You are here

OSMANLI SARAYINDA KATLEDİLEN BİR KIRIM HANI: İNAYET GİRAY HAN

Journal Name:

Publication Year:

DOI: 
http://dx.doi.org/10.12787/KARAM1240

Keywords (Original Language):

Author NameUniversity of AuthorFaculty of Author
Abstract (2. Language): 
Having been appointed by the Ottoman Sultan Murat IV as the khan of Crimea, Inayet Girai Khan ruled over the khanete throne for over two years in 1635-1637. Many significant events occurred during his reign, which was very short. Renouncing his commitments to the Ottoman Sultan, Inayet Girai Khan started to carry out an independent policy. In this direction, he attacked Kaffa, Which was located within Ottoman territory, in order to grasp the whole Crimea control; and he captured this land even for a very short period of time. He then attacked Kantemir Mirza who was the beg of Mansuroglu clan of Nogays settled in Budjak region which was under his rule. Being pardoned by Murat IV for these actions, Inayet Girai Khan in order to ask the Sultan's forgiveness went to Istanbul and in presence of the Sultan, he was found guilty and strangulated. This study aims to shed light on the reign of Inayet Girai Khan and to show how the relations between the Ottoman State and the Khanete of Crimea were shaped and to explain the effectiveness of the clan aristocracy which had great weight on the administration of the Khanate of Crimea.
Abstract (Original Language): 
Osmanlı padişahı IV. Murat tarafından Kırım'a han olarak tayin edilen İnayet Giray 1635-1637 yıllarında iki yılı aşkın bir süre hanlık tahtında hüküm sürmüştür. Onun oldukça kısa süren saltanat döneminde önemli gelişmeler vuku bulmuştur. İnayet Giray Han Osmanlı padişahına verdiği vaatlerden vazgeçerek bağımsız bir politika yürütmeye çalışmıştır. Bu doğrultuda öncelikle Kırım'ın bütün idaresini ele geçirmek amacıyla Osmanlı Devleti'nin mülkü olan Kefe'ye saldırıp kısa süreliğine de olsa burayı ele geçirmiştir. Akabinde İnayet Giray Han kendisine tâbi olarak gördüğü Bucak havalisini yurt edinen Nogayların Mansuroğlu kabilesi beyi Kantemir Mirza üzerine saldırmıştır. Girişmiş olduğu bu faaliyetler neticesinde IV. Murat tarafından azledilen İnayet Giray padişahın affına mazhar olabilmek için İstanbul'a gelmiş ve padişahın huzuruna çıktığında suçlu bulunarak boğdurulmuştur. Bu çalışmada İnayet Giray Han'ın saltanat dönemini aydınlatmak, Osmanlı Devleti ile Kırım Hanlığı arasındaki münasebetlerin ne surette şekillendiğini göstermek ve Kırım Hanlığı'nın yönetiminde büyük öneme sahip olan kabile aristokrasisinin etkinliğinin anlaşılmasını sağlamak hedeflenmektedir.
209
224

REFERENCES

References: 

ABDULGAFFAR Kırımî (2014), Umdet al-Ahbâr, Haz. Derya Derin Paşaoğlu,
Kazan.
BAŞER, Alper (2010), Bucak Tatarları (1550-1700), (Basılmamış Doktora
Tezi), Afyonkarahisar.
BAŞER, Alper (2015), "Kırım Hanlığı Tarihinde Mangıt Kabilesi", Doğu Avrupa
Türk Mirasının Son Kalesi Kırım, Edt. Yücel Öztürk, İstanbul, 75-
98.
BAYIR, Önder (2014), Sultan Dördüncü Murad'ın Hatt-ı Hümâyûnları, İstanbul.
BAYSUN, M. Cavid (2001), "Murad IV", MİA, C. VIII, Eskişehir, 625-647.
BENNIGSEN, Alexandre-BORATAV, Pertev Naili-DESAIVE, Dilek-
QUELQUEJAY-Cahantal, Lemercier (1978), Le Khanat de Crimee, Paris.
HALİM Giray (2013), Gülbün-ü Hânân, Haz. Alper Başer-Alper Günaydın,
İstanbul.
HAMMER-Purgstall, Joseph von (2012), Kırım Hanlığı, Çev. Seyfi Say, İstanbul.
HOWORTH, Henry H. (1880), History of the Mongols from The 9th To the
19th Century, Part II, Londra.
İNALCIK, Halil (1983), "Han ve Kabile Aristokrasisi: I. Sahib Giray Döneminde
Kırım Hanlığı", Emel, S. 135, İstanbul, 51-73.
İNALCIK, Halil (2001), "Kırım", MİA, C. VI, Eskişehir, 746-756.KARAÇELEBİZÂDE Abdülaziz Efendi (1832), Ravzatü'l-Ebrâr, Bulak.
KÂTİB Çelebi (2016), Fezleke, Haz. Zeynep Aycibin, C. II, İstanbul.
KOLODZIEJCZYK, Dariusz (2011), The Crimean Khanate and Poland-
Lithuania, Brill-Leiden-Boston.
KURAT, Akdes Nimet (1992), IV-XVIII. Yüzyıllarda Karadeniz Kuzeyindeki
Türk Kavimleri ve Devletleri, Ankara.
MUSTAFA Nuri Paşa, (2014), Netâyicü'l-Vukû’ât I-IV, Haz. Yılmaz Kurt, Ankara.
NAÎMÂ Mustafa Efendi (2007), Târih-i Na‘îmâ, Haz. Mehmet İpşirli, C. II,
Ankara.
NOVOSELYSKİY, A. A. (2011), XVII. Yüzyılın Birinci Yarısında Moskova Devletinin
Tatarlarla Mücadelesi, Çev. Kemal Ortaylı, Haz. Erhan Afyoncuİlyas
Kamalov, Ankara.
ÖZTÜRK, Yücel (2013), "Kırım Hanlığı", Doğu Avrupa Türk Tarihi, Edt. Osman
Karatay-Serkan Acar, İstanbul, 625-683.
SEYYİD Mehmed Rıza (2016), Es-Seb‘ü's-Seyyâr Fî Ahbâr-ı Mülûki't-Tatar,
Haz. Yayuz Söylemez, (Basılmamış Doktora Tezi), İzmir.
SMİRNOV, V. D. (2016), Osmanlı Dönemi Kırım Hanlığı, Çev. Ahsen Batur,
İstanbul.
ÜREKLİ, Muzaffer (1989), Kırım Hanlığı'nın Kuruluşu ve Osmanlı Himayesinde
Yükselişi, Ankara.
VELYAMİNOV-Zernov, V. V. (2009), Kırım Yurtına ve Ol Taraflarga Dair Bolgan
Yarlıglar ve Hatlar, Haz. Melek Özyetkin-İlyas Kamalov, Ankara.

Thank you for copying data from http://www.arastirmax.com