You are here

A’RAF SURESİ 40. VE DUHAN SURESİ 29. AYETLERİN MECAZ’UL-KUR’AN AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

THE CONSIDERATION OF VERSICLES AL-AR’AF 40 AND ALDUKHAN 29 IN TERMS OF MAZAJ AL- QUR’AN

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12547
Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
In this study we have tried todiscuss the concept of metaphor, which is a way of epression, by focusing on the Qur’anic verses Al-A’raf 40 and Al-Dukhan 29. After mentioning the terminological meaning of metaphor briefly, we adressed the discussions about the existence of metaphor in the Qur’an. We tried to draw attention to necessary conditions for attributing the metaphor other than the original meaning of the wordings. The considerations of the versicles which constitutes the groundwork of this study, has been made with regard to Mazaj Al-Qur’an. While examining the versicles, we deal with the interpretations in three main categories in order to see the historical process of the metaphor: the era of Taberi and before, the era after Tabari and the modern era. We tried to determine that unless some wordings attributed to the metaphor, whether the meaning area of these wordings became narrow or not and the message wanted to given is understood or not, in the in the language as well as in the Qur’an. As a result it can be said that by the examining of the two verses, metaphorical expression is in existence widely in the Qur’an and as time progresses attribution to the metaphor has been increased. It is beneficial to state that making far-fetched metaphorical interpretations as in with the sectarian motives, as in Mutezile, is not true. With that in mind, it is a fact that both in interpretations and in translations if the true meanings of the wordings do not answer the message wanted to given or as a matter of tone, metaphorical expression has been applied when the necessary conditions are met in order to giving a strong message to the interlocutors with regard to interlocutor mass’s perception about the given subject.
Abstract (Original Language): 
Bu makalede dilde bir anlatım biçimi olan mecaz konusunu A’raf Suresi 40. ve Duhan Suresi 29. ayetleri merkeze alınarak değerlendirilmeye çalışılmıştır Mecazın terim ve ıstılah anlamlarına kısaca değindikten sonra Kur’an’da mecazın varlığı konusunda süregelen tartışmalara da temas edilmiştir. Hakiki manalarının dışında lafızların mecazî manaya hamledilebilmesi için zorunlu şartların oluşması gerektiğine dikkat çekilmiştir. Çalışmanın temelini oluşturan ayetlerin “Mecazu’l-Kur’an” açısından değerlendirmesi yapılmıştır. Ayetlerin tetkiki sırasında mecazın tarihi seyrini dikkatlere sunmak için Taberi’den önceki, Taberi’den sonraki dönem ve modern veya son dönem olmak üzere ayetlerin seyrini üç ana tefsir arteri takip edilerek incelenmiştir. Bu bağlamda hem dilde hem de Kur’an-ı Kerim’de bazı lafızların mecaza hamledilmedikleri takdirde anlam alanlarının daralıp daralmadığı ve vermek istediklerin mesajın yeterince anlaşılıp anlaşılmadığı hususu da tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca ayetlerdeki mecazı kullanımın, meal müellifleri tarafından meallere yansıtılıp yansıtılmadığı konusu da irdelenmiştir. Sonuç olarak ele alınan iki ayet örnekliğinden hareketle Kur’an’da mecazi anlatımın geniş bir şekilde bir çok ayette mevcut olduğunu, zaman ilerledikçe çeşitli saiklerin etkisiyle de yapılan yorumlarda mecaza hamletmenin arttığını söyleyebiliriz. Mutezilenin yaptığı gibi mezhebi kaygılarla zorlama mecazi yorumlara gitmenin de doğru olmadığını ifade etmekte fayda vardır. Bununla birlikte gerek tefsir gerekse meallerde lafızlar hakiki manalarıyla verilmek istenen mesajı karşılamıyorsa veya üslup gereği, muhatap kitlenin o yöndeki algısını da dikkate alınarak, gerekli şartlar oluştuğunda ve muhataba mesaj daha güçlü verilecekse Kur’an’da mecazi anlatıma baş vurulduğu da bir gerçekliktir.
19
38

REFERENCES

References: 

