE DAVRANIŞLARININ ANNE…
TSA / YIL: 17 244 S: 3, Aralık 2013
ULUS, L. (2004) “Osmanlı Devletinden Günümüze Okul Öncesi Eğitim
Çalışmaları ve Ülkemizde Erken Çocukluk Eğitiminin Bugünkü
Durumu”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi,
Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
UYANIK BALAT, G. (2007) “İlköğretime Başlayan Çocukların Anne
Babalarının Çocuk Yetiştirme Tutumlarının Okul Öncesi Eğitimden
Yararlanma Düzeylerine Göre İncelenmesi”, Eğitim ve Bilim, 32(143),
89-99.
WEİTEN, W., LLOYD, M.A., DUNN, D.S. & HAMMER, E.Y. (2009)
Psychology Applied to Modern Life: Adjustment in The 21st Century,
Wandsworth Cengage Learning Publishing, USA.
YAŞAR, Ş. (1994) “Demokratik Tutum ve Davranışların Geliştirilmesinde
Okul Öncesi Eğitimin Rolü”, 10. YA-PA Okul Öncesi Eğitimi ve
Yaygınlaştırılması Semineri (s.343-351), YA-PA Yayınları, Ankara.
YAVUZER, H. (2001) Yaygın Ana-Baba Tutumları, Ana-Baba Okulu.
(9.Basım). Remzi Kitabevi, Ankara.
YAVUZER, H. (2008) Çocuğunuzun İlk Altı Yılı, Remzi Kitabevi, İstanbul.
YEŞİL, R. (2002) Okul ve Ailede İnsan Hakları ve Demokrasi Eğitimi, Nobel
Yayın Dağıtım, Ankara.
YEŞİL, R. (2004) “İnsan Hakları ve Demokrasi Eğitiminde Yöntem”, Kırşehir
Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 35-41.
YÖRÜKOĞLU, A. (2000) Değişen Toplumda Aile ve Çocuk, Özgür Yayıncılık,
İstanbul.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com