Afacan, Hülya, Mecazın Terimleşme Süreci ve İbn Teymiyye Öncesi Mecaza İtirazlar, Sakarya
Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: XVII, Sayı: 30 (2014/2).
el-Alusi, Mahmud b. Abdullah Şihabuddin, Ruhu’l Meani fi Tefsiri’l Kur’ani’l Azim, Dar İhyau’t
Turasi’l Arabi, Beyrut trhs.
Arpa, Abdulmuttalip, Kur’an’da Mecaz Tartışmaları ve İbn Teymiye’nin Meseleye Yaklaşımı,
Akademik Araştırmalar Dergisi, sayı 44, 2010.
Ateş, Süleyman, Yüce Kur’an’ın Çağdaş Tefsiri, Yeni Ufuklar Neşriyat, İstanbul 1989.
Aydın, İsmail, Hakikat ve Mecazın Terimleşme Süreci, İslami İlimler Dergisi, Yıl 8, cilt VIII, sayı
1, Bahar 2013.
Bayraklı, Bayraktar, Yeni Bir Anlayış Işığında Kur’an Tefsiri, Bayraklı Yayınları, İstanbul, 2013.
el-Beydavi, Nasuruddin Ebu’l Hayr Abdullah b. Ömer, Envaru’t Tenzil ve Esraru’t Te’vil, (tahkik:
Muhammed Abdurrahman el-Mar’aşli), Dar İhyau’t Turasi’l Arabi, Beyrut 1418/1998.
Cerrahoğlu, İsmail, Tefsir Usulü, TDV Yayınları, Ankara 1985.
Çağıl, Necdet, Hakikat-Mecaz Kutuplaşması Bağlamında Kur’an’da Temsili (Simgesel) Anlatım,
İslami İlimler Dergisi, Yıl,8 Cilt 8 Sayı:1,Bahar 2013. ss, 93-112.
Çalışkan, İsmail, Hakikat ve Mecazın Belirleyicisi Müfessirdir –Günümüz Tefsirinde Mecazın
İmkânlarından İstifade Edilmesi, İslami İlimler Dergisi, Yıl,8 Cilt 8 Sayı:1,Bahar 2013.
Ebu Hayyan El-Endelusi, Muhammed b. Yusuf, Bahru’l Muhit, Dar el-Kütubü’l İlmiyye, Beyrut
1413/1993.
Esed, Muhammed, Kur’an Mesajı Meal Tefsir, (Çev. Cahid KOYTAK - Ahmet ERTÜRK), İşaret
Yayınları, İstanbul 1999.
el-Ferahidi, Halil b. Ahmed, Kitabu’l Ayn, Dar Kütubü’l İlmiyye, Beyrut, 1424/2003.
Firuzabadi, Muhammed b. Yakub, Tenviru’l Mikbas min Tesiri İbn Abbas, Dar Kutubü’l İlmiye,
Beyrut 1412/1992.
Gemuhluoğlu, Zeynep, İslam Düşüncesine Özgü Bir Poetikadan Söz Edilebilir mi? : İlk Dönem
Kelam ve Dil Alimlerinde Din Dili-Mecaz/Şiir-Mecaz ilişkisi Üzerine Bir İnceleme, M. Ü.
İlahiyat Fakültesi Dergisi 36 (2009/1).ss.109-134.
Heyet, (Hayrettin Karaman, Mustafa Çağrıcı, İbrahim Kafi Dönmez, Sadrettin Gümüş,) Kur’an
Yolu, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara 2014.
el-Huvvari, Hud b. Muhakkem Tefsir’u Kitabi’llahi’l-Aziz, Dar el-Ğarbu’l İslami, Beyrut 1990. (IIV).
İbn Aşur, Muhammed Tahir, et-Tahrir ve’t Tenvir, Dar et-Tunisiyye, Tunus 1984.
İbn Kayyım El-Cevziyye, Şemsuddin Ebi Abdullah, es-Sava’iku’l Mursele ala’l Cehmiyeti ve’l
Muattıla, (tahkik: Ali b. Muhammed Rakhilullah), Daru’l Asıma, Riyad trs.
İbn Kesir, Ebu’l Fida İsmail b. Ömer, Tefsiru’l Kur’ani’l Azim, (Tahkik: Sami b. Mumhammed
Sellame), Dar Taybe, Riyad 1420/1999.
İbn Kuteybe, Ebu Muhammed Abdullah b. Müslim ed-Dineveri, Te’vilu Müşkili’l Kur’an, (thk.
İbrahim Şemsuddin), Dar Kütubü’l İlmiyye, Beyrut 1391/1971.
38 Ahmet ABAY
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/27
el-İsfahani, Ebu’l Kasım b. Muhammed Rağıb, el-Mufredat fi-Garibi’-Kur’an,(Tahkik: Muhammed
Seyyid Keylani), Daru’lMa’rife, Beyrut trs.
İzzeddin, Abdulaziz b. Abdusselam, Mecazu’l Kur’an, (Tahkik: Muhammed Husey ez-
Zehebi),Londra 1419/1999.
Kahveci, Nuri, Hanefi Fıkıh Literatüründe Mecazi Anlam, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi,
sayı: 18. 2011.
Kayhan, Mustafa, Dil, Tefsir ve Meal Bağlamında Kurân’da idrab Üslûbu, İlâhiyât, Ankara 2016.
Kısa, Mahmut, Kur’an-ı Kerim ve Kısa Açıklamalı Meali, Armağan Kitaplar, Konya 2009, s.497.
el-Kurtubi, Ebu Abdillah Muhammed b. Ahmed b. Ebi Bekr, el-Camiu li-Ahkami’l Kur’an,
(Tahkik: Abdullah b. Abdu’l Hasen et-Turki), Muessetu’l Risale, Beyrut 1427/2006.
Kutub, Seyyid, Fizilali’l Kur’an, Matabi eş-Şuruk, Beyrut 1405/1985.
el-Maturidi, Ebu Mansur Muhammed b. Muhammed b. Mansur, Te’vilatu Ehli’s Sunne, (Tahkik
Fatıma Yusuf el-Haymi), Risale, Beyrut, 1425/2004.
el-Maverdi, Ebu’l Hasan b. Muhammed b. Habib, en-Nüket ve’l- Uyun, Dar Kütubü’l İlmiye, Beyrut
trs.
el-Meraği, Ahmed Mustafa, Tefsiru’l Meraği, Mustafa el-Halebi matbaası, Kahire 1365/1946.
Mukatil, b. Süleyman, Tefsir’u Mukatil b. Süleyman, (Tahkik Ahmet Ferit) Dar Kütubü’l İlmiye,
Beyrut 1424/2003.
er-Razi, Fahruddin, Mefatihu’l Ğayb, Daru’l Fikr, Beyrut 1401/1981.
Salih, Ali Salih-Emine Şeyh Süleyman Ahmed, el-Mu’cemu’s Safi fi-Luğati’l- Arabiyye, Riyad,
1401/1981.
es-Sem’ani Ebu’l Muzaffer, Tefsiru’l Kur’an, (tahkik: Ebu Temim Yasir b. İbrahim), Daru’l Vatan,
Riyad 1418/1997.
es-Suyuti, Celaluddin, el-İtkan fi Ulumi’l Kur’an, (Tahkik: Ahmed b. Ali), Daru’l Hadis, Kahire
1427/2006.
eş-Şevkani, Muhammed b. Ali, İrşadu’l Fuhu’l ila Tahkiki’l Hakki min İlmi’l Usul, (tahkik: Ebu
Hafs Sami), Daru’l Fadıyleti, Riyad 1421/2000.
et-Taberi, Ebu Cafer Muhammed b. Cerir, el-Camiu'l-Beyan an Te'vili Ayi'l-Kur'an, (Tah.
Abdullah b. Abdi’l Muhsin et-Turki) Dar Hacer, Beyrut 1422/2001.
et-Tabersi, Ebu Ali Fadl b. Hasen b. Fadl, Mecmau’l Beyan fi-Tefsiri’l Kur’an, (Tahkik: İbrahim
Şemsuddin), Dar Kutübi’l İlmiyye, Beyrut 1418/1997.
et-Tusi, Ebu Cafer Muhammed b. Hasan, et-Tibyan fi-Tefsiri’l Kur’an, (Tahkik: Ahmed Habib
Kasir el-Amili), Dar İhya-u Turasi’l Arabi, Beyrut trs.
Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, Azim Dağıtım, İstanbul 1992.
ez-Zemahşeri, Carullah Ebi’l Kasım Mahmud b. Ömer, el-Keşşaf an Ğavamidu’t Tenzil ve uyunu’l
Ekavil fi Vucuhi’l Te’vil, Dar Kütbu’l İlmiyye Beyrut 1437/2015. (I-IV)
ez-Zerkeşi, Bedruddin Muahmmed b. Abdullah, el-Burhan fi Ulumi’l Kur’an, (Tahkik: Ebu’l Fadl
ed-Dımyati), Daru’l Hadis, Kahire 1427/2006.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com